Όταν ξεκίνησα για να γράψω αυτό το άρθρο, σκοπός μου ήταν να ενημερώσω και να ενημερωθώ περαιτέρω για την παγκόσμια, θεαματική αύξηση των χορτοφάγων και των αυστηρά χορτοφάγων τα τελευταία χρόνια.
Τελικά, κατέληξα να περάσω τους τελευταίους μήνες διαβάζοντας ατελείωτα έρευνες, επιστημονικές μελέτες και προσωπικές μαρτυρίες για το τι εστί χορτοφαγία. Επένδυσα πολλές ώρες παρακολουθώντας βιντεάκια στο διαδίκτυο που αφορούν στο καυτό θέμα: χορτοφάγοι εναντίον κρεατοφάγων.
Και τι σημαίνει «κρεατοφάγος»; Εγώ είμαι κρεατοφάγος; Πόσο άσχημα ηχεί αυτό στα αυτιά μου; Κι όμως είμαι. Και αυτή είναι η στιγμή που η συνείδησή σου χτυπάει κόκκινο. Ναι! Για να ικανοποιήσω τους γευστικούς μου κάλυκες επέλεγα να παραβλέπω ένα βασικό γεγονός. Η μπριζόλα που έτρωγα τις προάλλες στο ταβερνάκι, δεν φύτρωσε μπριζόλα. Πώς έφτασε λοιπόν στο πιάτο μου, εκτός βέβαια από τον προφανή τρόπο;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας ορίσουμε τις έννοιες των λέξεων. Επειδή υπάρχουν πολλές κατηγορίες, δεν θα τις αναφέρω όλες αλλά θα αναφέρω τις τέσσερις βασικές. Οι αυστηρά χορτοφάγοι (vegans) δεν τρώνε κρέας, ψάρι και οποιοδήποτε προϊόν παράγεται από οποιοδήποτε έμβιο ον, π.χ. το μέλι. Οι χορτοφάγοι (vegeterians), δεν τρώνε κρέας και ψάρι. Oι ιχθυοφάγοι (pescatarians), δεν τρώνε κρέας αλλά τρώνε ψάρι. Και οι ευέλικτοι (flexitarians), που έχουν κυρίως χορτοφαγική διατροφή αλλά σπάνια τρώνε κρέας ή ψάρι.
Τι προκάλεσε όμως αυτό το μόνιμα αυξανόμενο ρεύμα προς την χορτοφαγία και, τα τελευταία χρόνια, την αυστηρή χορτοφαγία;
Ο προσωπικός μου συλλογισμός με οδηγεί σε μια εξήγηση προφανή. Είναι τις τελευταίες δεκαετίες που η βρώση κρέατος έγινε όχι μόνο καθημερινή συνήθεια, αλλά και ολοήμερη. Υπάρχουν μέρες που είναι απόλυτα φυσικό να περιέχεται κρέας και στα τρία βασικά γεύματα της ημέρας. Ένας νοήμων άνθρωπος, κάποια στιγμή θα αναρωτηθεί; Πώς γίνεται να έχουμε τόσο πολύ κρέας στην διάθεσή μας;
Εμένα η απορία με χτύπησε σαν ρεύμα μια μέρα που μπήκα σε ένα κρεοπωλείο μεγάλης αλυσίδας. Με σόκαρε η συνειδητοποίηση. Η συνειδητοποίηση και η μυρωδιά.
Το φαινόμενο, αν και μας φαίνεται απόλυτα λογικό και σύνηθες, είναι πολύ σύγχρονο. Δεν αρκεί παρά να ρωτήσουμε τους γονείς μας, για να διαπιστώσουμε πως το κρέας εμφανιζόταν στο τραπέζι μόνο μια φορά την εβδομάδα μέχρι και την δεκαετία του ‘70. Σε πάμπολλες δε περιπτώσεις, πολύ σπανιότερα. Αυτό εγείρει το ερώτημα: πού το βρίσκουμε τόσο κρέας; Ειδικά τώρα που ο πληθυσμός έχει αυξηθεί παγκόσμια.
Πώς παράγονται σε τόση αφθονία όλα αυτά τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά και όλα τα τρόφιμα που έχουν ως πρώτη ύλη το αυγό; Πώς είναι δυνατόν ψάρια, μαλάκια και οστρακοειδή που παλαιότερα ήθελε μαεστρία να τα βρεις και κατόπιν να τα ψαρέψεις, να τα έχουμε στο πιάτο μας από τον πιο πλούσιο μέχρι τον πιο φτωχό;
Η απάντηση είναι, απ’ότι αποδεικνύεται, πάρα πολύ δυσάρεστη. Φυλακίζουμε τα ζώα κάθε είδους και τα εκμεταλλευόμαστε υπό σατανικές συνθήκες παρεμβαίνοντας με κάθε τρόπο στην φύση τους ώστε να παράγουν το μέγιστο από αυτό που ζητάμε. Κατόπιν τα θανατώνουμε για να μην καταναλώνουν εφόσον δεν μπορούν πια να προσφέρουν. Ούτε σύνταξη δηλαδή!
Κατά τα φαινόμενα, τρεις είναι οι βασικοί λόγοι που το ρεύμα των αυστηρά χορτοφάγων έχει απογειωθεί. Πρώτον είναι λόγοι ηθικής, κατόπιν είναι λόγοι βελτίωσης της υγείας μας και, τέλος είναι λόγοι οικολογικοί. Και οι τρεις παράμετροι είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες.
Η παράμετρος της ηθικής είναι ένας από τους βασικότερους λόγους που τόσοι άνθρωποι επιλέγουν να αποκλείσουν το κρέας από την διατροφή τους. Η εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία καθώς και, η ταχύτατη διάδοση γεγονότων, που πριν θα παρέμεναν άγνωστα, μας επιτρέπει πολλές φορές να βλέπουμε την αλήθεια κατάματα.
Τα ζώα των οποίων το κρέας καταλήγει στο πιάτο μας, δεν εκτρέφονται σε καταπράσινα λιβάδια ελεύθερα να βοσκήσουν, να αναπαραχθούν και να φροντίσουν τα μικρά τους. Εκτρέφονται σε βιομηχανικές φάρμες, εξαιρετικά συνωστισμένα. Δεν βλέπουν ποτέ τον ήλιο ούτε κάνουν οτιδήποτε φυσικό από την ώρα που γεννήθηκαν. Απεναντίας.
Τα ζώα δεν θέλουν να πεθάνουν. Αισθάνονται φόβο, και όταν έρχεται η ώρα να μπουν στο σφαγείο αντιστέκονται σθεναρά. Οι τρίχες τους σηκώνονται, τους φεύγουν τα ούρα και τινάζονται. Αισθάνονται τον πόνο και ουρλιάζουν όταν, μετά την γέννα, τα χωρίζουν από τα μικρά τους.
Είναι γεγονός πως οι περισσότεροι άνθρωποι, αν έπρεπε να ασκήσουν οι ίδιοι την βία που ασκείται στις βιομηχανικές φάρμες θα απέκλειαν το κρέας από την διατροφή τους ή τουλάχιστον, θα το μείωναν αισθητά. Η ηθική μας ανάπτυξη ως είδος δεν μας επιτρέπει να γίνουμε μάρτυρες ή να ασκήσουμε τόσο ωμή βία σε άλλα είδη. Έχουμε συνείδηση και άρα ηθικούς φραγμούς.
Το κίνημα των χορτοφάγων επιχειρεί και έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό να γίνει η φωνή των εκατομμυρίων ζώων που εκτρέφονται στις βιομηχανικές φάρμες. Οι χορτοφάγοι υπερασπίζονται τα πιο αδύναμα όντα, εκείνα που δεν έχουν δική τους φωνή.
Η παράμετρος της προσωπικής μας υγείας και της βελτίωσης της διατροφής μας, είναι ένας δεύτερος λόγος, για την ραγδαία διάδοση της χορτοφαγίας. Τις τελευταίες δεκαετίες, οπότε και αυξήθηκε κατακόρυφα η κατανάλωση κρέατος στις δυτικές κοινωνίες, παρατηρήθηκαν παθήσεις όπως η παχυσαρκία και οι καρδιακές δυσλειτουργίες.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, τον Νοέμβριο του 2015, ταξινόμησε το κατεργασμένο κρέας ως καρκινογόνο ομάδας 1 (στην ίδια κατηγορία με τα τσιγάρα, το αλκοόλ και τον αμίαντο). Η κατανάλωση μόλις 50γρ ημερησίως αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 18%. Επίσης, ταξινόμησε το κόκκινο κρέας ως καρκινογόνο ομάδας 2Α.
Σύμφωνα με έρευνες που έχουν διεξαχθεί στην Αμερική, όταν καταναλώνουμε κρέας, δεν καταναλώνουμε μόνο αυτό. Μια μελέτη της USDA κατέληξε πως το 98% των κοτόπουλων προς διανομή είχαν ανιχνεύσιμα επίπεδα του βακτηριδίου Ε.coli, που μεταφράζεται ως μόλυνση του κρέατος από περιττώματα. Τα ζώα συσσωρεύουν επικίνδυνες χημικές ουσίες στη σάρκα και το λίπος τους, όπως οι διοξίνες, τα αντιβιοτικά, τα φυτοφάρμακα και τα ζιζανιοκτόνα.
Επιλέγοντας μια χορτοφαγική διατροφή αυξάνονται οι μερίδες λαχανικών, ξηρών καρπών, φρούτων και οσπρίων. Τροφές που αποδεδειγμένα ωφελούν τον οργανισμό, αυξάνουν το προσδόκιμο ζωής και μειώνουν τις πιθανότητες για χρόνιες παθήσεις.
Τα τελευταία χρόνια, που η κλιματική αλλαγή και ο κίνδυνος της μη αναστρέψιμης καταστροφής του περιβάλλοντος έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, ώθησε το κίνημα των χορτοφάγων να ρίξουν φως σε έναν τρίτο παράγοντα που κινητοποίησε έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων να πραγματοποιήσουν την αλλαγή στην διατροφή τους.
Πριν από περίπου μία εβδομάδα, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του, αναλύει πως «παρόλο που η παραγωγή κρέατος, είναι γνωστό, ότι συμβάλλει σημαντικά στην αλλαγή του κλίματος και την καταστροφή του περιβάλλοντος, η παγκόσμια ζήτηση κρέατος συνεχίζει να αυξάνεται».
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο WorldWatch, «Είναι φανερό ότι η ανθρώπινη όρεξη για τη σάρκα των ζώων αποτελεί κινητήρια δύναμη πίσω από σχεδόν κάθε μεγάλη κατηγορία περιβαλλοντικών ζημιών που απειλούν τώρα το ανθρώπινο μέλλον όπως η αποψίλωση, η έλλειψη γλυκού νερού, η ρύπανση του αέρα και των υδάτων, η κλιματική αλλαγή, η απώλεια βιοποικιλότητας, η αποσταθεροποίηση των κοινοτήτων και η εξάπλωση των ασθενειών».
Η συσχέτιση της καταστροφής του περιβάλλοντος και της ανάγκης για μείωση παραγωγής κρέατος, είναι ένα τεράστιο θέμα με πάμπολλες παραμέτρους και ατελείωτα στοιχεία που δημοσιεύονται συνεχώς.
Κλείνοντας, οφείλω να υπενθυμίσω τα λόγια του Άλμπερτ Αϊνστάιν ότι,
«Τίποτα δεν θα ωφελήσει περισσότερο την ανθρώπινη υγεία και δεν θα αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσης της ζωής στη Γη όσο η μετάβασή μας σε μια χορτοφαγική διατροφή».