Το “Επιχείρησις Απόλλων” είναι ένα από πλέον καλογυρισμένα μιούζικαλ στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Ρομαντική ταινία με μια πανέμορφη Έλενα Ναθαναήλ να λάμπει ανάμεσα στα εντυπωσιακά αξιοθέατα της Αθήνας, της Επιδαύρου, του Ναυπλίου και της Κέρκυρας. Όμορφη, φινετσάτη αλλά πάνω απ΄όλα ταλαντούχα μαγεύει τους ξένους συμπαραγωγούς της ταινίας αλλά και τον συμπρωταγωνιστή της, τον Thomas Fritch.
Η ταινία γυρίστηκε το καλοκαίρι του 1967 από το Γιώργο Σκαλενάκη. Συμπαραγωγή του κινηματογραφικού οργανισμού Δαμασκηνός – Μιχαηλίδης με την Film AB TVS και Inge Ivarson Film productions. Αρχική σκέψη των παραγωγών ήταν ο ρόλος της ξεναγού να δοθεί στην Αλίκη Βουγιουκλάκη, έπειτα όμως από την άρνηση της η τύχη χαμογελά στην Έλενα.
Ένα – μάλλον – αφελές σενάριο μας δίνει ένα κινηματογραφικό αριστούργημα!
Το σενάριο του Γιάννη Τζιώτη, χωρίς να είναι κάτι το ιδιαίτερο περνά σε δεύτερη μοίρα καθώς παρακολουθώντας, ακόμη και σήμερα τη ταινία, τη προσοχή όλων αποσπά η φρεσκάδα, η ομορφιά και η αφέλεια της πρωταγωνίστριας. Υπάρχουν σκηνές της που σίγουρα ανήκουν στο ανθολόγιο του ελληνικού κινηματογράφου, όπως όταν βγαίνει από τη θάλασσα με το λευκό μπικίνι αλλά και όταν προσπαθεί να εξηγήσει στους τουρίστες τη λέξη κέφι! Μια λέξη συνώνυμη με την αρχοντιά της!!!
Η Έλενα Ναθαναήλ, με την ψηλόλιγνη μορφή της, τα ακαταμάχητα μάτια της και την χαρακτηριστική φωνή της, φορώντας εκείνο το γοητευτικό λευκό μίνι φόρεμα και χορεύοντας στους ήχους του Μαρκόπουλου αφήνει εποχή.
Ο Thomas Fritch θυμάται…
Ο παρτενέρ της, Thomas Fritch, είχε καταγωγή από τη Δρέσδη της Γερμανίας. Ήταν γιος του διάσημου ηθοποιού Willy Fritch και πριν τη συμμετοχή του στο ελληνικό φιλμ είχε παίξει σε παραγωγές του γερμανικού κινηματογράφου. Χρόνια μετά τη πρώτη προβολή της ταινίας “Επιχείρησις Απόλλων” είχε δηλώσει για τη συνεργασία του με την Έλενα Ναθαναήλ: “… Για μένα η Έλενα σήμαινε πολλά και ας είχα να τη δω πολλά χρόνια! Από την πρώτη στιγμή που τη συνάντησα εντυπωσιάστηκα από τα μακριά βελούδινα μαύρα μαλλιά της, το μαύρο σαν κάρβουνο βλέμμα της. Για μας τους Γερμανούς το πρότυπο της μελαχρινής καλλονής είναι το ιδανικό, γιατί είναι σπάνιο. Προερχόταν από εξαιρετική οικογένεια και είχε ευγενή ανατροφή. Όμως, πέρα από την άψογη συμπεριφορά και τον επαγγελματισμό της, ήταν πολύ ζεστή και φιλική μαζί μου. Μου μάθαινε ελληνικά, μου έδειχνε πράγματα που όφειλα να ξέρω και με καθοδηγούσε. Ήταν ο άνθρωπος που με πήρε από το χέρι και με έκανε να αγαπήσω την Ελλάδα.“(Δηλώσεις του ηθοποιού στο περιοδικό “Λοιπόν“).
Τι σημαίνει το “Ζαβαρακατρανέμια”!!!
Τη μουσική της ταινίας υπογράφει ο σπουδαίος Γιάννης Μαρκόπουλος, με μοναδική εξαίρεση το αγγλόφωνο τραγούδι της Έλενας Ναθαναήλ, μέσα στο εκδρομικό πούλμαν. Λίγοι γνωρίζουν ότι το τραγούδι αυτό είναι σύνθεση του Βαγγέλη Παπαθανασίου με στίχους του Γιώργου Παπαστεφάνου. Στις σκηνές της Επιδαύρου ακούγεται με τη φωνή του Γιάννη Μαρκόπουλου το “Ζαβαρακατρανέμια“. Το 1972 ακούστηκε από τη Μαρία Φαραντούρη στην απαγορευμένη (από τη χούντα) ταινία “Βαρθολομαίος“.
Το “Ζαβαρακατρανέμια” ήταν ένα “στοίχημα” του Μαρκόπουλου με τον εαυτό του αν μπορεί να γράψει ένα τραγούδι που στην ουσία να μην λέει τίποτα, να περάσει τη λογοκρισία της δικτατορίας, και να συγκινήσει τον κόσμο. Αν και τα λόγια μοιάζουν ακαταλαβίστικα χρόνια αργότερα ο συνθέτης έδωσε τη δική του εξήγηση σχετικά με το αληθινό νόημα των στίχων του. “Ζάβαρα κάτρα νέμια = Λάβαρα Μαύρα Ανέμισαν Ίλεος Ίλεος = Έλεος, Έλεος. Λάμα Λάμα Νάμα Νάμα Νέμια = Το μαχαίρι, το μαχαίρι μάνα μάνα Ανέμισαν.“
Ο Ηλίας Τάσκου παρουσιάζει ολοκληρωμένο το OST, για πρώτη φορά!
Το σάουντρακ του φιλμ κυκλοφόρησε, με δυο διαφορετικά εξώφυλλα από τη Polydor, σχεδόν ταυτόχρονα με τη πρεμιέρα της ταινίας (5 Φεβρουαρίου 1968). Περιείχε όλες τις μουσικές γέφυρες του φιλμ αλλά όχι το τραγούδι της Ναθαναήλ. Το 2019 ο υποφαινόμενος σε μια προσπάθεια να φτιάξει σε cd ολοκληρωμένο το σάουντρακ, κατέγραψε ψηφιακά όλα τα μουσικά θέματα αλλά και τα τραγούδια του Παπαθανασίου, τα οποία επιτέλους, σχεδόν μισό αιώνα μετά, παίρνουν το δρόμο της δισκογραφίας.
Εισπρακτικά η ταινία συγκέντρωσε 316.511 εισιτήρια στις αίθουσες Α΄προβολής. Κυκλοφόρησε στην Αγγλία και στις Ηνωμένες Πολιτείες με τον τίτλο “Apollo Goes on Holiday”, ενώ στην Γαλλία με τον τίτλο “Apollo part en vacances”. Κοινό και κριτές μίλησαν τότε για ένα ισάξιο έργο με το “Ζορμπά”.
