Κορυφαία ελληνίδα συγγραφέας και ηθοποιός. Θεωρείται από τους σπουδαιότερους συγγραφείς παιδικών και νεανικών βιβλίων στη χώρα μας.

 

Η Ζωρζ Σαρή ή κατά κόσμον Γεωργία Σαρηβαξεβάνη, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε στις 23 Μαΐου του 1925 στην Αθήνα από Μικρασιάτη πατέρα και Γαλλίδα μητέρα. Τελείωσε το δημοτικό και το γυμνάσιο στην Ελλάδα, ενώ από πολύ μικρή άρχισε να ασχολείται με το θέατρο, με δάσκαλο το Βασίλη Ρώτα. Στα χρόνια της Κατοχής φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Δημήτρη Ροντήρη, παράλληλα με τη δράση της στην Αντίσταση, μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ. Το 1947, κατά την διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί στο Παρίσι, όπου συνέχισε τις σπουδές της στην υποκριτική, στη σχολή του Σαρλ Νιτλέν, ενώ εργάστηκε και σαν ηθοποιός του θεάτρου. Παράλληλα εκείνη την περίοδο ήρθε σε επαφή με σημαντικότατες φυσιογνωμίες της τέχνης και των γραμμάτων μεταξύ των οποίων η Μελίνα Μερκούρη , ο Κώστας Αξελός και ο Μαρσέλ Μαρσώ. Στη γαλλική πρωτεύουσα γνώρισε και παντρεύτηκε τον Αιγυπτιώτη χειρουργό Μάρκελλο Καρακώστα, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά.

 

Το 1962 επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα και άρχισε να εμφανίστηκε στο θέατρο και τον κινηματογράφο στο πλευρό σημαντικών ονομάτων του χώρου εκείνης της εποχής. Ενδεικτικά να αναφέρουμε την ταινία «Φαίδρα» του Ζυλ Ντασέν και φυσικά το «Έγκλημα στα παρασκήνια» του Ντίνου Κατσουρίδη, για το οποίο απέσπασε το βραβείο Β’ Γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Από το 1958 μέχρι το 1987 έλαβε μέρος συνολικά, σε 11 κινηματογραφικές ταινίες. Στην περίπτωση της Ζωρζ Σαρή, μίας γυναίκας για την οποία η ενασχόληση της με τον χώρο της τέχνης και συγκεκριμένα με τον χώρο της υποκριτικής ήταν ζωτικής σημασίας, είναι ενδιαφέρον το πώς η μεταστροφή της στον χώρο της συγγραφής ήταν εν πρώτοις αποτέλεσμα του ότι με την επικράτηση της χούντας έμεινε άνεργη ως ηθοποιός.

 

Σε συνέντευξή της μάλιστα, τόνισε ότι…

«Στο γράψιμο βρήκα ό, τι δεν μπορούσα να βρω στο θέατρο, ίσως γιατί δεν ήμουν πρωταγωνίστρια και ίσως γιατί δεν ήμουν σε θέση να διαλέξω τους ρόλους που ο θιασάρχης ή ο σκηνοθέτης διάλεγαν για μένα. Τώρα φέρω ακέραιη την ευθύνη των βιβλίων μου. Κάνω αυτό που θέλω, αυτό που μπορώ».

 

 

 Ως συγγραφέας πρωτοεμφανίσθηκε το 1969, με το μυθιστόρημα «Ο Θησαυρός της Βαγίας», που ξεκίνησε σαν παιχνίδι με τα παιδιά της και τους φίλους τους. Το βιβλίο είχε και εξακολουθεί να έχει μεγάλη εκδοτική επιτυχία και το 1985 μεταφέρθηκε στην τηλεόραση. Συνέχισε να γράφει πολλά βιβλία, κυρίως για μικρά παιδιά και νέους, με τη θεματολογία της να περιστρέφεται πολλές φορές γύρω από σημαντικές στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Επιπρόσθετα έχει κάνει την μετάφραση για 14 βιβλία από την γαλλική γλώσσα. Ανάμεσα σε διάφορα βραβεία το 1994 η συγγραφέας βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου για το «Νινέτ», ενώ τα «Χέγια» είχαν προταθεί το 1988 για το διεθνές βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Οι χαρακτήρες των έργων της Σαρή είναι αληθινοί, ρεαλιστικοί και όχι ιδεατοί. Ξεχωρίζει για το λιτό της ύφος και για την άμεση προσέγγιση των, απομακρυσμένη από την αναχρονιστική τακτική του διδακτισμού. Η Ζωρζ Σαρή γράφει βιωματικά όπως έχει τονίσει και η ίδια. Η συγγραφή γι αυτήν, φαίνεται να προσομοιάζεται με την διαδικασία της αναπνοής…

 

«Οι συγγραφείς γράφουν πριν απ’ όλα για τον εαυτό τους, για να εκφραστούν οι ίδιοι πριν απ’ όλα, για να σωθούν». 

 

Η Ζωρζ Σαρή με εξαιρετική μαεστρία είχε καταφέρει να εντρυφήσει μέσα στον ψυχολογικό μικρόκοσμο των νεαρών αναγνωστών της και να καταστεί ακριβής παλμογράφος του. Άλλωστε και η ενασχόλησή της με την συγγραφή είχε ως εφαλτήριο και τα παιχνίδια που έπαιζε με τα ίδια της τα παιδιά, αλλά και τους φίλους τους. Διατηρούσε απέναντι στα πάθη της παιδικής και εφηβικής ψυχής μια στάση σεβαστική, έχοντας γνώση του πώς να εξισορροπεί πολλές φορές τις δόσεις μεταξύ δράματος και χιούμορ. Συνήθως εξασφαλίζει ένα είδος αίσιου τέλους στα έργα της αν και φροντίζει να διατηρεί ανοιχτά, αναπάντητα, τα σημαντικά ερωτήματα που θέτει.

 

Μαζί με την αδελφική της φίλη Άλκη Ζέη καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους, όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα η πολιτική σκέψη να μην αποτελεί πια προνόμιο μόνο των ενηλίκων. Με τα βιβλία της οδήγησε στην απομάκρυνση της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας από τα πρότυπα του 19ου αιώνα, στα οποία κυριαρχούσε το προστατευτικό ύφος, ο ηθικοπλαστικός διδακτισμός και η προβολή ενός ιδεατού κόσμου. Η Ζωρζ Σαρή αντιμετώπισε το παιδί ως αυτόνομο άτομο με δική του προσωπικότητα και προέβαλε ήρωες ρεαλιστικούς. Η αδελφική της φίλη Άλκη Ζέη είχε πει γι αυτήν…

 

«αν αγαπούσε κάποιον γινόταν θυσία. Αν όχι, έδειχνε πλήρη αδιαφορία.»

 

Το 1994 βραβεύτηκε με το Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου για το μυθιστόρημα Νινέτ. Το 1995 και το 1999 βραβεύτηκε από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Το 1988 προτάθηκε για το διεθνές βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Ως ηθοποιός τιμήθηκε το 1960 με το βραβείο Β’ Γυναικείου ρόλου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ταινία του Ντίνου Κατσουρίδη Έγκλημα στα Παρασκήνια.

 

Η Ζωρζ Σαρή υπήρξε μια γυναίκα, πολυδιάστατη, αυστηρή, κυνηγημένη, αποφασιστική, πολυτάλαντη, αγωνίστρια, με μια ζωή γεμάτη, εκρηκτική, έντονη.

Η σχέση μάνας-κόρης στα μυθιστορήματά της εξυψώνεται και φωτίζεται, όπως άλλωστε συμβαίνει και στο εσωτερικό της σύμπαν. Ο ξαφνικός θάνατος της κόρης της Μελίνας Καρακώστα, το 2007, αποτέλεσε για τη συγγραφέα όπως ήταν αναμενόμενο καμπή στις σελίδες της προσωπικής της ιστορίας.

 

Η Γεωργία Σαρηβαξεβάνη (Ζωρζ Σαρή) άφησε την τελευταία της πνοή το πρωινό της 9ης Ιουνίου του 2012 , σε ηλικία 87 χρονών.

 

 

 

 

 

 

Βιβλιογραφία

Μυθιστορήματα

 

    Ο Θησαυρός της Βαγίας (1969)

    Το Ψέμα (1970)

    Όταν ο Ήλιος… (1971)

    Κόκκινη κλωστή δεμένη… (1974)

    Τα γενέθλια (1977)

    Τα στενά παπούτσια (1979)

    Οι νικητές (1983)

    Τα Χέγια (1987)

    Το παραράδιασμα (1989)

    Η αντιπαροχή (1989)

    Κρίμα κι άδικο (1990)

    Nινέτ (1993)

    Zoυμ (1994)

    E.Π. (1995)

    Μια αγάπη για δύο (με την Αργυρώ Κοκορέλη, 1996)

    Ο Χορός της ζωής (1998)

    Σοφία (2000)

    Κλειστά Χαρτιά (με την Μελίνα Καρακώστα, 2001)

    Ο Κύριός μου (2002)

    Ο πόλεμος, η Μαρία και το αδέσποτο (2003)

    Τότε… (2004)

    Γράμμα από την Οδησσό (2005)

    Το προτελευταίο σκαλοπάτι (2009)

 

Παιδικά

 

    Το γαϊτανάκι (1973)

    Ο Φρίκος ο Κοντορεβυθούλης μου (1980)

    Η σοφή μας η δασκάλα (1982)

    Η κυρία Κλοκλό (οκτώ βιβλία) (1986-1987)

    Ο Τοτός και η Τοτίνα (οκτώ βιβλία, 1988 – 1990)

    Ο Αρλεκίνος (1993)

    Η Πολυλογού (1993)

    Ο Αρλεκίνος (2001)

    Η τουλιπίτσα (2002)

    Το κουμπί και μια βελόνα (2010)

 

Θεατρικά

 

    Το τρακ (1988)

 

Φιλμογραφία

 

    «Το τελευταίο ψέμμα» του Μιχάλη Κακογιάννη (1958)

    «Ο άνθρωπος του τραίνου» του Ντίνου Δημόπουλου (1958)

    «Έγκλημα στα παρασκήνια» του Ντίνου Κατσουρίδη (1960)

    «Φαίδρα» του Ζιλ Ντασέν (1962)

    «Φεύγω με πίκρα στα ξένα» του Ερρίκου Θαλασσινού (1964)

    «Προδοσία» του Κώστα Μανουσάκη (1964)

    «Το μπλόκο» του Άδωνι Κύρου (1965)

    «Το νησί της Αφροδίτης» του Γιώργου Σκαλενάκη (1969)

    «Χάππυ νταίη» του Παντελή Βούλγαρη (1976)

    «Ελευθέριος Βενιζέλος» του Παντελή Βούλγαρη (1980)

    «Γενέθλια πόλη» του Τάκη Παπαγιαννίδη (1987)