Βρισκόμαστε στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 70. Ο Ελληνικός κινηματογράφος μπαίνει σε φάση μαρασμού. Η κατακόρυφη πτώση των εισιτηρίων και η αδυναμία του εγχώριου κινηματογράφου να ανανεώσει τη θεματολογία του απομακρύνει το κοινό από τις σκοτεινές αίθουσες το οποίο βρίσκει διέξοδο στη μικρή οθόνη. Η Φίνος Φιλμ εγκαινιάζει τα νέα υπερσύγχρονα στούντιο στα Σπάτα ενώ αρχίζει να προσαρμόζει την παραγωγή της σύμφωνα με το πνεύμα της εποχής.
Το καλοκαίρι του 1973 ο Ντίνος Δημόπουλος γυρίζει το “Βάλτο”. Μια μελοδραματική περιπέτεια τοποθετημένη στο λιμανάκι της Κώπραινας ,στη μέση του Αμβρακικού κόλπου. Εκεί που πριν κάποια χρόνια είχε γυρίσει την ταινία του “Αμόκ”. “Ο Βάλτος” (όπως άλλωστε και το συγγενικό “Αμόκ”) απομονώνει έναν αριθμό αδίστακτων ανθρώπων (καταχραστών, εκβιαστών και φονιάδων) σε μια έρημη περιοχή. Εκεί διαπλέκονται ,εναντιώνονται και κάποιες φορές συμμαχούν όταν τα συμφέροντα τους συμπίπτουν. Η ταινία είναι μια μικρογραφία της εποχής που είναι γυρισμένη, η οποία ωστόσο δεν έχει αλλάξει σήμερα. Ο “Βάλτος” είναι η ελληνική κοινωνία, ένας βάλτος μέσα στον οποίο βουλιάζουν όλοι. Αφεντικά, υπάλληλοι, εργάτες, η γυναίκα της Τρούμπας, ο προικοθήρας, ο φαροφύλακας.
Μια ταινία με τους υποτιθέμενους καλούς χαρακτήρες να έχουν και αυτοί σκοτεινές στιγμές!
Το σενάριο της ταινίας υπογράφει ο ίδιος ο σκηνοθέτης με το ψευδώνυμο Λάζαρος Μοντανάρης. Ένα στόρι που έχει την υπαρξιακή αναφορά, το μάταιο της ανθρώπινης προσπάθειας και το αδύνατον της φυγής από τη μοίρα. Ο σεναριογράφος δεν χωρίζει τους ήρωες του σε καλούς και κακούς αφού όλοι, ακόμη και οι υποτιθέμενα καλοί έχουν κάποιες σκοτεινές στιγμές. Πρωταγωνιστούν η Βέρα Κρούσκα (στη μοναδική εμφάνιση της σε ταινία του Φίνου), ο Γιάννης Βόγλης, ο Γιώργος Τζώρτζης, ο Νότης Περγιάλης, ο Δημήτρης Μαλαβέτας, ο Κώστας Ναός, η Καίτη Γρηγοράτου, η Ρίτα Μπενσουσάν, η Μόνα Λίζα Άρμπι και ο εγγονός της Κατίνας Παξινού, Αλέξανδρος Αντωνόπουλος.
Το παρασκήνιο της ταινίας…
Στα παρασκήνια των γυρισμάτων ίσως θα έπρεπε να αναφερθεί το όνομα του Γιώργου Μεταξά, ένας λαμαρινατζής στα Θυμαράκια της οδού Λιοσίων ο οποίος κατασκεύασε το αεροπλάνο που θα έπεφτε στο βάλτο. Όσο για το τηλεκατευθυνόμενο αεροπλάνο που χρησιμοποιήθηκε σε κάποιες σκηνές ήταν αγγλικής κατασκευής και μονταρίστηκε από μέλη του συλλόγου Αερομοντελιστών.
Ένα σάουντρακ που υπάρχει μόνο σε ιδιωτική έκδοση!
Τη μουσική γράφει ο Γιώργος Χατζηνάσιος με το τραγούδι “Ήλιε μην κοιτάς” με τη Δήμητρα Γαλάνη, να ακούγεται στους τίτλους αρχής αλλά και στο φινάλε. Δισκογραφικά το συγκεκριμένο κομμάτι εντάχθηκε στο άλμπουμ του συνθέτη “Διαδρομές” που κυκλοφόρησε επίσης το 1973. Στο σάουντρακ του “Βάλτου”(το οποίο δεν εκδόθηκε ποτέ επίσημα στη δισκογραφία, παρά μόνο σε ιδιωτική έκδοση από τον Ηλία Τάσκου) υπάρχει και ένα υπέροχο ορχηστρικό του Χατζηνάσιου που οι πλέον παρατηρητικοί θα το θυμούνται από τη ταινία “Σ΄αγαπώ”(1971).
“Ο Βάλτος”: Μια ταινία γεμάτη από εύστοχους συμβολισμούς που όμως αδικήθηκε!
“Ο Βάλτος” λίγο πριν βγει στις σκοτεινές αίθουσες προβλήθηκε στο Φεστιβάλ κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, όπου και απέσπασε τιμητική διάκριση για τον διευθυντή φωτογραφίας Γιώργο Αρβανίτη αλλά αποδοκιμάστηκε άγρια από ομάδα φοιτητών μόλις έπεσε το σήμα της Φίνος Φιλμ που τότε θεωρούνταν το κατεστημένο. Το 1974 η ταινία συμμετέχει στο Φεστιβάλ Ναυτικού Κινηματογράφου της Καρθαγένης. Η πρεμιέρα στο Αθηναϊκό κοινό γίνεται στις 22 Οκτωβρίου 1973 με 106.741 θεατές στις αίθουσες Α΄ προβολής.
“Ο Βάλτος” είναι μια ταινία που στην εποχή της αδικήθηκε και είναι κρίμα που ακόμη και σήμερα βρίσκεται ανάμεσα στις ξεχασμένες και δυσεύρετες. Γεμάτη από εύστοχους συμβολισμούς και κουβαλώντας την αισθητική των ταινιών των 70ς αποτελεί ένα διαμάντι της εγχώριας κινηματογραφικής μυθολογίας.
