Τα φαινόμενα των σεξουαλικών παρενοχλήσεων υπήρχαν πάντοτε στον χώρο της Εκκλησίας της Κύπρου δήλωσε στο politis.com.cy ο θεολόγος Θεόδωρος Κυριακού. «Είναι κοινό μυστικό για την Εκκλησία της Κύπρου και δυστυχώς αυτά τα φαινόμενα γίνονται ανεκτά».
Ο ίδιος θεολόγος, γνωστός στην τοπική κοινωνία, είναι εκείνος που κυρίως έχει αναστατώσει την Κύπρο (και όχι μόνο) για το τραγούδι El Diablo, που θα εκπροσωπήσει τελικά και οριστικά το Νησί της Αφροδίτης στην Eurovision 2021 με την ερμηνεία της Έλενας Τσαγκρινού. Για τους στίχους του τραγουδιού αλλά και συνολικά, που είναι το ζητούμενο, έχουν συνεργαστεί ορισμένοι από τους σημερινούς “δυναμίτες” των μουσικών παραγωγών παγκοσμίως. Το πράσινο φως δόθηκε τελικά στο τραγούδι από τον ίδιο τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, παρά τις διαφωνίες του παραπάνω θεολόγου αλλά και του Μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτου. Ενός Μητροπολίτη που κοινωνικά προβάλλεται ως ιδιαίτερα δογματικός, ομοφοβικός και με υβριστική διάθεση απέναντι σε ότι παρεκκλίνει του δόγματος.
Μια πολύ όμορφη ιστορία το “El Diablo”, με έμφαση στο λεγόμενο Σύνδρομο της Κοπεγχάγης, ενώ παράλληλα δίνει και την τελική θετική έκβαση της ιστορίας, όταν η ηρωίδα καταφέρνει να απαλλαγεί από τους δαίμονές της και να απομακρυνθεί από αυτόν που την έχει κυριεύσει ως “σατανάς” ή “διάβολος”.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια ιστορία, ας μην το ξεχνάμε, οι ιστορίες προκύπτουν από τη ζωή την ίδια και η Τέχνη παίρνει ότι στοιχεία μπορούν να δώσουν στο εκάστοτε θέμα μια πιο ενδιαφέρουσα οπτική. Πόσο μάλλον το τραγούδι, γενικότερα η Τέχνη της Μουσικής. Διότι αν είναι διαφορετικά τα πράγματα, ας αφορίσουμε όλα τα παρακάτω:
Στην πρόσφατη κινηματογραφική παραγωγή “Ευτυχία” με φόντο τη ζωή της Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, η Σοφία Καψούρου αρχίζει το ομώνυμο τραγούδι που έγραψαν με τον Μίνωα Μάτσα με τον στίχο “Στον διάολο πουλάω την ψυχή μου” και συνεχίζει καταγράφοντας ουσιαστικά μέσα από τα πάθη της Παπαγιαννοπούλου, τον έρωτά της για τον άνθρωπο που αγάπησε τόσο στη ζωή της. Καταγράφοντας αυτό το πολύ πρόσφατο τραγούδι σαν πρώτο στην αναφορά μας, αναρωτιέμαι πως πέρασε από τη λογοκρισία όλο αυτό! Και πως δεν έχουν καεί στην πυρά ακόμα οι συντελεστές και οι ερμηνευές του!
Στο διάολο πουλάω την ψυχή μου
Πράσινο μάτι, πράσινη τσόχα
Όσο για τον Γιώργο Νταλάρα, είναι επιρρεπής σε τέτοια θέματα. Έχει τραγουδήσει κι άλλες φορές “διαβολικά” πράματα, όπως τη σύνθεση του Νίκου Ζούδιαρη, “Νυχτερίδα”. Η ιστορία μιας πόρνης που κάποιος την αγάπησε. Ιστορίες βγαλμένες από τη ζωή θέλουμε δε θέλουμε, ο στίχος φανερώνει (για όποιον το αντλαμβάνεται τουλάχιστον) το θυμό και την οργή για τη στιγμή που κάποιος θέλει να την ξεχάσει. Και τη στέλνει στο πυρ το εξώτερον. Φαντάζομαι ότι κι αυτό αποτελεί πρόσκληση-πρόκληση του Βεελζεβούλ.
Ένα σημάδι βίας μαρτυράει, στη δεξιά μετώπη για το χτες,
η νύχτα που ‘φυγε στο διάολο να πάει
Του Βεελζεβούλ είπα; Ά ρε Γιώργο Νταλάρα, ούτε να τα έψαχνες. Και σε ακούει και πολύς κόσμος, ακόμα κι όταν απαγγέλεις ύμνους και ψαλμωδίες. Τότε που γίνεσαι καλός άνθρωπος, θεοσεβούμενος. Γιατί όταν πας και τραγουδάς τον “Βεελζεβούλ” (Μικρούτσικος – Τριπολίτης) είσαι ίδιος ο σατανάς, σαν κι αυτούς τους διαβολάκους που “ψάχνουνε καμιά καλή καβάντζα” που λέει και το τραγούδι! Και λέει κι άλα απίστευτα πράγματα το διαβολοτράγουδο…
Χτύπησε το κουδούνι μου χάραμα ο Βελζεβούλ, διάβολος φτωχοδιάβολος κι απελπισμένος φουλ,
κοίταξε τι μπορείς να κάνεις, γιατί είμαι ρέστος και χαρμάνης
——————————————————————————————————————–
Έπεσε στο καθιστικό τάβλα ο Εξαποδώ, άθλιος ο τρισάθλιος ντρέπομαι και να δω,
δεν έχω πια πρεστίζ και σέβας, κι ας ήμουν γκόμενος της Εύας
Στον “‘Αμλετ της Σελήνης” ο αείμνηστος Θάνος Μικρούτσικος (και πάλι), μαζί με τον επίσςη αείμνηστο Γιάννη Κακουλίδη υπέγραψαν το τραγούδι “Ο διάβολος” (ισπανικά δηλαδή El Diablo) που ερμήνευσε ο Χρήστος Θηβαίος. Από μόνος του ο τίτλος μας φέρνει στα ίδια ζητούμενα, δε θα έπρεπε καν ένα τραγούδι να τιτλοφορείται με αυτόν τον τρόπο, σύμφωνα με τα αρχικά που καταγράψαμε. Ο Κακουλίδης βάζει στο στόμα του ερμηνευτή λόγια ενός πολύ ερωτευμένου αλλά δυστυχή ανθρώπου. Που έχει συναντήσει κόλαση και δαίμονες.
Η σάρκα του κελιού μου είναι από θάλασσα, σ’ αυτήν ξεμολογιέμαι σαν σημάνει,
η ώρα για να βγω απ’ αυτή τη κόλαση και ο δαίμονας που μου έσπειραν στη ράχη.
Στο τραγούδι “Αφού σου το ‘πα” που δημιούργησε ο Παύλος Παυλίδης και ερμήνευσαν τα Ξύλινα Σπαθιά το 1993, ο στίχος θα μπορούσε να είναι υποψήφιος για Όσκαρ έμπνευσης, είναι μια μεγάλη γροθιά. Καταγράφεται με τρόπο που θα μπορούσε να γίνει σύνθημα σε τοίχο, θα μπορούσε να είναι τίτλος βιβλίου, μπορεί σίγουρα να βάλει σε σκέψεις τον καθέναν και όχι να σταθεί μόνο στη λέξη, που πολλές φορές εκεί στεκόμαστε.
Στην αμμουδιά ποτέ του δε βγαίνει ο ανθός, ούτε και ζει ποτέ χωρίς νερό το ψάρι,
το ’πε παλιά κι ο μάγκας που δήλωσε Θεός: χωρίς αγάπη όλους ο διάλος θα μας πάρει.
Και θα είναι κρίμα να μην μνημονευθεί λοιπόν ποιοτικά μια τέτοια σύλληψη, που περιέχει εκτός των άλλων τον στίχο:
“… κι αν είναι να πεθάνω για σένα το μπορώ, μονάχα όποιος τ’ αξίζει από έρωτα πεθαίνει”.
Ο Νίκος Σαρρής και ο Χρήστος Δάντης δημιούργησαν το τραγούδι “Ο Άγγελος μου ο διάβολός μου”, που ερμήνευσε ο συνθέτης. Είναι λογικό στον έρωτα και στην αγάπη, αυτά τα μοναδικά ανθρώπινα συναισθήματα, κάποιος να βρίσκεται “Από τον Παράδεισο στην Κόλαση” και ανάποδα… Πως γίνεται; Γίνεται! Επειδή η ψυχή είναι μια άβυσσος, επειδή αυτό νιώθουμε, ούτε το ένα το ξέρουμε ούτε το άλλο. Κι όμως συνδέουμε τα συναισθήματά μας με κάτι καλό και κάτι κακό, όπως μας δίδαξαν. Και ζούμε μέσα μας είτε το ένα ή το άλλο, με συσχετισμούς τέτοιους που είναι υπερφυσικοί και άυλοι.
Ο άγγελός μου, ο διάβολός μου, η κόλασή μου, παράδεισός μου,
κλάμα και χάδι, φως και σκοτάδι, μίσος κι αγάπη με βάλαν σημάδι.
Ο αείμνηστος Δημήτρης Μητροπάνος ερμήνευσε παλιότερα αυτό το “Όταν χορεύει ο Διάολος” των Χρυσοβέργη και Γιατρά. Εδώ οι δημιουργοί, εκτός από τα σατανιστικά μηνύματα που εκθέτουν κάνουν και κάτι άλλο. Ουσιαστικά δίνουν την εξίσωση Γυναίκα = Διάβολος και εξηγούν (αιρετικά; σατανικά; εκδικητικά; κάπως τέλος πάντων…) την επικυριαρχία του Εξαποδώ “επί της γυνής”. Η αλήθεια είναι ότι αν διαβάσει κανείς την Πρώτη Γένεση σχεδόν θα βρει τους λόγους που και η Πρώτη Γυναίκα (δεν ήταν η Εύα η πρώτη κατά τα φαινόμενα) βαρέθηκε τον Παράδεισο, αλλά αυτό δεν είναι για αυτήν τη στιγμή. Όταν δηλαδή τραγουδάει ο Μητροπάνος…
Όταν χορεύει ο διάολος μες στης γυναίκας το μυαλό,
ο άντρας είναι άοπλος να σταματήσει το κακό
Και για να μην το τραβήξουμε παραπάνω με το πόσα τραγούδια αναφέρονται σε κόλαση, διαβόλους κλπ., ας κλείσουμε με μια μοναδική “Κόλαση”. Αυτή που εμπνεύστηκε ο στιχουργός Νίκος Μπακογιάννης και συνέθεσε και ερμήνευσε ο σπουδαίος Γιώργος Ζαμπέτας. Που “τοποθέτησε” την άλλη ζωή στην κόλαση, εκεί που ήταν όλο το “δικό του σκυλολόι” από τους παλιότερους, από Βαμβακάρη και Παγιουμτζή μέχρι Χιώτη και Πυθαγόρα.
Αφού λοιπόν όλους αυτούς ξανάβλεπα μπροστά μου κι εγώ εκμεταλλεύτηκα τα καλλιτεχνικά μου.
Έτρεξα από το Σατανά και του πήρα μία άδεια να κάνουμε στην Κόλαση τα μουσικά μας βράδια.
Μαζί με μένα δάκρυσε κι ο Σατανάς ακόμη και μου’πε πια ξεκάθαρα και τη δική του γνώμη.
“Τι κάθεσαι κάτω στη γη , ο Άδης περιμένε锨. Κι εγώ του είπα “μάγκα μου , το βύσσινο να μένει”.
Κι άλλα πολλά κι άλλα πολλά είδα σε ένα βράδυ στο όνειρο που γύρισα στις αίθουσες του Άδη”
Και είναι κρίμα η στενομυαλιά να ξεπερνάει το χιούμορ. Είναι κρίμα γιατί τότε θα σκεφτεί κανείς ότι η πρώτη παράγραφος που γράψαμε περί των σεξουαλικών παρενοχλήσεων στην Εκκλησία, -που είναι κάτι που ξέρουμε αλλά τι να κάνουμε- δεν είναι στενομυαλιά αλλά είναι ιδιοτέλεια. Και επειδή, αν θέλουμε να είμαστε εντελώς τίμιοι σε όσα πρεσβεύουμε, τότε πρέπει να το κάνουμε παντού. Και όχι να ειτρέπεται π.χ. να κυκλοφορεί το -παλιό κι αγαπημένο- κυπριακό παραδοσιακό τραγούδι “Τα ριάλια” που έχει ερμηνεύσει ο σπουδαίος Μιχάλης Βιολάρης. Διότι αναφέρεται στους στίχους “Ο πεζεβέγγης”, που εντελώς ξεκάθαρα σημαίνει “Κερατάς” κι από όποια ηθική πλευρά να το δούμε, ή για πραγματικό κερατά πρόκειται (λέμε τέτοια τραγούδια; και τι σημαίνει αυτό ηθικά;) ή για τον διάβολο… Διαλέξτε χιούμορ…
Για το www.thelook.gr
Κώστας Προβατάς
(fb Konstantinos Provatas)
