«Πιθανότητα Αίματος» πρώτη ατομική έκθεση φωτογραφίας του Κυριάκου Συφιλτζόγλου

Η Dépôt Art gallery (Νεοφύτου Βάμβα 5, Κολωνάκι) εγκαινιάζει την Τρίτη, 9 Ιανουαρίου 2018 και ώρα 8 μ.μ. έως 11:30 μ.μ. την πρώτη ατομική έκθεση φωτογραφίας του βραβευμένου ποιητή Κυριάκου Συφιλτζόγλου με το σκεπτικό : η ματιά ενός ποιητή μέσα από τον φωτογραφικό φακό.

Τρίτη, 9 Ιανουαρίου 2018

ώρα 20:00 έως 23:30

στην Dépôt Αrt gallery (Νεοφύτου Βάμβα 5, Κολωνάκι)

Την έκθεση συνοδεύουν:

κείμενο της έκθεσης από την Φοίβη Γιαννίση

(Ποιήτρια, αρχιτέκτων, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήματος Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας) με τίτλο: Κυριάκος “Σιμωνίδου”, ” Δουλεύω σημαίνει επιστρέφω τις εικόνες που δανείστηκα ” Κ.Σ.”Έκαστος εφ’ω ετάφη”

κείμενο του καλλιτέχνη για την έκθεση με τίτλο: ” ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΑΙΜΑΤΟΣ “

ποιήματα και σκέψεις του καλλιτέχνη

βιογραφικό σημείωμα του καλλιτέχνη

– Η έκθεση θα διαρκέσει από 9 έως 27 Ιανουαρίου

Στο κείμενο της έκθεσης η Φοίβη Γιαννίση σημειώνει:

Κυριάκος Συφιλτζόγλου ο Δραμινός ο σύγχρονος δια του αρχαίου Σιμωνίδου του Κείου. Γιατί;

Γιατί ο αρχαίος, ο Σιμωνίδης ο Κείος, ήταν ποιητής, και όπως ο σύγχρονος Κυριάκος ο Δραμινός, ήταν ποιητής που λάτρεψε την εικόνα.

Το προηγούμενο χωρίο μας βάζει εντός κάποιας ιστορίας της αναπαράστασης μέσα από τη γλώσσα και την εικόνα: κατά τον Σιμωνίδη, η αφήγηση της ζωγραφικής είναι ισοδύναμη με την αφήγηση του ποίησης. Η μία εκ των δύο αφορά την όψη, δηλαδή την όραση, και η άλλη την ακοή, ή την ανάγνωση, αλλά και

τα δύο έχουν κοινό σκοπό. Ποιός είναι αυτός;

Στη συνέχεια του αποσπάσματος το ισχυρό έργο εξηγείται από τον Πλούταρχο ως εκείνο που εγείρει συγκινήσεις στους αποδέκτες. Ο Πλούταρχος φέρνει ως παράδειγμα τον Θουκυδίδη, εκείνον που κάνει τη διήγηση να έχει τα ίδια αποτελέσματα με τη γραφή, φτιάχνοντας τα είδωλα των προσώπων και των παθών. Και με το λόγο του ανταγωνίζεται την ενάργεια της ζωγραφικής εμπνέοντας ταραχή και πάθη στους αναγνώστες, σαν αυτά που θα είχαν αν ήταν παρόντες στο πραγματικό γεγονός.

Το κριτήριο λοιπόν για την αναπαράσταση προέρχεται από την αντίδραση που προκαλεί στον αποδέκτη, και ο Πλούταρχος εξηγεί πως μία καλή, δηλαδή μία ωραία ζωγραφιά, δηλαδή μία εικόνα, είναι κυρίως μία ζωντανή εικόνα.

Η ζωγραφική με την ποίηση, λέει ο Πλούταρχος, διαφέρουν μόνο ως προς το ‘υλικό’ και τους ‘τρόπους’ που ιδιάζουν σε κάθε μια από αυτές. Ο στόχος είναι κοινός. Η ενάργεια.

Αλλά τι είναι το υλικό και οι τρόποι; Ο Πλούταρχος μιλά για το χρώμα και το σχήμα όσον αφορά τη ζωγραφική, τη λέξη και το όνομα για την ποίηση, που ανακατεύει επίσης με την ιστορία, το μύθο, και το βιωμένο γεγονός. Βεβαίως ο Κυριάκος ο Δραμινός δεν ζωγραφίζει αλλά φωτογραφίζει. Και οι δύο λέξεις όμως, περιέχουν τη γραφή, δηλαδή την χάραξη ως κύριο συστατικό τους.

Ας μείνουμε λίγο σε αυτό.

Γράφω δηλαδή χαράσσω αφήνω το ίχνος μου σε μία επιφάνεια.

Φωτογραφίζω δηλαδή γράφω με το φως.

Ο Ζακ Ντερριντά (Jacques Derrida, COPY, ARCHIVE, SIGNATURE, A Conversation on Photography, Edited with an Introduction by Gerhard Richter, STANFORD UNIVERSITY PRESS STANFORD, CALIFORNIA 2010) συσχετίζει τη φωτογραφία με την σκιαγραφία του Πλάτωνα, τη γραφή της σκιάς αντί του φωτός. Η φωτογραφία, όπως η σκιαγραφία, λέει, περιέχει και παθητικότητα και ενεργητικότητα, που “αρθρώνονται μαζί πάνω σε ένα σύνορο διαφοράς. Κι αυτό είναι η κίνηση του ίχνους.” (17) Για τον Ντερριντά η φωτογραφία ως προς ετούτο δα δεν είναι παθητική, ως προς το ότι αποτελεί εφεύρεση. “Εφεύρεση ως ανακάλυψη ή αποκάλυψη από την πράξη της φωτογράφισης αυτού που είναι ήδη εκεί, αλλά και εφεύρεση ως τεχνική διαμεσολάβηση, ως παραγωγή ενός νέου τεχνικού apparatus που δημιουργεί τον άλλον, αντί απλώς να τον εισπράττει.” (43)

Ο Ντερριντά συνδέοντας γραφή/ζωγραφική με φως και σκιά, φέρνει το παράδειγμα της κόρης του αγγειοπλάστη Βουτάδη από τη Σικυώνα, που την ιστορία της γνωρίζουμε από τον Πλίνιο, την ιστορία δηλαδή της εγγραφής στον τοίχο της σκιάς του εραστή της από το χέρι της. Τη στιγμή που η γραφή έχει χαραχτεί, το σώμα του εραστή έχει αποτραβηχτεί. Έχει φύγει. Τώρα είναι απόν, αλλά η γραφή του, το ίχνος του, θα είναι πάντα παρούσα. Παρουσία και απουσία, δύο μετωνυμίες της ζωής και του θανάτου, υπάρχουν και οι δύο ταυτόχρονα στην πράξη της εγγραφής, στην αδύνατη ελάχιστη στιγμή που ενσαρκώνει το αδιανόητο, δηλαδή διαιρείται στα δύο ως παρόν και ως παρελθόν.

Ζω-γραφική, η γραφή των ζωντανών ή η γραφή για τα ζωντανά ή κυριολεκτικά η ζωντανή γραφή.

Αλλά και φωτογραφία: εγγραφή της στιγμής του παρόντος που ήδη έχει πεθάνει, και διαιώνισή της με την αποτύπωσή της. Η ιδέα της στιγμής, δηλαδή του βλέμματος και της εγγραφής, στην φωτογραφία, είναι αλληλένδετη με τον θάνατο:

“Ένας κρατά το αρχείο “κάποιου πράγματος” ( ή κάποιου ως κάποιο πράγμα) που έλαβε χώρα κάποτε και χάθηκε, και που αυτός το κρατά ως τέτοιο, ως το αφύλαχτο, δηλαδή ένα είδος κενοτάφιου: ένας άδειος τάφος”. (19)

Αυτά λέει ο Ντερριντά.

Η φωτογραφία διαχειρίζεται τον θάνατο φτιάχνοντας το μνήμα του παρόντος ως απόντος. Κι εδώ ερχόμαστε στο δεύτερο χωρίο του Σιμωνίδου του αρχαίου που ήθελα να παραθέσω. Ο Σιμωνίδης θεωρείται εφευρέτης της μνημοτεχνικής. Η εφεύρεση της μνημοτεχνικής μας μεταφέρεται από τον Κικέρωνα (Cicero, De Oratore, αλλά και Quintilian): ο Σιμωνίδης, αφού έχει τραγουδήσει καλεσμένος επ’αμοιβή έναν ύμνο σε συμπόσιο στο σπίτι του πλούσιου Θεσσαλού Σκόπα, βρίσκεται έξω από την κατοικία όταν καταρρέει η σκεπή της αίθουσας και οι συνδαιτυμόνες πλακώνονται από αυτήν. Ο Σιμωνίδης βοηθάει στην αναγνώριση των πτωμάτων ενθυμούμενος τις θέσεις των προσώπων στα ανάκλιντρα την ώρα του δείπνου, και συμπεραίνει πως η μνήμη βοηθιέται από την τοποθέτηση μίας δυνατής και ζωντανής εικόνας σε έναν συγκεκριμένο τόπο. Συσχετισμός εικόνας και τόπου = εξασφάλιση της μνήμης. Αλλά όχι μόνον αυτό: θάνατος = λήθη και ανάκληση εικόνας = ενθύμηση = διαιώνιση.

Διαβάζω την φωτογράφιση του Κυριάκου ως δημιουργία ενός αρχείου θανάτου από την οποία θα εκλυθεί η ενάργεια της ζωής δηλαδή η ποίηση.

Υπομνήματα, τάφοι, εικόνες που ξυπνούν.

Πριν από αυτήν εδώ την έκθεση έχουμε ήδη δει εικόνες του Κυριάκου, όπως τις ποστάρει κάθε μέρα στο διαδίκτυο.

Παρακολουθούμε τον Κυριάκο από το φέησμπουκ καθώς περιτριγυρίζει τη Δράμα και τα περίχωρα, ή ακόμα πιο μακριά, παρακολουθούμε τον Κυριάκο στα ταξίδια του, παρακολουθούμε τον Κυριάκο στις εξερευνήσεις του των εγκατελελειμμένων σπιτιών. Ο φακός στον αυτοκινητόδρομο γράφει τα χωράφια, τους στύλους, τον ουρανό και τη γη. Ο φακός στα σπίτια γράφει τα αφημένα, τα λησμονημένα αντικείμενα, μαρτύρια μέσα στου χρόνου τη φθορά. Γράφει τις φωτογραφίες αυτών που είναι πλέον νεκροί και νεκρά. Γράφει τη σκόνη, τα ξεχαρβαλωμένα, γράφει τα κρύα, τα βρεγμένα. Γράφει τα ξεχασμένα.

Η γραφή του Κυριάκου με το φως θέλει να είναι η γραφή του Κυριάκου με τη γλώσσα. Ισοδύναμες κινήσεις. Μάτι. Προβολή. Πλαισίωση. Φως. Χάραξη. Σε πίξελ ή μη, δεν ενδιαφέρει.

Στις φωτογραφίες της έκθεσης έχει κατά το μάλλον επιλεγεί να εξαφανιστεί η κατηγορία των φωτογραφιών των εγκαταλελειμμένων. Ή να αντικατασταθεί από άλλες, ίσως πάλι εγκαταλελειμμένων, αλλά όπου αυτό που φωτογραφίζεται είναι τέτοιο, δηλαδή σε τέτοια κλίμακα, ώστε να μην αναπαριστά μορφές ζωντανών ή αναγνωρίσιμες μορφές αντικειμένων.

Δεν βλέπουμε τα αντικείμενα των νεκρών, ούτε τους χώρους τους συγκεκριμένους τους κλειστούς, που ένας άνθρωπος παραβιάζει με το βλέμμα του σαν τυμβωρύχος.

Η αναπαράσταση στις φωτογραφίες αυτές είναι η αναπαράσταση της ύλης ως επιφάνεια και ως φως. Καταρχήν πρόκειται για τις φωτογραφίες του ρυθμού, της γεωμετρίας του φωτός και της σκιάς. Αλλά και άλλες, όπου μία νέα αφηγηματικότητα εγκαθίσταται στις αναπαραστάσεις. Είναι η αφήγηση του μεγάλου χρόνου, του χρόνου της ύλης. Σε κάποια παραδείγματα είναι η αφήγηση της κατασκευής, η αφήγηση του έργου του ανθρώπινου χεριού, η σκιαγραφία τού έργου του ενώ πλέον αυτό δεν είναι παρόν, σε μία πολύ κοντινή ανάγνωση του βλέμματος. Αλλά και η αφήγηση της ίδιας της υλικότητας μέσα στο φως, η εμφάνιση της απτικότητας. Αλληλένδετη με την αφήγηση του χρόνου της ύλης, της φθοράς, της καταστροφής. Οι εικόνες μιλούν για το μεγάλο μέσα από το ελάχιστο σε μέγεθος: την τάση της ύλης προς τον θάνατο. Αν κατά τον Σιμωνίδη η ποίηση είναι ισοδύναμη με τις ζωγραφική, για μένα ο Κυριάκος εφευρίσκει τα υπομνήματα, φτιάχνει τα κενοτάφια, εικόνες μνημοτεχνικές, πάνω στις οποίες αργά ή γρήγορα θα συστήσει επιγραφές. Άλλωστε ο Πλούταρχος, στο πρώτο απόσπασμα, αναφέρεται στη ζω-γραφική ως αυτή που αναπαριστά τα πράγματα όπως την ώρα που γίνονται, ενώ την ποίηση, εκείνη που τα αναπαριστά ως να έχουν ήδη γίνει. Από τη μία το γιγνόμενο, το ζωντανό, το παρόν, και από την άλλη το τετελεσμένο, γραμμένο, χαραγμένο, αποτυπωμένο, αρχειοθετημένο.

Επι-γραφή, η γραφή επί, πάνω.

Επι-γραφή, όπως στα μνήματα.

Επι-γραμμα, η γραφή των νεκρών.

Αποδημητικά πουλιά

ένα διαρκές μνημόσυνο

εκπατρισθέντων

το μόνιμο παράπονο

ενός κενοταφίου

η αγωνία του σταυρού

να καρφωθεί

εν τόπω χλοερώ

εν τόπω αναψύξεως

Κ.Σ. Έκαστος εφ’ω ετάφη

Στο κείμενο του ο καλλιτέχνης αναφέρει για την έκθεση:

Εν αρχή είναι η πρόθεση, ο σκοπός, η οπτική. Εν αρχή τα παραγωγικά αίτια του αμφιβληστροειδούς, όπως λέμε “βλέψη” -από τους νευρώνες μέχρι τον φκαό. Εν αρχή δεν είναι κάποια έσχατη απόφαση ούτε η αποφασιστική στιγμή. Εν αρχή η κόρη οφθαλμού, σαν κυνηγόσκυλο, να ανιχνεύει τον χώρο, να “οσμίζεται” την έμπνευση, να πηδά τον φωτοφράκτη -απ’ την ικανοποίηση στην εικονοποίηση. […]

Και είναι τα μέρη τα λεπτά, όπως λέμε λεπτομέρειες, ίδια απολιθωμένες πιθανότητες. Και είναι το κλείστρο που “κλωτσά” τα νευρικά αγγεία -ν’ απομονώσουν, να συσπειρώσουν, να αφαιρέσουν, μέχρι η εικόνα ίδια ποίημα, όπως κατάσταση, όπως μαγεία. […]

Κι αν οι λεπτομέρειες, όπως πλέξεις από σημεία, απόπειρες το χάος να συμμαζευτεί. Κι αν φωτογράφοντας κουρτίνες, ξύλα, λαμαρίνες, πλαστικά, μπετά. Κι αν ανασκαλεύοντας ποίηση από τα ευτελή, τότε αυθύπαρκτα σημάδια, ποιήματα και πίνακες μαζί, να φωτογράφονται ευρύχωρα, όπως πεδία δράσης αισθητικής -ακόμη ίσως και αιμορραγικής.

Σχετικά με τον Κυριάκο Συλφιτζόγλου:

Γεννήθηκε το 1983 στη Δράμα, όπου και ζει. Είναι πτυχιούχος Νομικής (2004) και Πολιτικών Επιστημών (2011) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Έχει εκδώσει τέσσερις ποιητικές συλλογές:

Έκαστος εφ’ ω ετάφη, εκδ. Γαβριηλίδη, 2007 ( υποψήφιος για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ) –επανέκδοση από τις εκδ. Θρακα, 2017.
Μισές αλήθειες, εκδ. Μελάνι, 2012.
Με ύφος Ινδιάνου, εκδ. Μελάνι, 2014 ( υποψήφιο για το βραβείο Ποίησης του ηλεκτρονικού περιοδικού Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ).
Στο σπίτι του κρεμασμένου, εκδ. Θράκα, 2015 ( βραβείο Ποίησης του ηλεκτρονικού περιοδικού Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ).

Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί και συμπεριληφθεί στις ανθολογίες:

FUTURES – POETRY OF THE GREEK CRISIS, Penned in the Margins 2015 (edited and translated by Theodoros Chiotis).
AUSTERITY MEASURES – THE NEW GREEK POETRY 2016 (edited by Karen Van Dyck, published Penguin).
Polish Festival Pra Premier 2016 (transalated by Alicia Kotecka).
Kleine Tiere zum Schlachten –Neue Gedichte aus Griechenland, hg. Von Wassiliki Knithaki und Adrian Kasnitz, parasitenpresse 2017.

Έχει συμμετάσχει στον κύκλο παρουσίασης νέων ποιητών του Ιδρύματος “Τάκης Σινόπουλος” στην Αθήνα, στο Φεστιβάλ Καλλιτεχνών Τουρκίας-Ελλάδας-Ρουμανίας στην Σμύρνη, στο Πανθεσσαλικό Συμπόσιο Ποίησης στην Λάρισα, καθώς και σε λογοτεχνικές εκδηλώσεις των ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων, Φεστιβάλ Τανιών Μικρού Μήκους Δράμας, θεάτρων Άττις και Στιγμή στην Αθήνα, Μουσείου Φωτογραφίας Θες/νίκης, Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσ/νίκης και σε εκδηλώσεις των λογοτεχνικών περιοδικών Ο Αναγνώστης, Εντευκτήριο, Θράκα, Ποιητική, ΦΡΜΚ, ΔΙΟΔΟΣ 66100, Αίτιον, Μανδραγόρας κ.α.

Οι δύο τελευταίες του ποιητικές συλλογές έχουν παρουσιαστεί σε συνδυασμό με πρωτότυπη μουσική. Η συλλογή «Με ύφος Ινδιάνου» παρουσιάστηκε σε μουσική/εκτέλεση του καθηγητή κιθάρας Γιάννη Αναστασιάδη, ενώ η συλλογή «Στο σπίτι του κρεμασμένου» σε μουσική του βραβευμένου συνθέτη Δημήτρη Δοξάκη και εκτέλεση του πιανίστα Ευθύμιου Χατζηαντωνίου.

Από το 2013 ασχολείται συστηματικά και με την φωτογραφία. Εδώ κι ένα χρόνο διατηρεί τη δική του στήλη “Κυνηγετική περίοδος” στον ιστότοπο dimart, όπου συνδυάζει λόγο με εικόνα.

Φωτογραφίες του έχουν γίνει εξώφυλλα σε λογοτεχνικά περιοδικά και βιβλία ποίησης/πεζογραφίας.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Κείμενο έκθεσης: Φοίβη Γιαννίση

Επιμέλεια έκθεσης : Γωγώ Κολυβήρα

Επικοινωνία: Δημήτρης Λαζάρου

Εγκαίνια: Τρίτη, 9 Ιανουαρίου 2018, ώρα 20:00 – 23:30

Διάρκεια έκθεσης: 9 έως 27 Ιανουαρίου 2018

Facebook link: https://www.facebook.com/events/2020996268226241/

Dépôt Art gallery