LED ZEPPELIN IV ft. “STAIRWAY TO HEAVEN”

To έγκυρο περιοδικό του είδους “Classic Rock”, το κατέταξε ως το καλύτερο άλμπουμ της χιλιετίας αλλά και καλύτερο άλμπουμ βρετανικού ροκ όλων των εποχών.

Κατά τη δεκαετία του ’70 οι Led Zeppelin έφθασαν σε επίπεδο δημοσιότητας ανάλογο με αυτό των Beatles την προηγούμενη δεκαετία, προκαλώντας κύματα ενθουσιασμού στους οπαδούς της ροκ μουσικής.

Ένας από τους κυριότερους λόγους για τη φήμη του συγκροτήματος ήταν η κυκλοφορία του τέταρτου δίσκου τους, ενός από τους δημοφιλέστερους στην ιστορία του είδους, αφού έχει πουλήσει πάνω από 37 εκατομμύρια αντίτυπα, όντας ενδέκατο στη λίστα με τους πρώτους, σε πωλήσεις, δίσκους σε παγκόσμια κλίμακα ενώ είναι τρίτο στην ανάλογη λίστα για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε στις 8 Νοεμβρίου 1971 μέσω της “Atlantic”, ανεβαίνοντας για τρίτη συνεχόμενη φορά στο # 1 των βρετανικών τσαρτ, ενώ παρ’ όλο του ότι δεν ανέβηκε στην κορυφή του Billboard έγινε ο πρώτος δίσκος σε πωλήσεις των Led Zeppelin στις Η.Π.Α.

Ο δίσκος δεν έφερε τίτλο στο εξώφυλλο του και οι αναφορές σε αυτό γίνονται ως Led Zeppelin IV ή Untitled (άτιτλο), όπως και Four Symbols επειδή έφερε τα τέσσερα σύμβολα του συγκροτήματος.

Για αυτά τα τέσσερα σύμβολα έγινε πολύς λόγος, από που προήλθαν, τι σημαίνουν κλπ. Στην εποχή εκείνη κανείς δεν απαντούσε ξεκάθαρα, εμμέσως αφηνόταν να εννοηθεί κυρίως από τον Πέιτζ ότι ήταν απλά επιλογές του καθενός. Ο Πέιτζ σχεδίασε το περίφημο ZoSo μόνος του, χωρίς κανέναν συμβολισμό. Ωστόσο οι φήμες δεν έλειψαν ποτέ, αλλά πλέον σήμερα όλα είναι ιστορία που ποτέ δεν εξακριβώθηκε.

O George Case, βιογράφος των LED ZEPPELIN, λέει: “Τα πρώτα τέσσερα άλμπουμ έγιναν σε λιγότερο από δύο χρόνια, έτσι προφανώς δούλευαν με πολύ γρήγορο ρυθμό. Δεν είχαν το χρόνο να σκεφτούν για όλα όσα έκαναν και να προσπαθήσουν να καταλήξουν σε έναν λόγο για τον λόγο που έκαναν τα τραγούδια ή αυτά που έβαζαν στο άλμπουμ. Προσπαθώ λοιπόν να κατανοήσουν οι αναγνώστες, ότι πολλά από αυτά ήταν πιο τυχαία από ό, τι φαίνεται να είναι εκ των υστέρων ».

Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ

Το κομμάτι το οποίο ανοίγει το δίσκο είναι το “Black Dog”, ένα τραγούδι εμπνευσμένο από το “Electric Mud” του Muddy Waters. O Τζίμι Πέιτζ παραδέχτηκε ότι ήταν πολύ δύσκολο να το παίξει, ενώ ο τίτλος προήλθε από έναν αδέσποτο σκύλο ο οποίος βρισκόταν κοντά στα στούντιο που έγινε η ηχογράφηση.

Το “Rock and Roll” είναι το τραγούδι με το οποίο είτε ξεκινούσαν είτε τελείωναν τις συναυλίες τους από το 1971 ως και το 1975. Το πιάνο στην ηχογράφηση έχει παίξει ο Νίκι Χόπκινς, ενώ ο τίτλος του τραγουδιού ήταν απάντηση στους κριτικούς που έλεγαν ότι το τρίτο άλμπουμ του συγκροτήματος δεν ήταν ροκ εντ ρολ λόγω της φολκ αισθητικής των τραγουδιών του.

Ακολουθεί το ακουστικό “The Battle of Evermore“, με τους στίχους του Πλαντ να αναφέρονται στην αιώνια μάχη του καλού με το κακό. Η Σάντι Ντένι των Fairport Convention τραγούδησε σαν δεύτερη φωνή, γεγονός που συνέβη μόνο σε αυτό το τραγούδι σε ολόκληρη τη δισκογραφία του συγκροτήματος. Η μουσική του τραγουδιού, γράφτηκε από τον Τζίμι Πέιτζ ο οποίος την έπαιξε πρώτη φορά σε ένα μαντολίνο το οποίο υπήρχε στο στούντιο.

Το “Stairway to Heaven” είναι το τέταρτο κομμάτι του δίσκου και ένα από τα διασημότερα τραγούδια στην ιστορία της ροκ μουσικής. Οι στίχοι του τραγουδιού δημιούργησαν ερωτήματα στους οπαδούς των Led Zeppelin για το ακριβές τους νόημα, με τον Ρόμπερτ Πλαντ να μην δίνει ποτέ μία συγκεκριμένη εξήγηση, πέραν του αρχικού μέρους όπου αναφέρονται σε μια γυναίκα η οποία περνάει τη ζωή της αποσκοπώντας μόνο στα χρήματα για να καταλάβει αργότερα ότι με αυτό τον τρόπο δεν θα μπορέσει να μπει στον παράδεισο. Η δημιουργία του τραγουδιού ξεκίνησε στις αρχές του 1970, όταν αποφάσισαν να γράψουν ένα κομμάτι επικού χαρακτήρα για να αντικαταστήσουν το “Dazed and Confused” στις ζωντανές τους εμφανίσεις.

Ο Πέιτζ είχε εγκαταστήσει ένα στούντιο στο γιοτ του και δούλευε εκεί, όταν τον Απρίλιο του 1970 είχε δηλώσει στο Τύπο ότι ένα συγκεκριμένο νέο κομμάτι τους μπορεί να φτάσει σε διάρκεια τα δεκαπέντε λεπτά με τα τύμπανα του Τζον Μπόναμ να μην μπαίνουν από την αρχή. Η δημιουργία του κομματιού συνεχίστηκε τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς στο εξοχικό σπίτι Bron-y-Aur στην Ουαλία, όπου είχαν απομονωθεί ο Πέιτζ με τον Πλαντ για να γράψουν τραγούδια για το τρίτο άλμπουμ του συγκροτήματος. Τον Δεκέμβριο του 1970, ηχογράφησαν την εισαγωγή του κομματιού στα “Island Studios”, ενώ η ηχογράφηση του “Stairway to Heaven” ολοκληρώθηκε με το φορητό στούντιο των Rolling Stones.

Ο Πέιτζ είπε: “Ήταν ένα ορόσημο: κάθε μουσικός θέλει να κάνει κάτι διαρκούς ποιότητας, κάτι που θα κρατήσει για πολύ καιρό, αυτό για μας είναι το Stairway To Heaven“.

Κατά καιρούς, οι Led Zeppelin κατηγορήθηκαν για σατανικά μηνύματα τα οποία φημολογείται ότι υπήρχαν αντιστρόφως ηχογραφημένα στο τραγούδι. Οι φήμες έγιναν εντονότερες μετά την αγορά του σπιτιού του Άλιστερ Κρόουλι από τον Τζίμι Πέιτζ. Το συγκεκριμένο σπίτι είχε γίνει εκκλησιαστικός χώρος σατανιστών, γνωστό ως “The Toolhouse”. Το συγκρότημα αρνήθηκε οτιδήποτε σχετικό με δηλώσεις του στα ΜΜΕ.

Πέμπτο τραγούδι του δίσκου είναι το “Misty Mountain Hop” και οι στίχοι του αναφέρονται στα Misty Mountains της Ουαλίας, στα οποία έκανε αναφορά ο Τζον Ρόναλντ Ρούελ Τόλκιν στο βιβλίο του “Το Χόμπιτ”. Ο Πλαντ είναι μεγάλος οπαδός του Τόλκιν και τα βιβλία του αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τους στίχους αρκετών τραγουδιών του συγκροτήματος. Το τραγούδι ξεκινάει με τον Τζόουνς να παίζει ηλεκτρικό πιάνο ενώ το μπάσο που ακούγεται, ουσιαστικά προέρχεται από αυτό μιας και δεν έπαιξε μπάσο στη συγκεκριμένη ηχογράφηση.

Το “Four Sticks” ήταν ένα από τα πρώτα τραγούδια αυτού του δίσκου το οποίο ηχογράφησε το συγκρότημα και η μοναδική φορά την οποία το συμπεριέλαβαν σε ζωντανή τους εμφάνιση ήταν στις 28 Φεβρουαρίου του 1970, στη Δανία, ενώ το είχαν γράψει ο Πέιτζ με τον Πλαντ σε ταξίδι τους στην Ινδία.

Το “Going to California” ήταν εμπνευσμένο από το τραγούδι “California” της Τζόνι Μίτσελ και ο αρχικός τίτλος του ήταν “Guide to California”. Οι Led Zeppelin το έπαιζαν κατά τη διάρκεια του ακουστικού μέρους των ζωντανών τους εμφανίσεων, με τον Τζόουνς να παίζει μαντολίνο.

Ο δίσκος τελείωνε με το “When The Levee Breaks” του οποίου οι στίχοι είχαν γραφτεί από την Memphis Minnie το 1927 και αναφέρονται στη μεγάλη πλημμύρα του ποταμού Μισσισσιππή την ίδια χρονιά. Το συγκεκριμένο κομμάτι συμπεριλήφθηκε μόνο σε δύο ζωντανές εμφανίσεις του συγκροτήματος αφού ήταν πολύ δύσκολο να παιχτεί ζωντανά και αυτές ήταν τον Ιανουάριο του 1975 στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας και μία εβδομάδα αργότερα στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα τύμπανα του Μπόναμ ηχογραφήθηκαν στις σκάλες του στοιχειωμένου σπιτιού Headley Grange, με τα μικρόφωνα να βρίσκονται τρεις ορόφους πιο πάνω για να αποτυπωθεί καλύτερα η ηχώ.

Τα τραγούδια “Down by the Seaside”, “Night Flight” και “Boogie with Stu” ηχογραφήθηκαν αλλά δεν συμπεριλήφθηκαν σε αυτό το δίσκο αλλά στο “Physical Graffiti” του 1975.

Ο George Case, προβληματίστηκε με δέκα σημεία που αφορούσαν φημολογίες για το άλμπουμ αυτό και τα κατέγραψε:

1. Είχαν έναν καλό λόγο να μην συμπεριλάβουν το όνομά τους ή πρόσωπα στο εξώφυλλο.
“Η κάλυψη δεν είχε ως σκοπό να ανταγωνιστεί την δισκογραφική εταιρεία”, δήλωσε ο Jimmy Page στον ρεπόρτερ Μπραντ Τολίνσι το 2001. “Σχεδιάστηκε ως η απάντησή μας στους κριτικούς της μουσικής που υποστήριζαν ότι η επιτυχία των τριών πρώτων μας δίσκων προήλθε από τη διαφημιστική εκστρατεία και όχι το ταλέντο … Έτσι, απογυμνώνουμε τα πάντα και αφήνουμε τη μουσική να μιλάει”.

2. Οι ήχοι ανοίγματος του “Black Dog” είναι υποπροϊόν της τεχνολογίας στούντιο.
Όπως εξηγεί ο Case, “O Page έκανε πολλά υπερβολές, οπότε όταν έχετε τρεις διαφορετικές κιθάρες που πρέπει να παίξουν μαζί, πρέπει να συγχρονιστούν κατάλληλα. Είναι ο ήχος της ταινίας που καταγράφει, που θα μπορούσε να το κόψει. αλλά αφήνει να ακούγεται αυτή η παράταξη από τις κιθάρες κι έτσι παίρνει ήχους ταυτόχρονα απ’ όλες ή ξεχωριστά από την καθεμιά. Ήταν σαν μια στρατιά από κιθάρες”.

3. Ο Robert Plant είναι ο μόνος που κινείται με κανονική ταχύτητα στο “When the Levee Breaks”.
“Οι άνθρωποι αναρωτιούνται πώς ακούγεται τόσο απόκοσμο, αλλά υπήρχε μια φυσική ηχώ εκεί που έγινε η εγγραφή, τους άρεσε και έπειτα το αύξησαν. Κατόπιν το χαμήλωσαν στο mastering ώστε να καταλάβει ο ακροατής την έκρηξη, με την τεράστια αντήχηση. Είναι σχεδόν φυσικό όταν το ακούτε. Στην πραγματικότητα, ο μόνος ήχος για το” When the Levee Breaks” που έχει καταγραφεί σε φυσικό χρόνο, είναι η φωνή του Plant. Όλα τα υπόλοιπα επιβραδύνουν μόνο λίγο για να βαρύνουν το αποτέλεσμα”.

4. Αν έπρεπε να διαλέξετε το λιγότερο δημοφιλές τραγούδι στο άλμπουμ, θα ήταν πιθανώς το “Four Sticks”.
Ο Case στο βιβλίο του για το άλμπουμ LED ZEPPELIN IV, προβληματίζεται με τη δυναμική του “Four Sticks”, “είναι μάλλον το λιγότερο σημαντικό όλων των τραγουδιών στο IV”, όπως τελικά καταγράφει. “Δεν νομίζω ότι είναι καθόλου κακό, αλλά σκέφτομαι ότι απ’ όλα τα τραγούδια στο δίσκο είναι το τελευταίο που θα ασχοληθεί κάποιος. Ίσως και η μπάντα να συμφωνεί: “Επτά από τα οκτώ τραγούδια από το άλμπουμ είναι στα live τους μέχρι το 1990 και το” Four Sticks” ήταν αυτό που δεν ήταν. Σε σύγκριση με τα άλλα κομμάτια εκεί λοιπόν, απλά δεν έχει σταθεί όπως τα άλλα”.

5. Το άλμπουμ καταγράφηκε σε πολλά διαφορετικά μέρη.
“Υπήρχε ένα στοιχειωμένο σπίτι που ονομάζεται Headley Grange που γράφτηκε ένα, αλλά τα άλλα κομμάτια του δίσκου καταγράφηκαν σε στούντιο. Το Headley Grange είναι αυτό που ακοιύστηκε, γιατί είναι ένα τρομακτικό σπίτι..Αυτός είναι ο τόπος όπου το” When the Levee Breaks “καταγράφηκε, σε εκείνη την κλίμακα με τους ήχους του σπιτιού αυτού”. 

6. Το συγκρότημα συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να πιστώνονται πια τις λυρικές τους εμπνεύσεις.
Οι Led Zeppelin είχαν γκρίνια από τους οπαδούς τους, ειδικά των μπλουζ κομματιών, για το ότι βασίζονται σε στίχους από άλλους καλλιτέχνες στη μέχρι τώρα δουλειά τους, και φαίνεται ότι ο βαθμός αυτού του “δανεισμού” άρχισε να γίνεται κατανοητός. “Ένα πράγμα που δεν ανέφερα καν στο βιβλίο, που άκουσα μόλις πρόσφατα, άκουσα τον Count Basie σε ένα τραγούδι που ονομάζεται “Going to Chicago’ – “Sorry that I can’t take you”. Προφανώς ο Plant εισέρχεται σε αυτό στο τέλος του “Levee”. Έτσι, όλοι οι στίχοι ήταν από την Memphis Minnie, εκτός από το μικρό κομμάτι του Basie στο τέλος του. Μέχρι τότε, από το IV, νομίζω ότι ήξεραν ότι ήταν πολύ προφανές, ότι δεν μπορούσαν να πάρουν το τραγούδι κάποιου άλλου και να το πιστωθούν σαν δικό τους, οπότε “έχωσαν” το όνομά της κάπου στο τέλος.

7. Σε αντίθεση με τις φήμες, δεν υπάρχουν “αντίστροφα” (σατανιστικά) μηνύματα στο “Stairway to Heaven”.
“Ακούγεται πολύ cool, είναι ένας μεγάλος μύθος. Aλλά αυτό είναι κάτι που έγινε πολύ καιρό μετά την εγγραφή. Δεν συνέβη ποτέ κάτι μέχρι τη δεκαετία του ’80, τότε που οι Zeppelin χώρισαν, οπότε οι ιδέες αυτές άρχισαν να φιλτράρονται στο κοινό. Είχε να κάνει με όλη τη θρησκευτική αντίδραση που υπήρχε εκείνη την εποχή, οι άνθρωποι διαβάζουν σατανικά μηνύματα μέχρι και στα Dungeons and Dragons (φανταστικό επιτραπέζιο παιχνίδι των 70s). Ουσιαστικά έτσι γεννήθηκε άλλος ένας στόχος γι ‘αυτούς. Η μπάντα χρησιμοποίησε ήχους προς τα πίσω, για να πάρει καλύτερο φωνητικό αποτέλεσμα, αλλά δεν το έκαναν για να βάλουν μηνύματα εκεί”.

8. Δεν ήταν οι πρώτοι που ονόμαζαν ένα τραγούδι “Stairway to Heaven”.
“Πράγματι κάποιος άλλος ήταν πρώτος, αν όχι από άλλους πριν από αυτόν. Ο Neil Sedaka, ο οποίος συμπεριέλαβε το δικό του τραγούδι με το ίδιο ακριβώς όνομα στο άλμπουμ του 1960, “Neil Sedaka Sings Little Devil and His Other Hits”, που έφτασε στο Νο 9 στα charts”.

9. Θα μπορούσε να υπάρχουν περισσότερα από οκτώ τραγούδια στο IV.
“Οι Led Zeppelin είχαν τη συνήθεια να κρατούν υλικό μέχρι να “ωριμάσει”, για μερικά χρόνια. Πολλά από τα τραγούδια από το “Physical Graffiti” του 1975, είχαν καταγραφεί στην πραγματικότητα από τα τρία προηγούμενα άλμπουμς. Το “Boogie with Stu” από το “Graffiti” προήλθε από τις ηχογραφήσεις του iV, όπως και η “Black Country Woman”.

10. Τα σύμβολα που η μπάντα επέλεξαν για τον εαυτό τους στην τέχνη του άλμπουμ δεν σημαίνουν τόσο πολύ όσο νομίζετε.
“Κάποια πράγματα ήταν αρκετά βιαστικά, οι άνθρωποι έχουν διαβάσει τόσα πολλά γι’ αυτούς σε αυτά τα χρόνια. Για να το κάνω πολύ απλό, ο John Paul Jones και ο John Bonham είπαν: «Οκ, θα τα πάρουμε αυτά, εσείς ξέρετε καλύετρα, να βέβαια, ότι να ‘ναι”. Ο Robert Plant πήρε το φτερό στον κύκλο από κάποια μυστικιστική αναφορά ενός χαμένου πολιτισμού που πιθανότατα δεν υπήρχε ποτέ. Ήταν ένα από εκείνα τα χίπικα πράγματα που νόμιζαν ότι ήταν εκεί έξω.

Το ZoSo του Page πηγαίνει πίσω στην Aναγέννηση πραγματικά, αλλά ουσιαστικά είναι μια αναπαράσταση του Αιγόκερου από ένα έγγραφο που χρονολογείται από τα 1500. Εκείνη την εποχή, φαίνεται ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι δημιουργούσαν αστρολογικά σύμβολα, ήταν πολύ πιο περίτεχνοι απ ‘ό, τι οι ζυγοί ή τα ψάρια σήμερα. Προέρχονται από ένα σύμβολο για τον Κρόνο ή για τον Αιγόκερω. Δεν είναι τίποτα σατανικό ή κάτι τέτοιο”.

To “Stairway To Heaven” έχει πάντως και δικαστικές περιπέτειες.

Ο Ράντι Γουλφ είχε γράψει το «Taurus», ένα τραγούδι του 1968 από το άγνωστο συγκρότημα του Λος Αντζελες, Spirit και το trust του κιθαρίστα που έχει πεθάνει, έκανε την αγωγή για λογοκλοπή. Υποστηρίζουν ότι ο Ρόμπερτ Πλαντ και ο Τζίμι Πέιτζ μπορεί να άντλησαν να γράψουν το θρυλικό τραγούδι των Led Zeppelin όταν άκουσαν το «Taurus», όταν τα δύο συγκροτήματα έκαναν μαζί περιοδεία, το 1968 και το 1969. Το 2016, το δικαστήριο είχε κρίνει ότι δεν υπάρχουν σημαντικές ομοιότητες ανάμεσα στα δύο τραγούδια. Ομως, τώρα η υπόθεση έχει ανοίξει ξανά, μεταξύ άλλων και επειδή στην πρώτη δίκη δεν είχε επιτραπεί να ακουστεί το «Taurus». Οι Led Zeppelin πάντως έχουν την υποστήριξη της κυβέρνησης Τραμπ επί του θέματος.

Το Led Zeppelin IV ηχογραφήθηκε από τους εξής μουσικούς:

Ρόμπερτ Πλαντ – φωνητικά, φυσαρμόνικα
Τζίμι Πέιτζ – ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα
Τζον Πωλ Τζόουνς – μπάσο, πλήκτρα
Τζον Μπόναμ – τύμπανα

STAIRWAY TO HEAVEN – LYRICS