Στις 8 Φεβρουαρίου αλλά σε διαφορετικές χρονιές, έφυγαν από τη ζωή ο Μάρκος Βαμβακάρης (1972) και ο Νίκος Ξυλούρης (1980).

Κάπου ενδιάμεσα, στα 1977, ο Νίκος Ξυλούρης θα τραγουδήσει καινούρια τραγούδια, λαϊκά. Τραγούδια που δεν τον είχε συνηθίσει ο κόσμος διότι ήταν συνυφασμένος με το πολιτικό, το έντεχνο για αρκετά χρόνια και τουλάχιστον για την εποχή της επταετίας. Παράλληλα ήταν ο “κρητικός” με τις μαντινάδες και τα κρητικά παραδοσιακά. Ωστόσο ήταν μια επιτυχημένη απόφαση, τα “Ερωτικά” της Columbia, από τα οποία είχαν ξεχωρίσει και ακούγονται ακόμα και σήμερα ο “Αργαλειός”, το “Φιλεντέμ” και το “Όσο βαρούν τα σίδερα”. 

Στο άλμπουμ περιέχονται τα τραγούδια:

1. Είναι κακούργα η ξενιτιά (Στ. Βαμβακάρη-Κ. Φέρρη) 
2. Αποχαιρετισμός (Κώστα Μουντάκη) 
3. Το φιλί δεν το πουλάνε (Στ. Βαμβακάρη-Ερ. Θαλασσινού) 
4. Όσο βαρούν τα σίδερα (Νίκου Ξυλούρη) 
5. Έλα, έλα, έλα (Στ. Βαμβακάρη-Ερ. Θαλασσινού) 
6. Αργαλειός (Κώστα Μουντάκη) 
7. Φιλεντέμ (Νίκου Ξυλούρη) 
8. Έβγα ήλιε (Στ. Βαμβακάρη-Ερ. Θαλασσινού) 
9. Έλα πέρδικά μου (Νίκου Ξυλούρη) 
10. Γαϊτανοφρυδούσα (Στέλιου Βαμβακάρη) 
11. Σ’ αγάπησα να ‘χω ζωή (Στέλιου Βαμβακάρη) 
12. Ο πραματευτής (Κώστα Μουντάκη)

Ο Ξυλούρης τα υπερασπίστηκε, αναφέροντας: -«Ρίζες μας είναι και το λαϊκό τραγούδι κι ένας τραγουδιστής που έχει πει τραγούδια όπως αυτά που έχω πει εγώ, εύκολα θα τραγουδήσει και λαϊκό τραγούδι. Εγώ δεν πιστεύω ότι ο συνθέτης φτιάχνει τραγούδια για ένα συγκεκριμένο τραγουδιστή. Ο καλός τραγουδιστής μπορεί να πει οτιδήποτε, κι όταν τα τραγούδια είναι καλά, ο κόσμος θα τα δεχτεί» (από τον Εξάντα του Χρήστου Χαραλάμπους, για τον Νίκο Ξυλούρη το 2003).

Στην πραγματικότητα, τα δυο τραγούδια που έχουν έντονα γράμματα, είναι τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη τα οποία εν προκειμένω καταχωρήθηκαν στον Στέλιο. Πρωτοτραγουδήθηκαν το 1960 από τη Γιώτα Λύδια και τον ίδιο τον Μάρκο. Παραμένει λοιπόν ένα σταυροδρόμι που συναντώνται δυο σημαντικές μορφές του τραγουδιού και του πολιτισμού μας. Ο Μάρκος Βαμβακάρης που ακόμα και σήμερα εμπνέει τις νεότερες γενιές, αφού αποφασίζουν να διασκευάσουν τα διαχρονικά αριστουργήματά του αλλά και ο περήφανος Κρητικός που είτε τον ακούμε στην “Μπαλάντα του Κυρ Μέντιου” ή στο “Ήτανε μια φορά”, θα τον αναπολήσουμε. Θα μπορούσε να είναι ακόμα ενεργός ή έστω να έχει χαρεί την εξέλιξη της κρητικής τουλάχιστον παραδοσιακής μουσικής, να έχει συνυπάρξει στην άνθιση του ποιητικού-έντεχνου κύκλου που ανδρώθηκε μετά την “φυγή” του. Η αλήθεια είναι ότι υπήρξε και για τον ίδιο φθίνουσα πορεία μέχρι τον θάνατό του, αλλά η ίδια η εξέλιξη θα του έδινε (και θα μας άφηνε) πολλά περισσότερα από τη χαρισματική αυτή μορφή.

Η εκτέλεση του 1960 με τον Μάρκο και τη Γιώτα Λύδια

Η 8η Φεβρουαρίου μοιάζει μια “κακή” ημερομηνία, αν συνυπολογίσει κανείς την τραγωδία της Θύρας 7 στο Στάδιο Καραϊσκάκη, ένα χρόνο μετά το θάνατο του Ξυλούρη, το 1981. Κακές και σπασμωδικές αποφάσεις της πολιτείας, κακές στιγμές της μοίρας και ένα τραγούδι σταθμός να αφήσει ένα πικρό γιατί, στη μνήμη όλων αυτών. Πάντα αυτή η ατάκα θα μένει… Έβαλε ο Θεός σημάδι… (;;)

Για το www.thelook.gr

Κώστας Προβατάς (fb Costas Provatas)