Το σοβαρό παιχνίδι του έρωτα και οι ατέρμονες διαστάσεις του είναι το θέμα του κλασσικού βιβλίου που Γ.Σομερσετ Μομ «Το βαμμένο πέπλο» που πρόσφατα επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Τρισεύγενης Παπαϊωάννου.
Το μυθιστόρημα που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων άμα τη εμφανίσει του, αφηγείται τη ζωή μιας νεαρής Αγγλίδας που ανατράφηκε με τα ιδεώδη του κοινωνικού της περίγυρου που είχε ως απώτερο στόχο να βρει τον τέλειο σύζυγο που θα της χαρίσει μια σεβαστή θέση στο κύκλο της.
Η Κίτι εντέλει στην ηλικία των 25 κάνει έναν συμβατικό γάμο με τον μικροβιολόγο Γουόλτερ Φέιν που θα της χαρίσει την ελευθερία από τη δεσποτική μητέρα της μετακομίζοντας στο Χονγκ Κονγκ όπου ήταν διορισμένος o σύζυγος της, για μόνιμη εγκατάσταση.
Μια τέτοια είδους κοινή πορεία οδηγείται στην καταστροφή αφού πρώτα η ανθρώπινη ύπαρξη διαβεί όλα τα δύσβατα μονοπάτια υποταγής. Ο έρωτας του Γουόλτερ χωρίς την ανταπόκριση της Κίτι οδηγεί μοιραία στη ρωγμή για να εισέλθει το τρίτο πρόσωπο.
«Την κοίταζε μ’ εκείνο το γοητευτικό χαμόγελο του, στο οποίο δεν μπορούσε ήταν αδύνατο να αντισταθεί. Εκείνο το χαμόγελο που άρχιζε στα γαλάζια του μάτια, μεταδιδόταν αργά αργά, όλο και πιο έντονο, στο καλοσχηματισμένο στόμα του με τα μικρά λευκά ίσια δόντια που ήταν τόσο αισθησιακό που έκανε την καρδιά της να λειώνει».
Ο Τσάρλι Τάουνσεντ ο βοηθός του γραμματέα του κράτους με το αθλητικό του παράστημα θα κλέψει την καρδιά της Κίτι, θα δώσει νόημα στην άχρωμη ζωή της. Θα βιώσει κοντά του τον απόλυτο έρωτα μέχρι την αποκάλυψη από τον έντιμο Γουόλτερ.
Η αποκάλυψη της απιστίας γίνεται με άψογο τρόπο από τον Μομ, το σασπένς που δημιουργείται από τη στιγμή της υπόνοιας μέχρι την ανακοίνωση μιας καθοριστικής απόφασης για το μέλλον του ζευγαριού, περιγράφονται με την εξαιρετική μαεστρία μεγάλου λογοτέχνη.
Η επιδημία χολέρας σε μια απομακρυσμένη περιοχή της Κίνας κι η έμμεση προσταγή του συζύγου προς την Κίτι να τον συνοδεύσει, είναι ένα από πιο εκδικητικά σχέδια που μπορεί να σκεφτεί ένας απατημένος σύζυγος. Ουσιαστικά την οδηγεί στο θάνατο χωρίς να μπορεί να αντιδράσει.
Τι θα συμβεί όμως όταν ο σύζυγός της, της προτείνει σαν εναλλακτική το διαζύγιο, με την υποχρέωση της άμεσης αποκατάστασής της από τον ήδη μνηστευμένο εραστή της;
Ο Σομερσετ Μομ επιδέξια κινεί το κουβάρι του μύθου ώστε η ψυχοσύνθεση των ηρώων να αλλάζει τόσο γρήγορα όσο καταιγιστικές είναι κι οι εξελίξεις.
«Η Κίτι σώπασε. Όπως όταν μαθαίνεις μια ξένη γλώσσα και διαβάζεις μια σελίδα από την οποία αρχικά δεν καταλάβαινες τίποτα, ώσπου μια λέξη ή μια φράση σου δίνουν κάποια ένδειξη και το μπερδεμένο σου μυαλό υποψιάζεται, κατά κάποιο τρόπο, ξαφνικά το νόημα, έτσι κι η Κίτι άρχιζε σιγά σιγά να σχηματίζει μια αόριστη ιδέα για το πως δούλευε το μυαλό του Γουόλτερ. Ήταν σαν ένα σκοτεινό και απειλητικό τοπίο που πρόβαλλε κάποια στιγμή μες στη λάμψη μιας αστραπής και χανόταν ξανά μες στο σκοτάδι. Ανατρίχιασε καθώς το συνειδητοποιούσε».
Το πανούργο σχέδιο του Γουόλτερ επενεργεί στην ψυχοσύνθεση της Κίτι που θα δει τα πράγματα πια με τα μάτια της λογικής. Το Μέιν-ταν-φου ο τόπος της χολέρας θα γίνει τόπος καθαρτηρίου για την ίδια. Μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν έρμαιο ενός επιτηδευμένου εφελκυσμού. Η ενασχόληση της όμως και η φροντίδα των κατατρεγμένων από την επιδημία, καθώς και η γνωριμία με τις καλόγριες που πασχίζουν, ενώ αποδεκατίζονται η μία μετά την άλλη από την φοβερή αρρώστια, θα της ατσαλώσουν το χαρακτήρα και εσωτερικά θα αρχίσει να εμφορείται από υψηλά συναισθήματα. Η Κίτι ουσιαστικά τώρα ενηλικιώνεται.
Μια εγκυμοσύνη κι ένας απρόβλεπτος θάνατος δρομολογούν τη λύση του μυθιστορήματος.
Η Κίτι δεν θα πεθάνει στο Μέιν-ταν-φου, ίσα ίσα θα φέρει μαζί της και μια νέα ζωή, αλλά πάντα στη ζωή κάτι δίνεις για να πάρεις ως αντάλλαγμα, ή όπως λέει κι ο ίδιος ο συγγραφέας…
«Λίγος καπνός που διαλύεται στον αέρα, αυτό ήταν η ζωή του ανθρώπου»
Η απώλεια του Γουόλτερ θα ωθήσει την Κίτι στην απλή παραδοχή της πραγματικής αξίας του συζύγου της, αλλά δεν θα πτοηθεί, πλέον είναι δυνατή να αντιπαρέρχεται τα όποια εμπόδια.
Ο Σομερσετ Μομ δημιουργεί ένα μυθιστόρημα που πέρα από το άρωμα ανατολής που αποπνέει, θέτει πολλούς προβληματισμούς για τις σχέσεις των ανθρώπων. Τις αλλόκοτες συμπεριφορές που δημιουργούνται από ακκισμούς κινούμενους από αμοραλισμό και την αλλαγή συμπεριφορών όταν εγκλωβίζονται στο αρχέγονο αίσθημα του εγωισμού που ταλανίζει τις ανθρώπινες σχέσεις.
Ακόμη στο μυθιστόρημα θίγονται ζητήματα θρησκευτικού περιεχομένου και οι απόψεις εύλογα δημιουργούν ερωτήματα, γεγονός που σκανδάλισε την εποχή που κυκλοφόρησε. Προς το τέλος του βιβλίου ο συγγραφέας βάζει επιδέξια την ηρωίδα του να εκφράζει κάποιες μεταφυσικές ανησυχίες της για το δίπολο ζωής θανάτου.
Το βαμμένο πέπλο είναι ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα που με το εξαιρετικό βάθος γραφής του συγκινεί και συναρπάζει. Ο αναγνώστης δίπλα στην ηρωίδα του βιβλίου θα διατρέξει τα στάδια λαγνείας-τρόμου-μεταμέλειας-ολοκλήρωσης. Η καταιγιστική ροή του αποκαλύπτει ένα κείμενο απίστευτα σύγχρονο σε σχέση με την εποχή που γράφτηκε.
Η μετάφραση της κα Παπαϊωάννου είναι εξαιρετικά προσεγμένη και σε συνδυασμό με το καλαίσθητο εξώφυλλο δημιουργούν ένα άρτιο αποτέλεσμα. Θα ήταν παράλειψη μας να μην αναφέρουμε τον κατατοπιστικό πρόλογο από τον κύριο Σταύρο Ζουμπουλάκη που συνοδεύει την έκδοση.
Μια ευχάριστη πρόταση που θα ανταμείψει τον αναγνώστη.
Δείτε προηγούμενο άρθρο για το βιβλίο:
