Loro | 18 Οκτωβρίου στους κινηματογράφους από την Feelgood

Μετά το αριστουργηματικό Il Divo, ο βραβευμένος με Όσκαρ σπουδαίος Ιταλός δημιουργός Paolo Sorrentino (Η Τέλεια Ομορφιά) συνεργάζεται ξανά με τον καταπληκτικό πρωταγωνιστή Toni Servillo σε μία ακόμα εκστατική και πληθωρική ταινία που, αν και βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά, επιστρατεύει τη μυθοπλασία για να κάνει το πορτρέτο της Ιταλίας υπό την επήρεια του Σίβλιο Μπερλουσκόνι.

Παγκόσμια Πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ του Τορόντο, 2018

Πληθωρικά ευρηματική, θηριώδης πανδαισία σάτιρας, The Hollywood Reporter

Αναιδές, στυλάτο, The Wrap

Απολαυστικό, εντυπωσιακό, καυστικό, Rolling Stone

Μετά το αριστουργηματικό Il Divo, ο βραβευμένος με Όσκαρ σπουδαίος Ιταλός δημιουργός Paolo Sorrentino (Η Τέλεια Ομορφιά) συνεργάζεται ξανά με τον καταπληκτικό πρωταγωνιστή Toni Servillo σε μία ακόμα εκστατική και πληθωρική ταινία που, αν και βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά, επιστρατεύει τη μυθοπλασία για να κάνει το πορτρέτο της Ιταλίας υπό την επήρεια του Σίβλιο Μπερλουσκόνι. Το δίδυμο μεταφέρει στο πανί σκηνές από την πολύκροτη ζωή του μεγιστάνα των μέσων μαζικής ενημέρωσης και πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας, καλύπτοντας τα χρόνια μεταξύ 2006 και 2010.

O Sorrentino, εξ αρχής, επιλέγει να μην πάρει θέση απέναντι στον διαβόητο πρωταγωνιστή, ενώ ο τίτλος –που σημαίνει «Αυτοί»- αναφέρεται σε όλους εκείνους που πλαισίωναν τον Μπερλουσκόνι τα χρόνια που καθόρισαν την Ιταλία.

Η πολυτάραχη ζωή του, η πληθωρική προσωπικότητα, τα σκάνδαλα και ο διεφθαρμένος περίγυρος αποδίδονται μοναδικά στην ατμόσφαιρα του Sorrentino και την ερμηνεία του Toni Servillo.

Σύνοψη

Ερώτηση: Τι περίμενες; Ότι θα γίνεις ένας από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στη χώρα, ότι θα γίνεις πρωθυπουργός και ότι όλοι θα τρελαίνονται για σένα;

Απάντηση: Ναι. Αυτό ακριβώς περίμενα.

Διάρκεια: 150’

18 Οκτωβρίου στους κινηματογράφους από την Feelgood

Αποσπάσματα συνεντεύξεων με τον δημιουργό Paolo Sorrentino και τον πρωταγωνιστή Toni Servillo

Γιατί αποφασίσατε να κάνετε μία ταινία για τον Μπερλουσκόνι και πόσο μεγάλη ήταν η πρόκληση;

Paolo Sorrentino: Δεν ήταν εύκολη ταινία ήδη από το σενάριο. Δεν έχεις την ίδια δημιουργική ελευθερία, όπως με μία ταινία μυθοπλασίας. Σε περιορίζει το γεγονός ότι αντιμετωπίζεις πραγματικούς χαρακτήρες. Δεν μπορείς να πληγώσεις, να προσβάλεις, να δυσφημήσεις.

Η ιδέα να κάνω μία ταινία για τον Μπερλουσκόνι ήρθε τα χρόνια που ήταν παρών ανάμεσα μας. Για πολύ καιρό, μεγάλη μερίδα Ιταλών τον αγαπούσε, ενώ μια άλλη σημαντική μερίδα τον μισούσε. Προκαλούσε πολύ δυνατά, εντελώς αντίθετα συναισθήματα. Η φιλοδοξία μου ήταν να κάνω το πορτρέτο του και το πορτρέτο μερικών Ιταλών που προσπάθησαν να ακολουθήσουν το μονοπάτι του και να συνδεθούν μαζί του με όποιον τρόπο μπορούσαν.

Πώς εξηγείται ο τίτλος που σημαίνει «Αυτοί» στα Ιταλικά;

Paolo Sorrentino: Ο τίτλος είναι ακριβώς αυτό. Δε λέει: «Είμαι διαφορετικός και αυτοί είναι έτσι». Σε κάποιο σημείο, είμαστε όλοι Loro, ακόμα και εκείνοι που δεν έχουν τη δύναμη να προτείνουν κάτι ως εναλλακτική στην ταχεία άνοδο μιας πολύ δυναμικής προσωπικότητας. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι ο Μπερλουσκόνι έχει δυνατό χάρισμα.

Ποιο είναι το πραγματικό θέμα της ταινίας;

Paolo Sorrentino: Είναι μία ταινία για τους φόβους των ατόμων και μερικών Ιταλών που είναι μέλη μιας χώρας που, μοιρασμένη σε Βορρά και Νότο, από τη μία, έχει τα θετικά, τα ελαττώματα, τον ηρωισμό και τα καθάρματα του Νότου και, από την άλλη, μερικές ανησυχητικές μορφές του Καλβινισμού του Βορρά. Στο τέλος, είναι οι ίδιοι οι Ιταλοί αυτοί.

Για ποιους φόβους μιλάμε στην ταινία;

Paolo Sorrentino: Όλοι έχουν τον δικό τους φόβο. Υπάρχουν αυτοί που φοβούνται ότι θα καταδικαστούν στα περιθώρια της επαρχίας, ένας κοινός φόβος ανάμεσα σε αυτούς που πούλησαν τις γιαγιάδες τους και πήγαν στη μεγάλη πόλη για καλύτερη ζωή. Υπάρχει ο φόβος του να μείνεις πίσω, μία αταβιστική κινητήριος δύναμη, που υπάρχει πριν από την εμφάνιση του Μπερλουσκόνι. Ψάχνοντας πώς να κόψουν δρόμο, να κλείσουν μικρές επιχειρηματικές συμφωνίες, σε μία χώρα όπου η ηθική είναι άγνωστη και επικρατεί η τάση για ανηθικότητα. Ο φόβος των νέων, αντρών και γυναικών, ότι μπορεί να είναι ανεπαρκείς και η διαρκής, βαθιά, σκοτεινή αίσθηση της δυσαρέσκειας μεταμφιεσμένης σε διασκέδαση.

Ποιος είναι ο φόβος του Μπερλουσκόνι;

Paolo Sorrentino: Οι φόβοι όλων. Τα γηρατειά και ο θάνατος.

Έχετε δηλώσει ότι το ύφος της ταινίας είναι τρυφερό και ότι προκύπτει από την ανάγκη να κατανοήσετε αυτόν τον άνθρωπο.

Paolo Sorrentino: Ναι. Ο ίδιος παρουσιάζει το αφήγημα ότι είναι κάποιος που καθοδηγείται από μία ασυνήθιστη περηφάνεια, από ισχυρή θέληση, από μία ακατανίκητη αποφασιστικότητα. Ποτέ δεν καταλάβαμε αν πίσω από αυτό υπάρχει πόνος, αποτυχία, μελαγχολία. Οπότε σκέφτηκα ότι θα ήταν πιο ενδιαφέρον να ρίξω φως σε αυτά τα συναισθήματα παρά να ακολουθήσω πολιτική αφήγηση.

Στην ταινία εμφανίζονται πολλές γυμνές γυναίκες από την περίοδο των πάρτι «μπούνγκα μπούνγκα». Μερικοί κριτικοί στην Ιταλία θεώρησαν ότι εμείνατε πολύ στην σκανδαλιστική όψη. Ποια είναι η απάντηση σας;

Paolo Sorrentino: Δε συμφωνώ. Η ταινία αντιπροσωπεύει μία περίοδο πριν από 10 χρόνια, έναν κόσμο με περιορισμένη πνευματική ουσία που βασιζόταν στα σώματα ως επικοινωνιακά εργαλεία. Είναι γεγονός και όχι κάτι που επινόησα ο ίδιος. Το μετέφερα απλώς στη μεγάλη οθόνη.

Τι επαφή είχατε με τον Μπερλουσκόνι;

Paolo Sorrentino: Τον συνάντησα μία φορά πριν το γύρισμα. Με προσκάλεσε για φαγητό και μεταξύ αστείου και σοβαρού με ρώτησε αν ήθελα να χρησιμοποιήσω τις βίλλες του κι εγώ αρνήθηκα πολύ ευγενικά. Δεν εμπλέκεσαι με τον άνθρωπο για τον οποίο κάνεις ταινία. Αυτό θα προκαλούσε σύγχυση στο κοινό.

Είτε από αισθητική άποψη είτε κυριολεκτικά, η ηδονή είναι η αρχή που οδηγεί την ταινία. Τι ρόλο παίζει στην ταινία;

Toni Servillo: Νομίζω ότι η διάσταση της ηδονής έχει συμβολική σημασία στην ταινία. Ο Μπερλουσκόνι, στην ταινία και στη ζωή, έχει δώσει στον κόσμο της πολιτικής την αίσθηση του θεάματος, όπως στη show business. Χρησιμοποίησε τη διασκέδαση και την απόλαυση για να δημιουργήσει την εικόνα ενός αρχηγού που κατοχυρώθηκε δραματικά στο κοινό, στη συνείδηση των ψηφοφόρων σε αυτή την περίπτωση. Δε συνέβη με την έννοια του λαού που ψηφίζει έναν υποψήφιο, αλλά με την αποπλάνηση από έναν μάστορα της πλάνης. Φυσικά, το κύριο στοιχείο της αποπλάνησης είναι η ηδονή. Στην ταινία, για παράδειγμα, υπάρχει μια καθηλωτική εικόνα του σώματος, σαν μεταφορά της επιφανειακής απόλαυσης που επιβάλλει ο αρχηγός αυτός. Ο Μπερλουσκόνι τα πάει καλά με την επιφανειακή διάσταση. Μη σκάψεις πιο βαθιά, μην κοιτάξεις πιο κοντά και όλοι θα περάσουν καλά.

Όποτε κάποιος κάνει ταινία για ανθρώπους που ζουν αμαρτωλές ζωές –το είδαμε αυτό στον Λύκο της Γουόλ Στρητ- οι επικριτές τον κατηγορούν ότι υποκύπτει στις ίδιες υπερβολές που φαίνονται στην ταινία. Πώς απαντάτε σε αυτές τις κατηγορίες;

Paolo Sorrentino: Αυτή η αντιπαλότητα υπάρχει από πάντα σε σχέση με τις βίαιες ταινίες. «Αν κάνεις βίαιες ταινίες, τότε εκθειάζεις τη βία» κτλ. Οποιοσδήποτε, άσχετα με το πόσο επαίσχυντος ή ανεκδιήγητος είναι, έχει εν δυνάμει αξία να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη. Γιατί όταν βάλεις κάτι στο σινεμά μπορείς να το καταλάβεις, αυτό που διαφορετικά φαίνεται απόμακρο ή ακατανόητο. Ο στόχος δεν είναι να εκθειάσουμε, τουλάχιστο για μένα, ούτε να δείξουμε με το δάχτυλο και να αποφασίσουμε ποιοι είναι καλοί και ποιοι κακοί. Αυτή είναι η λάθος προσέγγιση για την τέχνη γενικά, είτε είναι ταινία είτε βιβλίο. Η ταινία δίνει την ευκαιρία να κατανοήσουμε σε βάθος τις πλευρές αυτού του άντρα. Αναζητώντας αυτή την κατανόηση σημαίνει ότι θα εκθέσουμε μερικά ενοχλητικά περιστατικά. Αν μερικές όψεις αυτής της ταινίας ενοχλήσουν το κοινό, αυτό είναι ένα κρίσιμο βήμα προς την κατανόηση.

Για παράδειγμα, αυτή η ταινία έχει να κάνει με τον θρίαμβο της χυδαιότητας. Δεν νομίζω ότι είναι δουλειά μου να πω: «Κοίτα πόσο άσχημη είναι η χυδαιότητα και πόσο άσχημοι είναι οι χυδαίοι άνθρωποι». Αυτό θα ήταν ένας μανιχαϊστικός τρόπος να βλέπω τον κόσμο. Αυτή η αμφισημία μπορεί να είναι δυσάρεστη και αμήχανη και να παίρνει λιγότερες θετικές αντιδράσεις από τους θεατές, αλλά είναι απαραίτητη για να δείξουμε την ομορφιά της χυδαιότητας. Είναι όμορφη. Για ποιο λόγο άλλωστε να είναι δημοφιλής; Με ενδιαφέρει περισσότερο να εξετάσω τι είναι τόσο ελκυστικό και την ίδια στιγμή απωθητικό.

Νιώσατε δέος απέναντι στον Μπερλουσκόνι όταν κάνατε την ταινία;

Paolo Sorrentino: Όχι. Ο Μπερλουσκονι είναι ειρωνικός τύπος και ήλπιζα να σταθεί με τον ίδιο τρόπο απέναντι στην ταινία. Εννοώ ότι αν προσπαθούσε να μας λογοκρίνει, αυτό θα αποδείκνυε ότι το πορτρέτο του στην ταινία είναι ακριβές. Δεν ξέρω αν την έχει δει ή όχι, αλλά ήμασταν πολύ προσεχτικοί με τα περιστατικά. Προσέχαμε πολύ, όπως γίνεται όταν κάποιος πραγματεύεται αληθινούς ανθρώπους που είναι ακόμα ζωντανοί.

Toni Servillo: Ο Πάολο, φυσικά, είναι συγγραφέας αυτής της ιστορίας. Είδε τα γεγονότα πρώτα και, μέσα από μία μεταμόρφωση, έχτισε μία αφήγηση. Δύο από τις πιο αστείες σκηνές δημιουργήθηκαν από αυτή τη δημιουργική δουλειά. Η πρώτη είναι όταν μιλάει με τον σωσία του και η δεύτερη όταν πάει να πουλήσει ένα σπίτι σε μία γυναίκα, ως εξάσκηση για τις δεξιότητες του στην πειθώ.

Ο Μπερλουσκόνι μπορεί να γίνει γελοίος, αλλά η ταινία δεν τον δείχνει σαν καρικατούρα. Τόνι, πώς κεντήσατε τον ρόλο;

Toni Servillo: Το να αποφύγεις την καρικατούρα είναι θέμα στυλ. Δεν νομίζω ότι είναι αποτελεσματικό εργαλείο να δείχνεις έναν άντρα που ήταν ισχυρός για 20 χρόνια ως καρτούν. Αυτή είναι η δουλειά της φαρσοκωμωδίας και πολλοί κωμικοί ηθοποιοί τον έχουν ερμηνεύσει έτσι. Δεν ξεχάσαμε ότι αφηγούμασταν την ιστορία ενός άντρα που άσκησε γιγαντιαία οικονομική επιρροή, ενός μεγιστάνα που πέρασε από τις επιχειρήσεις στην πολιτική, ενώ ήταν ξένος με οποιαδήποτε έκφανση της ευγένειας. Παρ’ όλο που η ταινία περιέχει κωμικά στοιχεία, η ζημιά που έχει προκαλέσει είναι σοβαρή και αληθινή. Η ταινία δεν χάνει επαφή με αυτό, οπότε ο Μπερλουσκόνι δεν φαίνεται ποτέ σαν καρικατούρα.