Αμερικανίδα ζωολόγος, που αφιέρωσε τη ζωή της στη μελέτη και την υπεράσπιση του υπό εξαφάνιση ορεινού γορίλα (gorilla gorilla beringei) κι έπεσε θύμα της αφοσίωσής της για το ζώο αυτό. Έγινε παγκόσμια γνωστή μετά θάνατον, μέσα από την ταινία του Μάικλ Άπτεντ «Gorillas in the Mist» («Γορίλες στην Ομίχλη»), που βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο της.
Η Νταϊάν Φόσεϊ (Dian Fossey) γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο στις 16 Ιανουαρίου του 1932, καρπός του έρωτα ενός ασφαλιστή για ένα μοντέλο. Οι γονείς της χώρισαν, όταν η Νταϊάν ήταν έξι χρονών. Η μητέρα της ξαναπαντρεύτηκε έναν επιχειρηματία, ο οποίος όχι μόνο την αποξένωσε από τον πατέρας της, αλλά της συμπεριφερόταν αυταρχικά έως απάνθρωπα. Παλεύοντας με τις ανασφάλειες της, η νεαρή Νταϊάν στράφηκε προς τα ζώα για να βρει αποδοχή.
Όταν τελείωσε το γυμνάσιο, ο πατριός της επέμενε να σπουδάσει διοίκηση επιχειρήσεων. Αυτή αντέδρασε και άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα κτηνιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις της Καλιφόρνιας. Τα βρήκε, όμως, δύσκολα με τα βασικά μαθήματα της φυσικής και της χημείας και αποφάσισε να στραφεί σε σπουδές εργοθεραπείας, τις οποίες ολοκλήρωσε το 1954. Στη συνέχεια άρχισε να εξασκεί το επάγγελμα της εργοθεραπεύτριας στο Νοσοκομείο του Λιούισβιλ στο Κεντάκι, ενώ τις ελεύθερες ώρες της ασχολείτο με τη μεγάλη της αγάπη, τα ζώα, στη φάρμα μιας φιλικής της οικογένειας.
Το 1963 ζήτησε άδεια από τη δουλειά της για να επισκεφθεί την Αφρική και το 1966 υπέβαλε την οριστική της παραίτηση. Αφού εξασφάλισε χρηματοδότηση, βρέθηκε και πάλι στην Αφρική και συγκεκριμένα στο Ζαΐρ (σημερινό Κονγκό) για να μελετήσει τον ορεινό γορίλα, ένα είδος που βρισκόταν υπό εξαφάνιση, εξαιτίας της καταστροφής του βιότοπού του και της αιχμαλωσίας του για ζωολογικούς κήπους, τσίρκα, καθώς και για ιατρικά ή άλλα ιδρύματα.
Η Φόσεϊ κέρδισε την εμπιστοσύνη των γοριλών, όχι όμως και των ανθρώπων. Συνελήφθη στο Ζαΐρ, δραπέτευσε στην Ουγκάντα και μετακινήθηκε στη Ρουάντα, για να συνεχίσει το ερευνητικό της έργο. Με τις τεχνικές που ανέπτυξε, ιδιαίτερα με τη μίμηση της συμπεριφοράς του γορίλα. έγινε αποδεκτή από αυτούς. Κατέρριψε τους μύθους, που ήθελαν τον γορίλα ένα βίαιο ζώο και υποστήριξε στις μελέτες της την ειρηνική του φύση και τις ισχυρές οικογενειακές σχέσεις, που δημιουργεί.
Από το 1970 έως 1974 έζησε στην Αγγλία, όπου υποστήριξε τη διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Αφρική για να συνεχίσει τις έρευνές της. Όταν ένας από τους αγαπημένους της γορίλες, ο Digit, βρέθηκε σκοτωμένος, η Φόσεϊ κήρυξε καμπάνια ενάντια στους λαθροθήρες. Το 1980, επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες για να διδάξει στο φημισμένο πανεπιστήμιο Κορνέλ. Το 1983 εξέδωσε το βιβλίο της «Gorillas in the Mist» («Γορίλλες στην Ομίχλη»), στο οποίο συνδυάζει την επιστημονική έρευνα και την προσωπική της ιστορία.
Η Φόσεϊ, όμως, προτιμούσε τους γορίλες από τους ανθρώπους και σύντομα επέστρεψε στην Αφρική για να συνεχίσει της έρευνές της για τον ορεινό γορίλα και την καμπάνια κατά της λαθροθηρίας τους. Στις 26 Δεκεμβρίου του 1985 το πτώμα της βρέθηκε κοντά στο ερευνητικό της κέντρο στο βουνό Βιρούνγκα της Ρουάντα. Μέχρι σήμερα το έγκλημα δεν έχει διαλευκανθεί, αλλά πιστεύεται ότι έπεσε θύμα των λαθροκυνηγών που τόσο πολέμησε. Στον τάφο της υπάρχει το επίγραμμα «No one loved gorillas more».
Το 1988 ο σκηνοθέτης Μάικλ Άπτεντ γύρισε την ταινία «Gorillas in the Mist» («Γορίλες στην Ομίχλη»), με θέμα τη ζωή της Νταϊάν Φόσεϊ, την οποία υποδύθηκε η Σιγκούρνεϊ Γουίβερ. Η ταινία γνώρισε μεγάλη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία και ήταν υποψήφια για 5 Όσκαρ.
(Με πληροφορίες από sansimera.gr)
