Συνέντευξη με τον frontman των «Koza Mostra», Ηλία Κόζα.
Ο Ηλίας Κόζας, είναι ο frontman των «Koza Mostra», μιας από τις μακροβιότερες μπάντες στην Ελλάδα. Τον γνωρίσαμε και τον αγαπήσαμε, όπως και όλη τη μπάντα από τη θρυλική συμμετοχή με το «Alcohol is free» στο διαγωνισμό της Eurovision, το 2013. Έκτοτε δε σταμάτησα ποτέ να τους παρακολουθώ και να θαυμάζω πως αυτοί οι άνθρωποι κινούνται με μόνο κριτήριο την τέχνη τους. Συνομιλήσαμε με τον εξαιρετικό καλλιτέχνη και άνθρωπο, Ηλία Κόζα, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου album των Koza Mostra «Malaka».
Να ξεκινήσουμε με το νέο album «MALAKA»; Τι θα ακούσουμε;
Είναι ένας δίσκος που συνδυάζει, την εποχή της μπάντας που είχε περάσει στο νέο βήμα αισθητικά, σε σχέση με όσα θέλαμε να πούμε, και την εποχή της μπάντας στο τελικό στάδιο και νέα μορφή, που θέλουμε να βγάλουμε ηχοχρωματικά ως Koza Mostra. Υπάρχουν τα singles που κυκλοφόρησαν αυτόνομα, όπως η Bilio, Το Εlvis κλπ και υπάρχουν και τα νέα τραγούδια, τα οποία όπως προείπα, αποδίδουν τη νέα μορφή της μπάντας μας.
Υπήρχε σημαντική καθυστέρηση, μεταξύ της κυκλοφορίας των 2 τελευταίων album.
Δεν νιώθαμε την ανάγκη να κυκλοφορούμε μουσική, απλά επειδή πρέπει ή γιατί το επιβάλλει το σύστημα. Πάντα κυκλοφορούσαμε όταν πραγματικά είχαμε να πούμε κάτι. Έτσι λειτουργούμε και για αυτό και δε μας απασχολεί το πότε θα κυκλοφορήσουμε. Θα το βγάλουμε μόνο όταν έχουμε κάτι να πούμε ή να δείξουμε.
Κυκλοφορεί ο δίσκος, δίχως τη στήριξη κάποιας εταιρίας.
Δε θεωρώ πως οι εταιρίες πια, θα κάνουν κάτι σημαντικό για σένα και ούτε θα εκπροσωπήσουν και θα επικοινωνήσουν, αυτό που έχεις εσύ, ως καλλιτέχνης στο μυαλό σου. Επίσης όταν βρίσκεσαι σε μία εταιρία, πρέπει να σε αντιπροσωπεύει και εσένα αυτή. Δεν έχω λόγο να βγάλω έναν ethnic rock δίσκο, από μία εταιρία που βγάζει trance ή trap. Η δική μας σκηνή, της ροκ, παραμένει δύσκολη. Άρα τον βγάζουμε μόνοι μας και απευθυνόμαστε εκεί που θέλουμε να απευθυνθούμε.
Κάνετε τις παραγωγές σας μόνοι…
Σε όλους τους μέχρι τώρα δίσκους μας.
Μέσω λοιπόν μιας εταιρίας, που θα ανεβάσει στα social της, stories για promotion νέων κυκλοφοριών, δε θα ήταν μια ευκαιρία να κεντρίσει ένα νέο single σας, το ενδιαφέρον ενός κοινού, που ίσως δεν σας είχε προσέξει ιδιαίτερα ως τώρα? Στο λέω, διότι εμένα μου συμβαίνει.
Όχι, δεν ήμασταν ποτέ μια μπάντα έρμαιο των social media, τα οποία και δεν τα αγαπάμε ιδιαίτερα. Είναι όπως ήταν κάποτε με την τηλεόραση, όπου έπρεπε να εμφανίζεσαι διαρκώς κάπου για να συνεχίσεις να υπάρχεις. Εμείς προτιμάμε πάντα, η σύνδεση που έχουμε με τον κόσμο να είναι στα live μας. Σίγουρα θα ανεβάσουμε κάποια πράγματα και στο youtube, αλλά στα social έχει χαθεί η μπάλα.
Υπάρχει μια υπερπληροφόρηση. Όσο καιρό, είπαμε να ανεβάσουμε παραπάνω stories κλπ, νιώθαμε εγκλωβισμένοι. Προτιμώ να πληρώσω κάπου, για κάτι που θέλουμε να κάνουμε πραγματικά, παρά για τους αλγόριθμους στα social.
Σε θυμάμαι και εσένα. Παλαιότερα ήσουν πιο διαδραστικός, σχολίαζες θέματα της επικαιρότητας. Πλέον σε βλέπω πιο…σιωπηρό.
Ναι γιατί ένιωσα πως ανήκω και εγώ στην ομάδα, που κάνουμε επανάσταση μέσω του καναπέ. Μπορεί να ανέβαζα κάτι στο facebook πχ για να «καταγγείλω» κάτι, αλλά δεν έκανα επί του πρακτέου κάτι ουσιαστικό. Η αλήθεια είναι στον έξω κόσμο. Η αλλαγή γίνεται στον έξω κόσμο…
Γενικά θεωρώ, πως πρέπει να προσέχουμε πολύ τι λέμε και δε γίνεται να τοποθετούμαστε δημόσια για όλα. Παίρνω θέση όπως και εκεί που πρέπει. Δε με αφορά να εκμεταλευτώ κάτι που θα συμβεί, για να φανώ ότι παίρνω και εγώ μια θέση.
Μα το νόημα σε έναν καλλιτέχνη, δεν είναι να τοποθετείται μέσω της τέχνης του;. Θεωρώ πως κάνατε κάτι πιο σπουδαίο, στο Requiem, τόσο στο τραγούδι όσο και στο κλιπ, με το μήνυμα κατά του ρατσισμού. Γιατί πιστεύω κι εγώ πως τα posts ξεχνιούνται σε δευτερόλεπτα. Η τέχνη μένει.
Θεωρώ πως θα έπρεπε να μας προβληματίζει έντονα το θέμα της παιδείας. Χωρίς παιδεία, ο άλλος δε μπορεί να καταλαβαίνει πάντα τι θέλεις εσύ να περάσεις μέσα από ένα τραγούδι. Η σιωπή μπορεί να είναι και χρυσός και παράλληλα επικίνδυνη. Πλέον υπάρχει τόση παραπληροφόρηση, όπου βλέπω πως πιάνει τόπο. Είναι επικίνδυνη η σιωπή, όταν βλέπεις τον άλλον να καταπίνει αμάσητο, ότι του σερβίρεις, δίχως να το ψάξει, να τον προβληματίσει.
Εσείς πήγατε στη Eurovision το 2013, όταν ακόμη τα social media, δεν είχαν την ίδια δυναμική που έχουν σήμερα. Αν λοιπόν, δεν είχατε πάει τότε, και πηγαίνατε το 2024, όλο αυτό που ζήσαμε με τη Μαρίνα Σάττι, θα μπορούσατε να το διαχειριστείτε;
Και τότε υπήρχε μεγάλη διάδραση και δε νομίζω πως θα μας συνέβαινε εμάς όλο αυτό. Κάναμε κάτι εντελώς διαφορετικό, που δεν είχε σχέση με ότι πήγε πριν ή μετά. Δεν ήταν εύκολο αυτό που κάναμε, να έχουμε τον «ογκόλιθο» της μουσικής Αγάθωνα. Ήμασταν αληθινοί και ψήφισε κόσμος, στον ελληνικό τελικό, που δεν είχε ψηφίσει ποτέ. Επειδή υπήρχε αυτό το τραγούδι και το act.
Μα νομίζω, ήσασταν από τις ελάχιστες περιπτώσεις, που είχατε την πλειοψηφία του κοινού μαζί σας και ακόμα και αν δεν πήγαιναν καλά τα πράγματα, δε σας έβλαπτε.
Αυτό λέγαμε από την αρχή και το πιστεύαμε. Δε θα θέλαμε να βγούμε τελευταίοι φυσικά, αλλά δεν το αντιμετωπίσαμε όλο αυτό σαν μουσικό διαγωνισμό, αλλά σαν ένα μουσικό φεστιβάλ, που είναι έτσι κι αλλιώς. Είχαμε ένα στόχο, και πιστεύω πως ήμασταν πολύ σοβαροί και αυτό έπαιξε ρόλο. Όταν πας στη Eurovision, δίνεις τόσες συνεντεύξεις, για τόσες χώρες, που είναι αδύνατο να κοροϊδέψεις τον κόσμο. Άρα και τώρα να πηγαίναμε, πιστεύω δε θα άλλαζε τίποτα. Και επειδή μου αρέσουν τα στατιστικά, θα ήθελα να σου πω, πως το 2012, στον ελληνικό τελικό είχαν ψηφίσει γύρω στις 6.500 άνθρωποι. Ένα χρόνο μετά, όπου συμμετείχαμε κι εμείς, ψήφισαν 56.000 άνθρωποι και εμείς πήραμε πάνω από το 50%. Εννοείται πως από ένα σημείο και έπειτα, άρχισε να μας απασχολεί η θέση που θα παίρναμε ή το να μην αποκλειστούμε στον ημιτελικό. Θέλαμε να αποφύγουμε την τριάδα.
Γιατί;
Γιατί πλέον μπαίνει η ταμπέλα. Εδώ έκτη θέση πήραμε και μας ακολουθεί ακόμα. Εμείς θέλαμε να παρουσιάσουμε κάτι καλό. Και όταν την πήραμε την έκτη θέση, μας βγήκε ένα «γαμώτο, μπορούσαμε να πάμε και πιο ψηλά». Οι άνθρωποι της Ερτ μας λέγανε «Μα τρελαθήκατε; Είναι τεράστια θέση». Βέβαια τότε δε μπορούσαμε να το αντιληφθούμε.
Τα τελευταία χρόνια δεν κυκλοφορείτε καθόλου ελληνόφωνα τραγούδια. Δε θα ήταν ένα μέσο να περάσουν τα τραγούδια σας, σε ακόμα μεγαλύτερο κοινό;
Ναι. Όμως το μεγαλύτερο μέρος των συναυλιών μας είναι στο εξωτερικό. Δεν τον αποκλείουμε τον ελληνικό στίχο, αλλά νιώθω πως επικοινωνούμε πιο εύκολα με τον κόσμο που μας ακολουθεί. Γενικά είμαι πιο αυστηρός με τον ελληνικό στίχο. Διότι όταν γράφω κάτι ελληνόφωνο, απευθύνομαι στους Έλληνες, για τις καταστάσεις και την καθημερινότητα που βιώνουμε και είμαι πιο αυστηρός στο τι θα πω. Αυτή η αυστηρότητα, αποτελεί τροχοπέδη, χρονικά τουλάχιστον, στο πότε θα το ολοκληρώσω αυτό το τραγούδι.
Στο εξωτερικό όμως, αγαπάνε και αποδέχονται τους ελληνικούς ήχους. Παίζεται πχ Ζωναράδικο.
Έχουμε αντιληφθεί, πως ο κόσμος ψάχνεται στο θέμα της μουσικής, Πχ ένας Ελβετός ή Σουηδός, που αγαπάει τη μουσική, δίχως ταμπέλες, μπορεί να ψάξει την ελληνική μουσική. Ανέφερες το Ζωναράδικο, άρα τα «Λιανοχορταρούδια». Αυτό ήταν μια πετυχημένη διασκευή, όπου όμως και στην αρχική του εκτέλεση ήταν ένα υπέροχο τραγούδι. Εμείς το φέραμε πιο εύκολα στα αυτιά του κόσμου του εξωτερικού.
Μια συνεργασία που θα ήθελες να έχεις κάνει και που δεν θα απέκλειες στο να γίνει;
Μία τέτοια συνεργασία έγινε στο «Requiem», με τον Pedro Erazo από τους Gogol Bordello και είχαμε κάτι κοινό να πούμε. Λατρεύω τους Rammstein, αλλά δε ξέρω αν θα είχαμε κάτι κοινό να πούμε. Μία συνεργασία που θα μπορούσε να γίνει, είναι με τον Tankian από τους «System of a down» γιατί έχει πάντα να πει κάτι με το οποίο ταυτιζόμαστε ντυμένο με στοιχεία της αρμένικης παράδοσης του.
Είσαι ένας άνθρωπος ευαίσθητος, ανήσυχος και φυσικά πατέρας. Ζούμε εποχές άσχημες. Ακούμε καθημερινά πράγματα άγρια. Η ακροδεξιά καλπάζει. Μπήκε στη ζωή μας η πολιτική ορθότητα. Πόσο σε τρομάζουν όλα αυτά;
Με τρομάζουν η υπερβολή και τα άκρα που έχουμε πιάσει. Θυμάμαι στο «Μουσικό κουτί» που είχα πάει, είχαμε κάνει πρόβες και όταν πήγαμε να γράψουμε, σκεφτόμαστε πως δεν πρέπει να πούμε το «Και λέγε λέγε». Από τότε που είχαμε κάνει τη διασκευή, δεν εστίασα ποτέ στο στίχο «Κι ύστερα λένε πως φταίει ο φονιάς». Πλέον καταλάβαμε πως αυτό δεν πρέπει να το πούμε.
Με δυσκολεύει ότι πρέπει να κόβουμε και να λογοκρίνουμε τραγούδια, μιας άλλης εποχής, επειδή ζούμε πια στις εποχές που ζούμε. Μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε ως παραδείγματα προς αποφυγήν, αν τυχόν κάποιος μπορεί να ταυτιστεί με έναν τέτοιο στίχο ή να μείνουνε στο χρόνο πάλι ως αρνητικό παράδειγμα. Είναι σαν να λέμε πως ο ναζισμός και η σβάστικα πρέπει να απαγορευτούν σαν έννοιες. Μα αν τις απαγορέψουμε ή τις σβήσουμε εντελώς, όταν επανεμφανιστούν, δε θα ξέρουμε τι έχουμε να να ξέρουμε τι πήγε λάθος.
Το νέο album «MALAKA» είναι διαθέσιμο στις μουσικές πλατφόρμες, ενώ σύντομα θα κυκλοφορήσει σε βινύλιο και cd.
Spotify
https://open.spotify.com/album/5ZcfKWxWKMDnLoZDcXH1Na?si=HJGks4KJTviHcc5wZRWWWg
Itunes
https://music.apple.com/gr/album/malaka/1781594337
Youtube
https://www.youtube.com/playlist?list=OLAK5uy_lOsRKLLQYkBnQYG7wzQsm7wv95ULIH0BI
