Ο Μ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ (ασφαλώς με κεφαλαία γράμματα), υπήρξε ο μεγαλύτερος Έλληνας ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ, του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα και σίγουρα ένας από τους μεγαλύτερους της οικουμένης, το ίδιο διάστημα.
Φυσικά και δεν πρόκειται να αναλύσω το καλλιτεχνικό του έργο, γιατί ούτε την ικανότητα έχω αλλά και γιατί αυτό θα το κάνουν άλλοι με τα κατάλληλα προσόντα.
Εδώ θα μας απασχολήσει περισσότερο η προσφορά του στον ελληνικό λαό αλλά και γενικά στους λαούς όλου του κόσμου. Γιατί ναι! αυτός ο εκατό τοις εκατό Ρωμιός, είναι παγκόσμιος.
Ας τα πάρουμε λίγο από την αρχή: γεννιέται και μεγαλώνει, σε έναν κόσμο που αλλάζει άρδην.
Στο εξωτερικό η Σοβιετική επανάσταση έχει σχεδόν εδραιωθεί. Το τέρας του ναζισμού και του φασισμού , επέρχεται ακάθεκτο. Οι λαοί ενθαρρυμένοι και από τις επιτυχίες της Σοβιετικής Ένωσης ξεσηκώνονται. Οι αυτοκρατορίες τρίζουν. Αλλά και στο πνεύμα ο ζωογόνος άνεμος φυσάει δυνατά. Η επιστήμες με πρώτες την μηχανική και την ιατρική καλπάζουν. Αλλά και η τέχνη δεν πάει πίσω: ο σουρεαλισμός έχει εδραιωθεί, ο κινηματογράφος θαυματουργεί, το ίδιο ζωγραφική και μουσική. Κι ο κόσμος αρπάζεται απ όλα αυτά τα θαυμαστά για να χάσει τον εφιάλτη του μεγάλου πολέμου και τη φρίκη του.Αυτά γενικά στον κόσμο και ιδίως στην Ευρώπη.
Ας έρθουμε τώρα στην Ελλάδα, που αυτή μας ενδιαφέρει κυρίως. Εδώ οι άνθρωποι έχουν να διαχειριστούν το άγος της Μικρασιατικής καταστροφής και ό,τι αυτό συνεπάγεται. Όμως αυτό έχει συνέπειες. Οικονομικές, ιδεολογικές, πολιτικές ακόμα και πνευματικές που επιφέρουν αλλαγές,που πολλές φορές είναι ριζικές. Νέα κόμματα ιδρύονται,ο βασιλιάς (έστω και για καμιά δεκαριά χρόνια) φεύγει, νέα μουσικά ακούσματα έρχονται και πρωτίστως την πιο μεγάλη επιρροή δέχεται η λογοτεχνία: ποίηση και πεζογραφία. Τότε ανδρώνονται ο Βάρναλης, ο Καριωτάκης, ο Σεφέρης, ο Ελύτης από τους ποιητές ( θα ήθελα σελίδες για να τους αναφέρω όλους) να μάνι μάνι ξέχασα δυο σπουδαίους τον Καζαντζάκη και τον Σικελιανό! Αμ ο Ρίτσος κι άλλοι κι άλλοι…….
Όσο δε για πεζογράφους ποιόν να πρωτοθυμηθείς: Μυριβήλης, Βενέζης, Πολίτης, Γαλάτεια Καζαντζάκη, και καμιά δεκαριά ακόμα πρωτοκλασάτοι…
Όσο για τη μουσική ( “σοβαρή”και “λαϊκή”) τι να πρωτοπείς; Θα θέλαμε ένα βιβλίο για να τους αναφέρουμε.
Μέσα σ’αυτό το περιβάλλον μεγάλωσε λοιπόν ο Θεοδωράκης. Δεν βγήκε με παρθενογέννηση. Κανείς ποτέ δεν βγήκε από παρθενογέννηση (ίσως ο Χριστός ).
Ούτε ο Μότσαρτ ούτε ο Μπετόβεν ούτε οι Χάυδν, Βάγγνερ κλπ κλπ κλπ. ΚΑΝΕΙΣ. Ούτε ο Θεοδωράκης λοιπόν. Απλώς όλοι οι μεγάλοι είχαν το μεγαλείο να στηριχτούν στους προηγούμενους και με κόπο και μόχθο να πάνε παραπέρα!;;;;)
Όταν ο Μίκης άρχισε να πατάει κάπως γερά στα πόδια του ξεσπάει στην Ελλάδα ο Ιταλογερμανικός πόλεμος το μεγαλύτερο νεοελληνικό έπος μετά το 1821, ένα έπος που κράτησε τρία χρόνια, μετά τη φυσιολογική κατάρρευση απέναντι στη δύναμη δύο αυτοκρατοριών.
Εκεί ο Θεοδωράκης (λιγότερο από 17 χρόνων) παίρνει το βάπτισμα. Θα πιστέψει στη δύναμη του λαού, της ελευθερίας και της προόδου. Θα ακολουθήσουν στιγμές δύσκολες προϊόντα της μισαλλοδοξίας των συμφερόντων (εξωτερικών και εσωτερικών) και των όποιων λαθών.
Αυτό το πληρώνει ακριβά (παραλίγο με τη ζωή του). Αυτό όμως θα τον ατσαλώσει και παρ’ ό,τι πολιτικά ο αγώνας έχει οριστικά κριθεί υπέρ των μεγάλων δυτικών δυνάμεων, αυτός αρχίζει νέον αγώνα πνευματικό.
Να ανεβάσει το επίπεδο του λαού καλλιτεχνικά και επι του προκειμένου Μουσικά.
Εδώ στάθηκε πιο τυχερός. Ο αγώνας και η αντίσταση είχαν ρίξει το σπόρο της σε γόνιμο έδαφος. Η λογοτεχνία είναι σε άνθηση. Και η ποίηση και η πεζογραφία παράγουν έργα πρωτοφανέρωτα.
Η μουσική (η λαϊκή και η δημοτική) είναι στο φόρτε τους. Ακόμα και η συμφωνική μουσική έχει άνοδο. Παράδειγμα ο Σκαλκώτας και δεν είναι ο μόνος. Στηριζόμενος λοιπόν ο Μίκης στα παραπάνω, αρχίζει τη μεγάλη του πορεία για την αλλαγή της λαϊκής μουσικής με κατάληξη όχι μόνο να κυριαρχήσει στην Ελλάδα αλλά σε όλον τον κόσμο.
