Από το γήπεδο της Λεωφόρου στη Δραματική Σχολή και από το Μπρόντγουεϊ στη διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου, μια ζωή γεμάτη για έναν πραγματικό θεατράνθρωπο!
Ο Κώστας Καζάκος μιλώντας για τον Κούρκουλο είπε πως ήταν ο μοναδικός άντρας Σταρ που πέρασε από τον ελληνικό κινηματογράφο. Ο Νίκος Κούρκουλος ήταν θα λέγαμε ο άντρας-αλήτης και μαγνήτης, που με το αθλητικό του παράστημα μάγευε τις γυναίκες αλλά έδινε και την εντύπωση του έντιμου άντρα, σημαντική λεπτομέρεια ώστε να τον συμπαθεί και το αντρικό φύλο.
Σπούδασε στην δραματική σχολή του Εθνικού θεάτρου. Στην απόφαση του αυτή καθοριστικός στάθηκε ο ρόλος του Μάνου Κατράκη που τον προέτρεψε να δώσει εξετάσεις στη σχολή, την οποία τελείωσε το 1958. Την επόμενη χρονιά κάνει την εμφάνιση του στο θεατρικό σανίδι στην παράσταση «Η κυρία με τις καμέλιες» δίπλα στο θεατρικό ζευγάρι Δημήτρη Χορν και Έλλης Λαμπέτη. Στον κινηματογράφο σαν σπουδαστής ακόμα κάνει τις πρώτες του εμφανίσεις. Γρήγορα αναδείχθηκε σ’ έναν από τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές του θεάτρου και κινηματογράφου . Ερμήνευσε πρωταγωνιστικούς ρόλους στο αρχαίο ελληνικό δράμα , όπως «Μήδεια» [1959] και «Ορέστης»[1970] του Ευριπίδη, «Οιδίποδας Τύραννος»[1982] και «Φιλοκτήτης»[1993] του Σοφοκλή, που είναι η τελευταία του εμφάνιση στο θεατρικό σανίδι, αλλά και σύγχρονα έργα του αμερικάνικου και του ευρωπαϊκού θεάτρου.
Την επόμενη χρονιά το 1994 γίνεται ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Στα χρόνια του ως διευθυντής δημιούργησε το Παιδικό Στέκι, την Πειραματική Σκηνή, τον Άδειο Χώρο, το Εργαστήρι Υποκριτικής και Σκηνοθεσίας, τη Διεθνή Σκηνή και τη Θερινή Ακαδημία Θεάτρου, ενώ αναβάθμισε δραστικά τη Δραματική Σχολή του Εθνικού. Παράλληλα, άνοιξε τις, για χρόνια κλειστές, πόρτες του Εθνικού Θεάτρου σε όλους τους ηθοποιούς που ως τότε ήταν άβατο. Στις καινοτομίες του εγγράφεται και η παράσταση «Βίρα τις Άγκυρες» των Ρέππα- Παπαθανασίου σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή που ήταν το πρώτο μουσικό έργο στην ιστορία του Εθνικού θεάτρου αφιερωμένο στην ελληνική επιθεώρηση. Σε συνέντευξη του είπε πως όταν ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση, το εθνικό θέατρο ήταν ένας σάπιος οργανισμός που είχαν μείνει μόνο τα κόκαλα. Πάλεψε να αποκτήσει το Εθνικό Θέατρο, παρόλες τις αμφισβητήσεις που δέχτηκε, την λάμψη που είχε στα χρόνια του Κατράκη και του Ροντήρη.
Σημαντικότατη όμως υπήρξε και η φιλμογραφία του, που του επέφερε και 2 βραβεύσεις: μια το 1965 στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ταινία «Οι αδίστακτοι» με το βραβείο Α’ ανδρικού ρόλου και για τον «Αστραπόγιαννο» το 1970 με το ίδιο πάλι βραβείο στην ίδια διοργάνωση. Η κινηματογραφική του παρουσία αναλυτικά:
- Aμαρυλλίς, το κορίτσι της αγάπης (1959) …. το αφεντικό
- Μπουμπουλίνα (1959) ….. Γιάγκος Γιανούζας
- Ερωτικές ιστορίες (1959) …. Πέτρος
- Καλημέρα Αθήνα (1960) …. Μίμης Αποστολόπουλος
- Η κυρία δήμαρχος (1960) …. Δημήτρης Προκόπης
- Το χαμίνι (1960) …. Γιώργος Ξενίδης
- 2000 ναύτες και ένα κορίτσι (1960) …. Ρένος
- Μάνα μου, τον αγάπησα (1961) …. Γιάννης
- Για σένα Τήν αγάπη μου (1961) …. Άρης
- Ο κατήφορος (1961) …. Kώστας Πετράκης
- Οργή (1962) …. Παύλος Βενιέρης
- Το ταξίδι (1962) …. Στέφανος
- Δίψα για ζωή (1963) …. Στέφανος
- Aμφιβολίες (1964) …. Γιάννης Σιγανός
- Ένας μεγάλος έρωτας (1964) …. Aλέξης Βαλσάμης
- Το χώμα βάφτηκε κόκκινο (1964) …. Οδυσσέας Χορμόβας
- Λόλα (1964) …. Άρης
- Συντρίμμια της ζωής (1964) …. Καζαμπλάντ
- Lady, Die (1964)
- Αδίστακτοι (1965) …. Στάθης Κούγιας. Bραβείο Α΄ Aνδρικού ρόλου στο Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης
- Επιτάφιος για εχθρούς και φίλους (1965) …. Τζίμι Μέρφι
- Κατηγορώ τους ανθρώπους (1965) …. Φίλιππος Γιαννάς, εισαγγελέας κακουργοδικείου
- Κοινωνία, ώρα μηδέν (1966) …. Άγγελος Μουρούζης
- Kατάσκοποι στο Σαρωνικό (1968) (ως Nicholas Kirk) …. Νταν Χόλαντ
- Roma come Chicago (1968) …. Ενρίκο
- Γυμνοί στο δρόμο (1969)…. Ανδρέας
- Ορατότης μηδέν (1970)…. Άγγελος Κρεούζης
- Ο Αστραπόγιαννος (1970) …. Γιάννος Ζαχαρής / Αστραπόγιαννος. Bραβείο Α΄ Aνδρικού ρόλου στο Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης
- Κατάχρηση εξουσίας (1971) …. Χαρίδημος Σιώντης – Στάθης Θεοδωρέλος
- Με φόβο και πάθος (1972) …. Νίκος Φαναριώτης
- Ο εχθρός του λαού (1972) …. Σταύρος Βουτσινάς
- Θέμα συνειδήσεως (1973) …. Γεραλής
- Η δίκη των δικαστών (1974) …. Αθανάσιος Πολυζωίδης
- Ένα γελαστό απόγευμα (1979) …. Δημήτρης Βενιέρης
- Έξοδος κινδύνου (1980) …. Νίκος – ‘Τζον Βέικος‘, αστυνομικός στην υπηρεσία του ΟΗΕ
- Το φράγμα (1982) …. Πολιτικός μηχανικός
Με την πρώτη του γυναίκα Μελίτα Κουτσογιάννη, μητέρα δύο παιδιών: του Άλκη και της Μελίτας, δημιουργούν το θέατρο ΚΑΠΠΑ το 1975. Το 1986 γνωρίζει την δεύτερη του γυναίκα την Μαριάννα Λάτση και αποκτούν δύο παιδιά την Ερριέτα και τον Φίλιππο. Και η ευτυχία του ολοκληρώνεται με την γέννηση της πρώτης του εγγονής το 2004.
Το 2001 ο ηθοποιός διαγνώστηκε ότι έπασχε από καρκίνο στο ρινοφάρυγγα. Παρά τα προβλήματα υγείας, ωστόσο, συνέχιζε να αγωνίζεται για το Εθνικό Θέατρο.
Ο ίδιος μάλιστα σε συνέντευξή του μιλάει ανοικτά για την ασθένειά του, όταν κάνοντας τις πρώτες θεραπείες είχε καταφέρει να πολεμήσει επιτυχημένα για πρώτη φορά τον καρκίνο του φάρυγγα : «Είδα ανθρώπους που συγκλονίστηκαν με αυτό που μου συνέβη και είδα ανθρώπους που χάρηκαν. Που πίστεψαν ότι δε θα ξαναγυρίσω κι ότι πάει ο Κούρκουλος, μας τελείωσε. Εγώ πάντα έλεγα: “Γιατί όχι και σε μένα”. Άνθρωπος είμαι, φθαρτός, δεν είμαι αλώβητος. Είδα τους γονείς μου να φεύγουν, είδα δυο αδέλφια μου να χάνονται – ο ένας καπετάνιος από ναυάγιο στον Ατλαντικό, ο άλλος πολιτικός μηχανικός, πέφτοντας στην οικοδομή. Από νέος συνειδητοποίησα πόσο κοντά είναι ζωή και θάνατος. Αλλά έχω δύναμη, έχω δύναμη να πολεμήσω».
Το 2007 όταν μπήκε στο νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν», η σύντροφος της ζωής του ήταν δίπλα του 21 ώρες το 24ωρο μέχρι την ύστατη στιγμή που “έφυγε”, στις 30 Ιανουαρίου του 2007…
Πολέμησε όμως πάντοτε σαν παλικάρι, όπως οι ήρωες των ταινιών που τον καθιέρωσαν. Μέχρι τέλους…και οι αληθινές ψυχές δεν πεθαίνουν, παύει να υπάρχει απλά το φθαρτό περίβλημα τους. Ζουν μέσα στις θύμησες των ανθρώπων και είναι αιώνια η παρουσία τους.
