Αφιέρωμα στο Σινεμά του Μπρέϊντι Κόρμπετ: Μετατραυματικό Ύφος με Ισορροπία Θανάτου-Ζωής

Από τον Heretic κριτικό Γιάννη Κρουσίνσκυ

Σας παρουσιάζω την κινηματογραφική ωριμότητα, ενός ήδη ώριμου δημιουργού. Του Μπρέϊντι Κόρμπετ. Μέσα από την τριπλή του παρουσία ταινιών Μεγάλου Μήκους.

Μια Φιλμογραφία που θα επεκτείνεται και (είτε παίρνοντας, είτε όχι χρυσά αγαλματίδια) θα εξελίσσεται κινηματογραφικά.

Σε τούτο το κείμενο -μεταξύ άλλων στοιχείων- γίνεται εκτενής αναφορά συσχετικής Επανάληψης και Ανεξαρτησίας μέσα στη συνολική έκφραση των ταινιών του Κόρμπετ.

Οβερτούρα στον Κόρμπετ

Σημαντικό μέρος της Παγκόσμιας Κινηματογραφικής Κοινότητας (δημιουργοί, κριτικοί, κινηματογραφόφιλοι) προσπαθεί λοιπόν εκ των υστέρων και άστοχα να καταλάβει, πώς προέκυψε η κλιμακωτή καλλιτεχνική ανέλιξη του σκηνοθέτη Μπρέϊντι Κόρμπετ. Όμως αυτό το “πώς” είναι ενοχλητικά ψεύτικο. Η αληθινή απάντηση είναι “εκ των πραγμάτων.” Καθότι κάποιοι/κάποιες ξεχνούν ή αγνοούν την αλυσιδωτή πορεία κινηματογραφικής-καλλιτεχνικής ανέλιξης του Κόρμπετ από το 2015-2016 παγκοσμίως ή έστω από το 2018, όπου τότε η κινηματογραφική σφραγίδα εκείνου συνάντησε το ελληνικό κοινό στις Αίθουσες. Αλλά αμφότεροι σε Ελλάδα και εξωτερικό φροντίζουν, να τον θυμηθούν κατόπιν εορτής και απομονωμένα για μία μόνο δουλειά του. Φερειπείν, μετά την προβολή και τις βραβεύσεις της τελευταίας του ταινίας “The Brutalist” μέσα στο 2024. Ομοίως και μετά τα Βραβεία BAFTA στο έτος 2025. Όλο αυτό πιθανόν να αυξηθεί, ειδικά τώρα που πήρε και τρία Οσκαρικά Βραβεία στο 2025 (ενόσω ολοκληρωνόταν αυτό το κείμενο). Εάν αναγνωριζόταν-βραβευόταν ο Κόρμπετ περισσότερο, τότε είναι που ακόμη και ο τελευταίος γραφικός Έλληνας θεατής θα πήγαινε επιτέλους να δει το “The Brutalist.” Για να νιώσει, ότι η ταινία “αξίζει” τον χρόνο του. Δεν έχει τελικά τη μεγαλύτερη σημασία όμως η εμφανώς άδικη απώλεια στα Όσκαρ Σεναρίου και Σκηνοθεσίας, γιατί πραγματικός νικητής είναι εκεί ο Κόρμπετ με την ίδια τη δουλειά του.

Από την άλλη πλευρά, σαφώς κάποιοι θεατές και κριτικοί συναντήσαμε εγκαίρως το Σινεμά του Κόρμπετ, αναγνωρίζοντάς το στην ώρα του. Μελετημένα, με σεβασμό, δίκαια και εκ των πραγμάτων πιο αφοσιωμένα. Μα όλα αυτά, μόνο εξαιτίας του ίδιου του περιεκτικού κινηματογραφικού-καλλιτεχνικού Ύφους, που εκείνος όντως αλυσιδωτά μας προσέφερε. Και ανακαλύψαμε ενώνοντας τα κομμάτια, ότι κάτι τέτοιο είχε ακόμα πιο διευρυμένο κινηματογραφικό και κριτικό νόημα, ώστε να συνδεθεί το ολοκληρωμένο παζλ μιας γοητευτικά δυναμικής Φιλμογραφίας Μεγάλου Μήκους (αν και ολιγάριθμης, μέχρι στιγμής). Αρκεί μόνο να συγκεντρώσουμε στη μεθοδική Φιλμογραφία του, τι εκείνη εκπέμπει εν συνόλω και τελικώς, τι κατορθώνει να αποκρυπτογραφεί με ωφέλιμη επικοινωνία στη συνείδηση του κάθε σκεπτόμενου θεατή. Ο Κόρμπετ γεφυρώνει εντυπωσιακά γρήγορα και πολύ αποτελεσματικά την πάντοτε ελλοχεύουσα απόσταση επικοινωνίας μεταξύ δημιουργού, κριτικού και κινηματογραφόφιλου. Άλλωστε, τα τρία έργα Μεγάλου Μήκους που εκείνος μάς παρουσίασε μέχρι τώρα, (“Η Γέννηση ενός Ηγέτη” 2015, “Vox Lux” 2018, “The Brutalist” 2024) μιλούν από μόνα τους, ως αφηγηματικές δουλειές με αξιοπρόσεκτο, προσωπικό και ουσιώδες κινηματογραφικό Ύφος δημιουργού.

Και δίνουν τη σκυτάλη κάθε φορά στην επόμενη κοινωνικοϊστορικά μετεξελιγμένη ή καλλιτεχνικά διαφοροποιημένη, νοηματικά εύστοχη δημιουργία. Υπάρχουν, κάθε φορά, δυναμικές Σταθερές στον πυρήνα του κορμπετικού Σινεμά. Η Τραγωδία βρίσκεται πάντοτε μέσα στο ρεαλιστικά οικουμενικό Σινεμά του Κόρμπετ. Με παρουσία του τρομακτικά απειλητικού, πρόωρου Θανάτου. Με παρουσία της αλυσιδωτά σχηματοποιημένης Ζωής, διαμέσου σωματικού πόνου και ψυχολογικού τραύματος. Θάνατος και Ζωή δεν διαφέρουν ιδιαιτέρως στο σύμπαν του Κόρμπετ. Καθότι όποια περσόνα διαφεύγει από τον απειλητικό πρόωρο Θάνατο, μοιάζει να πληρώνει ένα τεράστιο μετατραυματικό Τίμημα παραμονής σε μια επίπονη Ζωή. Εκεί κάπου, εισέρχεται και η έννοια της αναγέννησης ή πιο σωστά αναμόρφωσης χαρακτήρων (rebirth-reformation). Μα είτε με θετικό, είτε με αρνητικό πρόσημο συνεπειών για τους ίδιους και για τον υπόλοιπο Κόσμο. Σε ένα ενδιαφέρον Μετατραυματικό Ύφος, με Ισορροπία Θανάτου-Ζωής! Η Ιστορία συναντά τη Μυθοπλασία και εκεί επισημαίνονται, ωφέλιμα και τολμηρά στον θεατή: οι κίνδυνοι δικτατορικών επεκτάσεων, τρομοκρατικών απειλών ή μεταπολεμικών συνθηκών, μαζί με τις ανάλογες μετατραυματικές απώλειες και συνέπειες.

Τρεις Δημιουργίες

“Childhood of a Leader”

Το αξιοπρόσεκτο κινηματογραφικό Ύφος του Κόρμπετ μόλις από την πρώτη του καθοριστική, Αντιδικτατορική παρακαλώ, ταινία “Η Γέννηση ενός Ηγέτη” (“Childhood of a Leader” 2015), εκμυστηρεύτηκε -αν όχι δήλωσε- κατευθείαν πολλά. Μα κυρίως, ότι η κορμπετική Μυθοπλασία, μέσα από ένα απρόβλεπτα ευαισθητοποιημένο και συνάμα ακανθώδες ψυχολογικό μονοπάτι, αποκτά ισάξια κινηματογραφική βαρύτητα ακόμη και με την Προβληματική ενός μελετημένου Ντοκιμαντέρ! Και όχι φυσικά, αυτό δεν μπορεί να το πετύχει κάθε δημιουργός διδακτικής Μυθοπλασίας. Στο σημείο αυτό να ξεκαθαρίσουμε, ότι ουσιαστικά το σενάριο της ταινίας του Κόρμπετ διαφέρει κατά 95% από το ομώνυμο έργο του Ζαν-Πολ Σαρτρ. Εδώ συγκεκριμένα υπήρχε το αποτυπωμένο, ψυχολογικά τραυματικό παρελθόν, των κατεστραμμένων παιδικών χρόνων του μικρού μυθοπλαστικού αντιήρωα-ανταγωνιστή, Πρέσκοτ. Ένα παρελθόν με ξυλοδαρμούς και ψυχολογικές ταπεινώσεις, που έφτασε λίγο πριν από τα όρια του απειλητικού πρόωρου Θανάτου.

Πέθανε τελικά η ψυχή του παιδιού. Έζησε και γαλουχήθηκε κάτι άλλο… Καθότι, εκείνο το παρελθόν γέννησε το –υπαρκτής κοινωνικοϊστορικής βάσης, αλλά μυθοπλαστικά εμπνευσμένης υφής- δικτατορικό Τέρας. Δείχνοντάς του μια διαδρομή γεμάτη από: Συντρίμμια οικογενειακής στοργής, βιώματα καθοριστικής αποστέρησης και μια εκδικητικά μεθοδευμένη, στρατηγική συμμαχία πατρικής κατήχησης. Γεννήθηκαν τα Διαδεχόμενα Στάδια Θυμού…Το δε μετατραυματικό στάδιο επίπονης Ζωής είχε φρικτά αποτελέσματα, με συγκλονιστικές συνέπειες για το παιδί και για όλο τον Κόσμο. Ώστε τελικά, εκείνο το δηλητηριασμένο ον (στα τέλη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου) να θέλει μετέπειτα μεγαλώνοντας (στις αρχές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου) να καταστρέψει όλη την Ανθρωπότητα. Λύτρωση για την Ανθρωπότητα και το Τέρας δεν υπήρξε τότε στην ταινία του Κόρμπετ…

“Vox Lux”

Ενώ έπειτα, ο σκηνοθέτης Κόρμπετ συνέχισε την ενδιαφέρουσα Φιλμογραφία του με το έργο “Vox Lux” (2018). Εδώ η επιβίωση απέναντι στην ανθρώπινη κτηνωδία λαμβάνει χαρακτήρα σχολικής Τραγωδίας. Αυτή ήταν η μορφή του απειλητικού πρόωρου Θανάτου εδώ. Με τούτο τον χαρακτήρα σύγχρονης Τραγωδίας, η δεύτερη κορμπετική ταινία γίνεται έτσι, κοινωνικοϊστορικά πιο ανάλαφρη, ψυχοκοινωνικά πιο ιδιωτική, μυθοπλαστικά τελείως ελεύθερη, αλλά και κινηματογραφικά πιο κοντινή στην καθημερινότητα του κινηματογραφόφιλου ανθρώπου των αρχών του 21ου αιώνα. Η Τέχνη της Μουσικής ορίζει την πόρτα της Λύτρωσης, από σωματικό τραυματισμό και ψυχολογικό τραύμα μαζί, για τη μυθοπλαστική ηρωίδα Σελέστ. Ενώ το κλειδί εκείνης συνιστά μια ασυνήθιστα σκοτεινή διαδρομή, Ποπ αισθητικής με έντονες αντιφάσεις. Μέσα από μια ψυχοφθόρα Ποπ καριέρα, με απαιτητική πορεία δισκογραφίας και ζωντανών παραστάσεων. Αντίφαση, ιδιωτικής ταλαιπωρίας και παγκοσμίου φήμης.

Αντίφαση, απογοήτευσης στενού κύκλου αγαπημένων ανθρώπων που ξέρουν τα πάντα και από την άλλη πλευρά, εντυπωσιασμού χιλιάδων θαυμαστών που έχουν δημιουργήσει εξιδανικευμένη εικόνα για το άτομο της Σελέστ. Κάθαρση εδώ υπάρχει και μάλιστα εξαρχής, μόλις από την ταραχώδη εφηβεία της Σελέστ. Καθότι η ίδια τότε γλυτώνει από τον Θάνατο και οδηγείται στη Δημιουργία. Δημιουργία μουσικής και παιδιού. Το Τίμημα; Η αναγκαία τριπλή φροντίδα (μουσικής, παιδιού και εαυτού) χωλαίνει. Δεν το λες και ασήμαντο. Καθότι, η πορεία επαναπροσέγγισης της Κάθαρσης για την μετέπειτα 31χρονη ενήλικη ηρωίδα μοιάζει με ένα συντετριμμένο δύσβατο μονοπάτι. Σαν τη χαμένη ενέργεια τραγουδιών που αντιμετωπίζει κάθε μουσικός και αναπόφευκτα τα ξανά-ερμηνεύει, θέλοντας όμως να αποφύγει τη βαλτώδη επανάληψη. Αλλά παράλληλα και σαν την εναγώνια αίσθηση καθήκοντος, που βιώνει κάθε γονιός και αυτομάτως δεν επιθυμεί το παιδί του να περπατήσει ποτέ επάνω στα προϋπάρχοντα δικά του λάθη. Και τέλος, σαν τον προσωπικό εγωισμό που τυλίγεται μέσα στην ανθρώπινη ύπαρξη και δεν την εγκαταλείπει ποτέ…

“The Brutalist”

Τώρα, με την τρίτη του ταινία Μεγάλου Μήκους “The Brutalist” (2024) το ορμητικά καλλιτεχνικό Σινεμά του Κόρμπετ έχτισε και σχεδίασε ένα υπερβατικό όραμα. Το κίνημα αρχιτεκτονικής “Μπρουταλισμός” συμπορεύτηκε με τους Επιζώντες του Ολοκαυτώματος και με ένα δικό τους πολιτικό Μήνυμα δυναμικής προσωποποίησης και αποτύπωσης. Όμως μέσα από μία ελπιδοφόρα, δημιουργική ατομικότητα. Τη μυθοπλαστική περσόνα του αρχιτέκτονα Λάζλο Τοθ. Ενός μυθοπλαστικού κεντρικού ήρωα, γεμάτου ζωντάνια, με προοπτική Δαιδάλου και καρδιά Αντιναζιστή.

Η αποφυγή του απειλητικού πρόωρου Θανάτου εδώ αφορά τη διαφυγή-μετανάστευση από τη ναζιστική Ευρώπη. Έτσι, ο Τοθ θα παλέψει πολλές φορές, πληρώνοντας το Τίμημα της επίπονης μετατραυματικής Ζωής στις Η.Π.Α. Μιας Ζωής σε εξουθενωτικές μεταπολεμικές χωροχρονικές συνθήκες. Η πάλη αυτή όμως έχει νόημα και συναντά σε βάθος χρόνου τη νίκη! Η Τέχνη νικά τους χρηματοδότες, η δημιουργικότητα προσπερνά τους ατάλαντους καταστροφείς, η Αντιναζιστική δράση μεταδίδει αναντίρρητα τη μεταπολεμική κληρονομιά της, με μεθοδική αρχιτεκτονική, κάτω από τη μύτη των αδηφάγων πλουτοκρατών. Ας λένε ό,τι θέλουν, το δίδυμο Μόνα Φάστβολντ και Μπρέϊντι Κόρμπετ έχει γράψει εμπνευσμένες σελίδες και ιδέες σεναρίου. Και στις τρεις ταινίες.

Ειδικά στο “The Brutalist.” Αδιαμφισβήτητη πηγή έμπνευσης υπάρχει και στην ουσιώδη σκηνοθεσία του Κόρμπετ. Επιπροσθέτως, θα το ξαναπώ: το Καλλιτεχνικό Οργανόγραμμα Ενοτήτων του Κόρμπετ σε τούτη την ταινία (με Διάλειμμα συν Τέσσερις Ενότητες) αποτέλεσε μια εκτίμηση και επαναξιολόγηση της σημασίας της Αίθουσας στην Έβδομη Τέχνη. Υπενθύμισε σε όλους τους Σινεφίλ παγκοσμίως εν έτει 2024-2025, ότι το Σινεμά συνιστά τον ιδανικό χώρο Παράστασης ταινιών. Και εάν το κατόρθωσε για μια ταινία 215 λεπτών, τότε όλες οι ταινίες Μεγάλου Μήκους έχουν Ελπίδα για μεγαλύτερο Σεβασμό μέσα στην Αίθουσα! Ο Χώρος του Σινεμά είναι η Πανοπλία και η Καρδιά των έργων. Ούτε οι πλατφόρμες, ούτε το πρόχειρο μινιμάρισμα του τηλεοπτικού σαλονιού. Ούτε και η ψευτο-νεολαιΐστικη λύση με υποβιβασμένη θέαση σε υπολογιστή. Μόνο το Σινεμά.

Επιστροφή & Ανεξαρτησία

Συνολικά, μέσα από τούτη την ολιγάριθμη, αλλά τόσο περιεκτική και κινηματογραφικά οργανική Φιλμογραφία για έναν σκηνοθέτη 36 ετών, παρατηρούμε κυρίως δύο σημαντικά Στοιχεία.

Αφενός την ενδιαφέρουσα Επιστροφή του Κόρμπετ σε διάφορα σημεία παλιότερων δικών του κινηματογραφικών αφηγήσεων. Μα αφετέρου, εντοπίζουμε και μια γοητευτική Ανεξαρτησία, μέσα στην προσωπική διατύπωση Ύφους από τον καλλιτέχνη Κόρμπετ.

Κατ’ εξαίρεση, μαζί σε Επιστροφή και Ανεξαρτησία, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υπάγεται η μέριμνα του Κόρμπετ στον τομέα της Κινηματογραφικής Μουσικής. Διότι η μουσική στο Σινεμά του, έχει μεν από κοινού την αίσθηση του ρεαλιστικού οικείου Τρόμου, αλλά διαφέρει αισθητά στις συνθέσεις των αλλιώτικων ταινιών, που υποτάσσονται με τη σειρά τους πάντοτε στην κάθε κεντρική περσόνα. Η θεσπέσια σε εκφραστικότητα μουσική του συνθέτη Σκοτ Γουόκερ (“Η Γέννηση ενός Ηγέτη”) ξεπερνά στον τομέα της κάθε άλλη κορμπετική ταινία.

Για να επανέλθουμε όμως στο θέμα μας, τα στοιχεία Επιστροφής και Ανεξαρτησίας επικρατούν στο Σινεμά του Κόρμπετ. Η Ανεξαρτησία υπάρχει κατά ένα μικρό μέρος στο παρελθόν της κορμπετικής Φιλμογραφίας. Μα εκ των πραγμάτων, η Ανεξαρτησία αποτυπώνεται κυρίως μέσα σε όλο το “The Brutalist.” Για το εν λόγω έργο επισήμανα την πυρηνική του διάσταση στην ήδη υπάρχουσα Heretic κριτική μου, πρόσφατα.

Οπότε, σε τούτο το κείμενο, όπως είναι κατανοητό, θα εξετάσουμε περισσότερο την κορμπετική Επιστροφή.

Επιστροφή Κορμπετικού Ύφους

Το στοιχείο κορμπετικής Επιστροφής αφορά συνολικά τέσσερις περιπτώσεις (Α, Β, Γ, Δ, όπως θα δούμε αμέσως παρακάτω). Ανάμεσα σε ορισμένες συσχετίσεις και συνδυασμούς, στις τρεις προαναφερθείσες ταινίες Μεγάλου Μήκους.

Η σύγκριση-συσχέτιση κινηματογραφικών τεχνικών αφορά: Πρώτη, Δεύτερη και Τρίτη ταινία, για παραμέτρους σκηνοθεσίας και σεναρίου (ακόλουθες περιπτώσεις, Α και Β). Δεύτερη και Τρίτη ταινία, για παραμέτρους σεναρίου και συνδυασμού διανομής ρόλων με σενάριο (ακόλουθες περιπτώσεις, Γ και Δ).

Α) Ως προς τη σκηνοθετική αφήγηση: Αρκετές ομοιότητες εντοπίζονται εδώ, κυρίως μεταξύ πρώτης-τρίτης ταινίας (όχι πάντοτε και δεύτερης). Αρχικώς, η παρόμοια κεντρική ιδέα μιας ταραχώδους θέασης αντιδράσεων πλήθους, ανάμεσα σε ημί-μυθοπλαστικές και κοινωνικοϊστορικές εξελίξεις. Δηλαδή, από εκείνο το πλήθος των φανατισμένων υποστηρικτών ημι-μυθοπλαστικού δικτάτορα (ταινία “Childhood of a Leader”), τον οποίο βλέπουμε, περνάμε τώρα πια σε ένα αλλιώτικο πλήθος…Ένα πλήθος που ζητωκραυγάζει σε πλοίο, επειδή γλύτωσε (ταινία “The Brutalist”) από τα κοινωνικοϊστορικά δικτατορικά νύχια, εκείνου που ξέρουμε μεν, αλλά δεν θα δούμε ποτέ. Η σκοπίμως διαστρεβλωμένη θέαση στο πλήθος της πρώτης ταινίας συναντά τη σκοπίμως διαστρεβλωμένη θέαση του Αγάλματος της Ελευθερίας στην τρίτη ταινία.

Από το δραματικό τέλος μιας ταινίας, στην ελπιδοφόρα αλλά και με ελλοχεύοντες κινδύνους αρχή μιας άλλης. Ας μην ξεχνάμε όμως και το εντελώς ανεξάρτητο, διαφορετικά φανατικό πλήθος, θαυμαστών της δραματικής Ποπ Τραγουδίστριας (ταινία “Vox Lux”). Έπειτα, υπάρχει η παρόμοια θέαση διαδρομών, μέσα από την “καρδιά” κάποιου μεταφορικού μέσου και στις τρεις ταινίες. Μετά, παρατηρείται η ομοιότητα της κεντρικής ιδέας του θόλου στην οροφή κτιρίου για δύο έργα (κεντρικά γραφεία του τερατώδους κτιρίου δικτατορικής γέννησης στο “Childhood of a Leader” / κατασκευή αριστοτεχνικής Βιβλιοθήκης στο “The Brutalist”). Ακόμα, διακρίνεται η αναγραφή συντελεστών που πραγματοποιείται αντιστρόφως, δηλαδή στο ξεκίνημα κάθε έργου και στις τρεις ταινίες.

Β) Ως προς τη σεναριακή αφήγηση: Λιγότερες ομοιότητες εντοπίζονται εδώ. Το επιλεγμένο Οργανόγραμμα παρουσίασης ιδιόμορφων Ενοτήτων. Αναλόγως, πώς θα το εξετάσουμε. Κάθε εξέταση έχει το νόημά της. Εάν προσθέσουμε το ηθελημένο Διάλειμμα στην ταινία “The Brutalist”, τότε ουσιαστικά οι Πέντε ιδιόμορφες Ενότητες εκφράζουν τον ίδιο αριθμό Καλλιτεχνικού Οργανογράμματος με την ταινία “Childhood of a Leader” (ομοιότητα τρίτης–πρώτης ταινίας).

Ενώ εάν αφαιρέσουμε το Διάλειμμα από το “The Brutalist” και την Οβερτούρα από το “Childhood of a Leader”, τότε οι εναπομείνασες Τέσσερις Ενότητες για καθένα από τα δύο αυτά έργα έχουν ίδιο αριθμό με το “Vox Lux” (ομοιότητα τρίτης–πρώτης-δεύτερης ταινίας). Οι προσθαφαιρέσεις αυτές χρησιμεύουν, σε μια σφαιρική ανάλυση της ουσίας του κορμπετικού Οργανογράμματος όλων των ταινιών, αλλά και σε μια ενδοσκοπική ανάλυση για τον πυρήνα του εκάστοτε έργου.

Γ) Ως προς τον πυρήνα ηρώων σεναρίου: Ελάχιστα, αλλά ωφέλιμα σημεία ομοιοτήτων εντοπίζονται εδώ. Το Ταλέντο και η Αυτοκαταστροφή είναι σεναριακά στοιχεία ενδιαφέρουσας αντίφασης, που ενώνουν τις περσόνες της μουσικού Σελέστ (“Vox Lux”) και του αρχιτέκτονα Λάζλο (“The Brutalist”). Μέσα από δύο αλλιώτικες Τέχνες.

Δ) Ως προς τη συνάθροιση διανομής ρόλων και σεναρίου, ταυτοχρόνως: Ένα στοιχείο ομοιότητας εντοπίζεται, αλλά παραμένει ισχυρό και αυτοσαρκαστικό από τον Κόρμπετ. Η χρησιμοποίηση της ηθοποιού Ράφεϊ Κάσιντι, παίζοντας από κοινού σε ρόλους μητέρας και κόρης (στην ανάλογη ίδια ηλικία τους), προσδιορίζοντας έτσι την υποτιθέμενα εκπληκτική, κληρονομική ομοιότητα καταγεγραμμένων γονιδίων. Και για τους λιγότερο λόγιους τύπους, είναι απλώς αυτό που λέμε, “φτυστή” μάνα-κόρη. Ως έφηβη Σελέστ/έφηβη Αλμπερτίν (“Vox Lux”) και νεαρή Ζόφια/Κόρη της Ζόφια στην ίδια νεαρή ηλικία (“The Brutalist”).

Ανεξαρτησία Κορμπετικού Ύφους

Δεν μιλάμε ποτέ όμως μόνο για “αυτό–τροφοδότηση” παλιότερων κορμπετικών ιδεών. Καθότι εντοπίζεται και η απαραίτητη εξέλιξη καθοριστικής αυτοβελτίωσης, σπανιότητας και μοναδικότητας. Αυτή, όπως προαναφέραμε, περικλείει το στοιχείο της Ανεξαρτησίας στο Ύφος του Κόρμπετ. Ανεξαρτησία κατά το κινηματογραφικό του παρελθόν προέρχεται από την παρουσία αθέατου αφηγητή (και μάλιστα του Γουίλεμ Νταφόε) στην ταινία “Vox Lux.”

Κατά τα άλλα, το Στοιχείο της Ανεξαρτησίας φεύγει από ομοιότητες του παρελθόντος και η καινούργια αγάπη του Κόρμπετ για τα άδεια κτίρια (η παλιά ήταν στο “Η Γέννηση ενός Ηγέτη”) γίνεται οργανωμένη χάραξη πανίσχυρων Ιδεών από το αρχιτεκτονικό χέρι ενός καλλιτέχνη με τραυματικά βιώματα. Από τη σχεδίαση, στην υλοποίηση, έως και τη φανέρωση του Ηθικού Λόγου των αρχιτεκτονημάτων. Τώρα αντιθέτως, ο Κόρμπετ εστιάζει σε μια μεσήλικη, ψυχολογικά καταδιωκόμενη, ανθρώπινη διάσταση (Λάζλο Τοθ).

Αυτή η διάσταση έχει σαν ελπίδα τροφοδότησης την κατακτημένη διαφυγή, από τις αιμοβόρες ορέξεις ενός δικτάτορα. Για να συναντήσει όμως τελικά πολύ αργότερα έναν αδηφάγο, βίαιο και κυριαρχικό πλουτοκράτη. Κύρια Επίγευση της νέας Ανεξαρτησίας (“The Brutalist”) στο Σινεμά του Κόρμπετ, είναι η Τόλμη για την Υπερνίκηση του σωματικού πόνου και του ψυχολογικού τραύματος μαζί! Το έργο του Λάζλο νικά τα πάντα και φέρει διαχρονικότητα. Η περσόνα του υπήρξε η κατάλληλη, μέσα από όλα τα τρία έργα του Κόρμπετ, για αυτή την πρωτόγνωρη νίκη.

Αξιολόγηση Κινηματογραφικής Ωριμότητας

Δεν είναι να απορεί κανείς όμως με την τρομακτική ωριμότητά του, εάν σκεφτούμε, ότι ο Μπρέϊντι Κόρμπετ ξεκίνησε πρώτα ως ηθοποιός ταινιών του Κινηματογράφου από 15 ετών, στο έτος 2003 μέσα από την ταινία “Thirteen” της σκηνοθέτριας Κάθριν Χάρντγουϊκ. Φτάνοντας σύντομα να πρωταγωνιστεί μάλιστα σε δυναμικές φεστιβαλικές ταινίες από την ηλικία των 16 ετών, όπως στο έργο “Ανοιχτή Πληγή” (“Mysterious Skin”, 2004) του σκηνοθέτη Γκρεγκ Αράκι.

Και αργότερα, να συμμετάσχει στο έργο “Melancholia” (2011) του αφοπλιστικά δραματικού σκηνοθέτη, Λαρς Φον Τρίερ. Κατά συνέπεια, οι ισχυρές βάσεις κινηματογραφικής ωριμότητας του Κόρμπετ, ξεκινούν στην πραγματικότητα από τις φεστιβαλικές εμπειρίες της Υποκριτικής του. Δίπλα σε σκηνοθεσίες με σπανίζουσα καλλιτεχνική άποψη.

Έτσι, μοιάζει σχεδόν δικαιολογημένο, το γεγονός ότι εν συνεχεία ο Κόρμπετ έφτασε σε ηλικία μόλις 26 ετών να γυρίζει την πρώτη του καλλιτεχνικά υπερβατική ταινία Μεγάλου Μήκους. Εάν κάποιοι θεατές δεν έχουν δει ακόμη την πρώτη του ταινία, “Η Γέννηση ενός Ηγέτη”, τότε δεν θα μπορούν να αντιληφθούν την αιτία της συγκεκριμενοποιημένης κινηματογραφικής προόδου (Υφολογικής ένωσης Παρελθόντος και Παρόντος), μέσα στο αποτελεσματικό τωρινό, καλλιτεχνικό σκεπτικό του Κόρμπετ, κατά το έργο “The Brutalist”! Ούτε πάλι θα μπορούν να συσχετίσουν πώς ο ίδιος πήρε κάποια θετικά σημεία καλλιτεχνικής έκφρασης ακόμη και από το “Vox Lux.”

Στην ουσία, πρόκειται για μια καλλιτεχνική και κινηματογραφική σύνδεση τριών ταινιών, η οποία πηγαίνει ακόμα πιο μπροστά το σκεπτικό του Κόρμπετ και για το Μέλλον. Διότι εκείνος φαίνεται τελικά να μαθαίνει πολλά από τον κινηματογραφικό εαυτό του. Ποιο είναι όμως το κινηματογραφικό αποτέλεσμα της ωριμότητας του Κόρμπετ; Μα φυσικά το εξής. Ορισμένα στοιχεία δομής της ταινίας “Η Γέννηση ενός Ηγέτη” αξιοποιούνται ακόμη και νοηματικά (!) για τη δομή του έργου “The Brutalist”, έχοντας μια ωφέλιμη εξέλιξη.

Εντάξει, όπως προείπαμε, αυτή η νοηματική δομή θυμίζει μεν έμμεση χρονολογική συνέχιση των κοινωνικοϊστορικών γεγονότων μεταξύ των δύο ταινιών. Το αποτέλεσμα όμως, προσδιορίζεται από μια άμεση ειδοποιό διαφορά…Αυτή η διαφορά ορίζει την ωφέλιμη εξέλιξη…

Συμπερασματικά, η σημαντική διαφορά είναι, ότι στην ταινία “Η Γέννηση ενός Ηγέτη” (από Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καταλήγοντας σε Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο) υπάρχει η Κυρίαρχη μυθοπλαστική επεξεργασία και η Συμβολική διατύπωση. Για το ό,τι μπορεί να είναι ικανό, ώστε να πυροδοτήσει σε ένα παιδί τη διαδεχόμενη μετατροπή του σε δικτάτορα.

Αντιθέτως, στην ταινία “The Brutalist”, οι κοινωνικοϊστορικές αναφορές (διαφυγή Εβραίων από Στρατόπεδα Συγκέντρωσης της ναζιστικής κόλασης και ακόλουθη μετανάστευση με πολυετή, ταλαίπωρη μεταπολεμική διαβίωση στις Η.Π.Α.) συνυπάρχουν με δημιουργική Ισοδυναμία, μαζί με την ίδια τη μυθοπλασία της. Αυτή η Ισοδυναμία, κοινωνικοϊστορικών αναφορών και μυθοπλασίας ταινίας, αποτελεί το κλειδί της τωρινής ωφέλιμης εξέλιξης του Κόρμπετ. Και εκεί τελικά, αποτυπώνεται η μεγαλύτερη ωριμότητα, ενός ήδη ώριμου δημιουργού…