Εκδοτικό Πρόγραμμα Α’ εξαμήνου από τις εκδόσεις της Εστίας

Οι εκδόσεις της Εστίας ανακοινώνουν με χαρά το εκδοτικό πρόγραμμα για το α’ εξάμηνο του 2019.

 

ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

 

ΡΟΫ ΓΙΑΚΟΜΠΣΕΝ

ΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ

(ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ ΓΛΥΝΙΑΔΑΚΗ

 

ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΓΙΑ ΤΟ MAN BOOKER INTERNATIONAL PRIZE 2017

 

1913-1928. Η Ίνγκρι Μπαρόυ μεγαλώνει σ’ ένα μικρό νησί στα δυτικά της Νορβηγίας, ένα νησί ανάμεσα σε χιλιάδες όμοιά του κατά μήκος της νορβηγικής ακτής. Η ζωή της είναι περιπέτεια, είναι η θάλασσα. Είναι τα ψάρια, οι καταιγίδες, η φτώχεια. Της ανήκουν οι εποχές, τα πουλιά, ο ορίζοντας. Η ζωή στο νησί είναι σκληρή: γεννιέται από το χώμα, ψαρεύεται απ’ τα κύματα κι έτσι, σαν μεγαλώσει λίγο, η Ίνγκρι στέλνεται στη στεριά, να εργαστεί για μια από τις πλούσιες οικογένειες της περιοχής. Μαζί με το δικό της ξύπνημα, ξυπνάει κι η Νορβηγία· εισέρχεται σ’ ένα νέο, ευρύτερο, πολυπλοκότερο, σύγχρονο κόσμο, ένα κόσμο αναπάντεχο, ιδιότροπο και σκληρό. Κι όταν η τραγωδία τής χτυπάει την πόρτα, η Ίνγκρι καλείται να μάθει όσα οι άλλοι δεν μπορούν να μάθουν πια. Καλείται ν’ αγωνιστεί να προστατεύσει το σπίτι που νόμιζε ότι είχε, πια, εγκαταλείψει για πάντα.

Στους Αφανείς, πρώτος μέρος της τριλογίας των Μπαρόυ, ο Γιάκομπσεν σκιαγραφεί την ιστορία της Νορβηγίας μέσα από την ιστορία της μικρής Ίνγκρι Μπαρόυ.

 

Ο Ρόυ Γιάκομπσεν γεννήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου του 1954 στο Όσλο. Αφήνοντας πίσω του μια εφηβεία γεμάτη μικροεγκλήματα, συμμετοχή σε συμμορίες, ακόμα και εγκλεισμό σε πλήρη απομόνωση, άρχισε να γράφει στα είκοσι οκτώ του χρόνια.

Έκτοτε έχει εκδώσει είκοσι δύο μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων και κερδίσει μερικά από τα μεγαλύτερα λογοτεχνικά βραβεία της χώρας του, μεταξύ αυτών το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα Terjei Vesaas, το Βραβείο της Νορβηγικής Ένωσης Κριτικών Λογοτεχνίας (Kritikerprisen), και το Βραβείο Νορβηγών Βιβλιοπωλών (Bokhandelprisen). Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε τριάντα μία γλώσσες.

Με τους Αφανείς έγινε ο πρώτος Νορβηγός συγγραφέας που υπήρξε ποτέ υποψήφιος για το Διεθνές Λογοτεχνικό Βραβείο Booker.

 

 

ΧΑΝΣ ΜΑΓΚΝΟΥΣ ΕΝΤΣΕΝΣΜΠΕΡΓΚΕΡ

ΤΟ ΣΥΝΤΟΜΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΗΣ ΑΝΑΡΧΙΑΣ

Η ΖΩΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΠΟΥΕΝΑΒΕΝΤΟΥΡΑ ΝΤΟΥΡΟΥΤΙ

(ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΜΟΣΚΟΒΟΥ

 

Το πιο γνωστό έργο του Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ και ένα από τα κλασικότερα βιβλία της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, σε νέα μετάφραση από τον Σπύρου Μοσκόβου. Βασιζόμενος σε προσωπικές μαρτυρίες, απομνημονεύματα και ποικίλα αρχεία της εποχής, ο Εντσενσμπέργκερ ανασυνθέτει το πορτρέτο της εμβληματικής μορφής του αναρχικού κινήματος, του Ισπανού επαναστάτη Μπουεναβεντούρα Ντουρούτι, η ζωή και ο θάνατος του οποίου (Μαδρίτη, 19 Νοεμβρίου 1936), κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, απέκτησαν, προϊόντος του χρόνου και των απαγορεύσεων του φρανκικού καθεστώτος, θρυλικές διαστάσεις. Μια συναρπαστική αφήγηση ανάμεσα στον μύθο και την αλήθεια, ένα εκκρεμές ιστορικής και λογοτεχνικής γραφής που μας μεταφέρει στην καθημερινότητα του Ισπανικού Εμφυλίου (1936-1939), ενός από τα κομβικότερα γεγονότα του 20ού αιώνα.

 

 

Ο Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργερ είναι ένας από τους πιο διακεκριμένους Γερμανούς συγγραφείς, ποιητής, δοκιμιογράφος, εκδότης και μεταφραστής. Γεννήθηκε το 1929, μεγάλωσε στη Νυρεμβέργη, σπούδασε φιλολογία και φιλοσοφία στη Γερμανία και τη Γαλλία. Τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 υπήρξε ο πιο χαρισματικός εκπρόσωπος της ανταρσίας κατά του μικροαστισμού και της υποκρισίας στη μεταπολεμική Γερμανία. Με το πέρασμα των χρόνων ο πυρετός της αντίδρασης υποχώρησε και έδωσε τη θέση του σε μια ειρωνική και θυμόσοφη παρατήρηση των πραγμάτων. Στο πρόσωπο και τα βιβλία του Εντσενσμπέργκερ μπορεί να παρακολουθήσει κανείς την άνοδο και την πτώση της αριστερής ουτοπίας.

Για το έργο του τιμήθηκε με πολλά βραβεία, μεταξύ αυτών και με το βραβείο Georg Büchner, τη σημαντικότερη λογοτεχνική διάκριση στη Γερμανία.

 

 

ΝΤΟΝ ΝΤΕΛΙΛΛΟ

ZERO K

(ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΖΕΛΗ

 

Ήταν εξηνταπεντάρης ή λίγο παραπάνω, ο Ρος Λόκχαρτ, με φαρδιές πλάτες και ευκίνητος. Τα μαύρα γυαλιά του ήταν στο γραφείο μπροστά του. Ήμουνα συνηθισμένος να τον συναντώ σε γραφεία εδώ κι εκεί. Αυτό εδώ ήταν αυτοσχέδιο, μερικές οθόνες, πληκτρολόγια και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές γύρω στο δωμάτιο. Ήξερα ότι είχε διαθέσει μεγάλα χρηματικά ποσά στην όλη επιχείρηση, σ’ αυτό το εγχείρημα, το αποκαλούμενο Σύγκλιση, και το γραφείο ήταν μια πράξη αβρότητας που του επέτρεπε να διατηρεί την επαφή με το δίκτυο από εταιρείες, οργανισμούς, funds, trusts, ιδρύματα, συνδικάτα, κοινότητες και κλίκες.

«Και η Άρτις…».

«Είναι εντελώς έτοιμη. Χωρίς ίχνος δισταγμού ή δεύτερες σκέψεις».

«Δεν μιλάμε για το πνεύμα και την αιώνια ζωή. Πρόκειται για το σώμα»

«Το σώμα θα καταψυχθεί. Κρυογονική αναστολή», είπε.

«Κι έπειτα, κάποια στιγμή στο μέλλον…»

«Ναι. Θα έρθει η στιγμή που θα υπάρχουν τρόποι να αντιστρέψουμε τις συνθήκες που οδηγούν στο τέλος. Το μυαλό και το σώμα αποκαθίστανται και επαναφέρονται στη ζωή».

«Δεν είναι νέα ιδέα, κάνω λάθος;»

«Δεν είναι νέα ιδέα. Είναι μια ιδέα», είπε, «που τώρα πλησιάζει στην πλήρη πραγματοποίησή της».

 

Κινούμενο μαεστρικά ανάμεσα στη δυστοπία και την ουτοπία, το νέο πρωτοποριακό μυθιστόρημα του Ντον Ντελίλλο αναδεικνύει τα καινούργια δεδομένα που προκύπτουν για την ανθρώπινη ύπαρξη από την τεχνολογική εξέλιξη καθώς και τα σοβαρά ηθικά και φιλοσοφικά ζητήματα που τίθενται λόγω της αυξανόμενης εξάρτησης του ανθρώπου από την τεχνολογία, όχι μόνο στη ζωή αλλά και στον θάνατο.

 Ένα μυθιστόρημα ορόσημο, το οποίο επιβεβαιώνει πλήρως την άποψη ότι η μεγάλη λογοτεχνία προηγείται πάντοτε της πραγματικότητας.  

 

Ο Ντον ΝτεΛίλλο, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους συγγραφείς παγκοσμίως, γεννήθηκε το 1936 στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης. Δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα σε ηλικία είκοσι τριών ετών. Έκτοτε εξέδωσε δεκαέξι μυθιστορήματα, πέντε θεατρικά έργα και έναν τόμο με διηγήματα.

Είναι ο πρώτος Αμερικανός που το 1999 τιμήθηκε με το Jerusalem Prize για το σύνολο του έργου του, για το οποίο βραβεύτηκε και το 2014 με το Βραβείο Norman Mailer. Άλλες σημαντικές διακρίσεις: National Book Award για το μυθιστόρημα Λευκός θόρυβος· Irish Times International Fiction Prize για το Ζυγός· PEN/Faulkner Award για το Μάο ΙΙ· Βραβείο της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου στο Αμερικανικό Μυθιστόρημα (2013). Για τον μνημειώδη Υπόγειο κόσμο απέσπασε το Howells Medal της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών.

Ο τόμος των διηγημάτων του με τίτλο Άγγελος Εσμεράλντα ήταν υποψήφιος για τα εξής βραβεία: The Story Prize, PEN/Faulkner και Frank O’Connor International Short Story Award.

 

Από τις εκδόσεις της Εστίας κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά του Λευκός θόρυβος, Τα ονόματα, Υπόγειος κόσμος, Οι χρόνοι του σώματος, Κοσμόπολις, Άνθρωπος σε πτώση, Σημείο ωμέγα και Άγγελος Εσμεράλντα: Εννιά ιστορίες.

 

 

ΜΙΣΕΛ ΟΥΕΛΜΠΕΚ

ΣΕΡΟΤΟΝΙΝΗ

(ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ

Η Σεροτονίνη διασχίζει μια Γαλλία που αναμασά τις παραδόσεις της, τυποποιεί τις πόλεις της, καταστρέφει τις εξοχές της φέρνοντας τους ανθρώπους στα όριά τους. Ο πρωταγωνιστής, γεωργικός μηχανικός στο επάγγελμα, διηγείται τη ζωή του, τη φιλία του μ’ έναν αριστοκράτη γεωργό (έναν αξέχαστο μυθιστορηματικό ήρωα, το αντεστραμμένο είδωλο του πρωταγωνιστή), την αποτυχία των ιδανικών της νιότης τους, την ίσως παράλογη ελπίδα του να ξαναβρεί έναν χαμένο έρωτα. Ένα μυθιστόρημα για τις ερημώσεις ενός κόσμου χωρίς καλοσύνη, χωρίς αλληλεγγύη, του οποίου οι μεταλλάξεις έχουν γίνει ανεξέλεγκτες – κι επίσης ένα μυθιστόρημα για την ενοχή και τη μεταμέλεια.

 

Ο Μισέλ Ουελμπέκ γεννήθηκε το 1958 στο νησί Ρεϋνιόν, άλλοτε γαλλική αποικία στον Ινδικό Ωκεανό. Ποιητής και δοκιμιογράφος κατ’ αρχάς, ο Ουελμπέκ πρωτοδημοσιεύει ποιήματά του το 1985. Εμφανίζεται στο χώρο του μυθιστορήματος το 1994 με την Επέκταση του πεδίου της πάλης, που προκαλεί αίσθηση και μεταφέρεται στον κινηματογράφο. Το δεύτερο μυθιστόρημά του, Τα στοιχειώδη σωματίδια, έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 25 γλώσσες και έγινε επίσης κινηματογραφική ταινία. Το βιβλίο αυτό αποσπά δύο γαλλικά βραβεία το 1998 και κάνει παγκοσμίως γνωστό τον συγγραφέα του. Επόμενο πεζογράφημα το Λανθαρότε (2000), μια νουβέλα που συνοδεύεται από λεύκωμα με φωτογραφίες που τράβηξε ο συγγραφέας, και ακολουθεί το μυθιστόρημα Πλατφόρμα (2001). To 2005 εκδόθηκε το τέταρτο μυθιστόρημά του, Η δυνατότητα ενός νησιού (Βραβείο Interallié της ίδιας χρονιάς).

Τον Ιούνιο του 1998 ο υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας τού απονέμει το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων. Το 2002 ο Ουελμπέκ τιμάται επίσης με το International Impac Dublin Literary Award, σημαντικό λογοτεχνικό βραβείο της Ιρλανδίας. Το 2010 το πέμπτο του μυθιστόρημα, Ο χάρτης και η επικράτεια, αποσπά τη σημαντικότερη γαλλική διάκριση για τη λογοτεχνία, το Βραβείο Γκονκούρ. Το τελευταίο μυθιστόρημά του, Υποταγή (2015), πούλησε 345.000 αντίτυπα μόνο τον πρώτο μήνα στη Γαλλία. Η Μορφολογία της τελευταίας όχθης είναι η πέμπτη ποιητική συλλογή του Μισέλ Ουελμπέκ (2013).

Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις της Εστίας

 

 

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ/ΠΟΙΗΣΗ

 

 

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΥΔΙΚΟΣ

ΟΔΟΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΕΙΟΥ

(ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ)

 

Οδός Οφθαλμιατρείου είναι ο τίτλος του μυθιστορήματος. Είναι ο δρόμος που άρχισε το δράμα του ποιητή και πεζογράφου. Το υπόγειο του τυπογραφείου του Παπαγεωργίου φιλοξένησε τις φιλοδοξίες του να ανεβεί τη σκάλα του ελληνικού ποιητικού Παρνασσού. Να γράψει και να γίνει αποδεκτός από το λογοτεχνικό σινάφι και την κοινωνία της Αθήνας. Μια μάχη άνιση. Πρόσφυγας στην Αθήνα του 1889, χωρίς πόρους και με τις ένθερμες υποσχέσεις να φυλλοροούν αφήνοντάς τον μόνο του. Η αγωνία για την επιβίωση αλλά και η υπέρβαση των δυσκολιών. Η πάλη με το αδύναμο σώμα και η φλόγα της δημιουργίας που του έκαιγε τα σωθικά

Ενάμιση αιώνα μετά ο Κώστας Κρυστάλλης επιστρέφει στην Αθήνα, για να συνεχίσει τη συζήτηση που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει. Να γνωρίσει τους νέους δημιουργούς. Μια πορεία στους δρόμους που σημάδεψαν την ύπαρξή του και μια ευκαιρία να συναντηθεί με τον Κριστ/Χρήστο, τον νεαρό πατριώτη του που αναζητεί τον εαυτό του. Εγκαταλείπει την Αμερική αναζητώντας τα δικά του όνειρα. Ο Χρήστος δανείζει το στόμα του και τη σκέψη του στον ποιητή. Γίνεται ο καθρέφτης του αλλά και μέσο να σκάψει μέσα του ξετυλίγοντας και ξεδιαλύνοντας σκέψεις και συναισθήματα. Η ιστορία γίνεται οδός ωρίμανσης για τον Χρήστο. Για τον Κρυστάλλη είναι η δεύτερη ευκαιρία του. Να πει όσα δεν μπόρεσε όσο ζούσε. Είναι ένα μυθιστόρημα σπονδή στην τρυφερότητα και στην αγωνία του δημιουργού. Μια ιστορία που έχει στραμμένο το βλέμμα της στο παρόν. 

 

Ο Ευάγγελος Γρ. Αυδίκος γεννήθηκε στην Πρέβεζα, με καταγωγή από το Συρράκο. Σπούδασε στο Κλασικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και εργάστηκε για πολλά χρόνια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως φιλόλογος. Είναι καθηγητής λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά, συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων. Στο συγγραφικό του έργο συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων οι τίτλοι: Το βλέμμα στον τοίχο με τη μαντανία, διηγήματα, Ελληνικά Γράμματα, 2001. Ο δικός μου Θεός, μυθιστόρημα, Ταξιδευτής, 2004. Η Θράκη και οι άλλοι. Ιχνηλατώντας τα πολιτισμικά όρια και την ιστορική μνήμη Οδυσσέας 2007. Η κίτρινη ομπρέλα, Μεταίχμιο, 2007 -ήταν στη μικρή λίστα του περιοδικού “Διαβάζω” για το βραβείο μυθιστορήματος του 2008. Ήταν μια φορά κι έναν καιρό αλλά μπορεί να γίνει και τώρα. Η εκπαίδευση ως χώρος διαμόρφωσης παραμυθάδων, Ελληνικά Γράμματα, 1999. Το παιδί στην παραδοσιακή και τη σύγχρονη κοινωνία, Ελληνικά Γράμματα, 1996. Το λαϊκό παραμύθι. Θεωρητικές προσεγγίσεις, Οδυσσέας, 1994.

 

 

ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ

ΠΡΩΤΗ ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΣΕΛΗΝΗΣ

(ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ)

 

 

ΑΝΤΖΕΛΑ ΔΗΜΗΤΡΑΚΑΚΗ

ΤΙΝΑ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΙΣΗΣ

(ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ)

 

Θα γνωρίσετε την Τίνα σ’ ένα σουηδικό τρένο που σταματάει ξαφνικά στη μέση του πουθενά. Θα την ακολουθήσετε στην Αθήνα, στο σπίτι της, όπου γράφει ένα βιβλίο για τον κινηματογράφο των Βαλκανίων, ανασύροντας απ’ τα συρτάρια υπολείμματα της εφηβείας της. Θα μάθετε ότι ακυρώνει τις διαλέξεις στο πανεπιστήμιο για «μία κηδεία». Θα ακούσετε τι λέει όταν κάνει έρωτα, αλλά και όταν αντιμετωπίζει μια διάρρηξη. Θα διαβάσετε τα ψέματα που γράφει στους γονείς της. Θα τη δείτε να αποφεύγει τα παιδιά της που έχουν έρθει απ’ τη Θεσσαλονίκη για να τη σώσουν. Αλλά μπορεί η Τίνα να σωθεί; Και από τι θα χρειαζόταν να σωθεί; Και μήπως δεν πρέπει να σωθεί παρά τη θέλησή της; ΤΙΝΑ, η ιστορία μιας ευθυγράμμισης ή, αλλιώς, ένα μυθιστόρημα για την γελοιοποίηση της αυτοκτονίας στις τεχνολογίες του θεάματος, για έναν τάφο που θάφτηκε ένα αγόρι ενώ ένα κορίτσι δεν θάφτηκε ποτέ, και για το τραύμα της κοινωνικής ύπαρξης ακόμη και σε μια φαινομενικά ήσυχη ζωή.

 

 

Η Άντζελα Δημητρακάκη έχει εκδώσει τα μυθιστορήματα Τέσσερις μαρτυρίες για την εκταφή του ποταμού Ερρινυού (Εστία, 2016), Αεροπλάστ (Εστία, 2015), Μέσα σ’ ένα κορίτσι σαν κι εσένα (Εστία, 2009), Το μανιφέστο της ήττας (Εστία, 2006), Αντιθάλασσα (Οξύ, 2002), Ανταρκτική (Οξύ, 1997• αναθεωρημένη έκδοση 2006) και τη συλλογή διηγημάτων Το άνοιγμα της μύτης (Οξύ, 1999). Το λογοτεχνικό της έργο έχει συμπεριληφθεί σε συλλογικούς τόμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από τις εκδόσεις της Εστίας κυκλοφορεί επίσης το δοκίμιό της Τέχνη και παγκοσμιοποίηση: Από το μεταμοντέρνο σημείο στη βιοπολιτική αρένα (2013). Ζει στην Ελλάδα και στη Σκοτία, όπου διδάσκει Ιστορία και Θεωρία της Σύγχρονης Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.

 

 

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ

ΤΟ ΝΕΟ ΑΝΤΙΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΜΑΘΕΙΑΣ

(ΝΕΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ)

 

Το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο σε εκείνους που • δεν αμφιβάλλουν ποτέ για τις ιδέες τους, ούτε καν για το ότι είναι δικές τους • είναι βέβαιοι ότι η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα • πιστεύουν (για τον εαυτό τους) ότι άλλοτε προοδευτικός = πάντα προοδευτικός • φρονούν ότι η ανοιχτή κοινωνία κινδυνεύει μόνο από όσους θέλουν να την κλείσουν • υπερασπίζονται με πάθος τη διαφορετικότητα, αλλά θέλουν να στομώσουν ό,τι την κάνει διαφορετική • απολαμβάνουν στη λογοτεχνία και την τέχνη ό,τι έχει πιστοποιηθεί ως απολαυστικό • θεωρούν ότι το σεξ είναι ζήτημα δικαιωμάτων και καλών τρόπων • έχουν παντού άκρες, αλλά πουθενά ρίζες.

 

Σε κάποιες από αυτές και άλλες τέτοιες κατηγορίες μπορεί να ανήκει, όπως φοβάται, και ο ίδιος ο συγγραφέας. Αυτός είναι ένας λόγος που τον ώθησε να γράψει το Αντιλεξικό.

 

O Δημοσθένης Κούρτοβικ γεννήθηκε το 1948 στην Αθήνα. Σπούδασε ανθρωπολογία, με ειδίκευση στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα.

Έχει δοκιμαστεί σε όλα τα είδη του πεζού λόγου (μυθιστόρημα, διήγημα, δοκίμιο, αφορισμοί, λογοτεχνική κριτική κ.λπ.). Μυθιστορήματα και διηγήματά του έχουν μεταφραστεί σε δέκα ξένες γλώσσες. Ο ίδιος έχει μεταφράσει εξήντα τρία βιβλία όλων των κατηγοριών από οκτώ ξένες γλώσσες.

 

 

 

ΦΑΙΔΩΝ ΤΑΜΒΑΚΑΚΗΣ

Η ΕΒΔΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΣΕΣΑΤ

(ΝΟΥΒΕΛΑ)

 

Η έβδομη ιστορία. Σα να έπεσε από σύννεφο. Η μεγαλύτερη εκδοτική επιτυχία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μεταφράζεται ταυτόχρονα σε όλες τις ζωντανές γλώσσες και σε όσες νεκρές σώζονται. Διαβάζεται από δισεκατομμύρια αναγνώστες μέσα σε λίγους μήνες. Η κριτική άναυδη, οι σχολιογράφοι, οι φιλόσοφοι, οι συνωμοσιολόγοι αντλούν έμπνευση για θεωρίες και προφητείες. Μια ιστορία χωρίς προηγούμενο, χωρίς εκδότη, χωρίς συγγραφέα. Την πατρότητα διεκδικούν ένας ψηφιακός βοηθός, μετο όνομα Σεσάτ κι ο Τσιπ ΄Ωμο, άσημος συγγραφέας της Γενιάς Ζ. Ο δρυς Πεσούσης έρχεται να μας αποκαλύψει Το μυστικό της Σεσάτ, και να θέσει το ακροτελεύτιο ερώτημα: Τι μας περιμένει, εάν το τζίνι το σκάσει από το λυχνάρι;

 

Ο Φαίδων Ταμβακάκης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1960. Έχει εκδώσει διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα και μεταφράσει αγγλόφωνη πεζογραφία. Το έργο του Οι ναυαγοί της Πασιφάης, τιμήθηκε με το βραβείο μυθιστορήματος του περιοδικού Διαβάζω το 1997.

Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Το πεζογραφικό του έργο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της Εστίας.

 

 

Θ. Δ. ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΡΟΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ

(ΠΟΙΗΜΑΤΑ)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΙΛΤΟΣ ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ

 

Ο Θ.Δ. Φραγκόπουλος (1923-1998), συγγραφέας της λεγόμενης πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, αναγνωρισμένος και βραβευμένος κατά τη διάρκεια του βίου του, τείνει, είκοσι έτη μετά τον θάνατο του, να ξεχαστεί. Ανήκε σε μια χορεία νέων συγγραφέων που ενηλικιώθηκαν μέσα στην κατοχή και συμμετείχαν στην αντίσταση μέσα από οργανώσεις του κεντροδεξιού χώρου. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα ενδιαφέρον για την ιστορία της αναφερόμενης ως μη-εαμικής αντίστασης που εξετάζεται συχνά μέσα από το πρίσμα της μη-εαμικής λογοτεχνίας και, έτσι, το όνομα του ΘΔΦ ακούγεται και πάλι ως ιστορικό πρόσωπο. Επίσης, η φιλολογική έρευνα στρέφεται πιο συστηματικά και προς το σημαντικό εκείνο λογοτεχνικό και ταυτόχρονα αντιστασιακό γεγονός στα χρόνια της δικτατορίας που ήταν η έκδοση του συλλογικού τόμου 18 Κείμενα, στην οποία συμμετείχε ενεργά ο ΘΔΦ, όπου συνεργάστηκαν με κοινό στόχο συγγραφείς με πολιτικές καταβολές τόσο στην (αντιδογματική) αριστερά όσο και στη (δημοκρατική) δεξιά. Όλα αυτά δημιουργούν μια διάθεση επιστροφής, για μια επανεξέταση κι ίσως μια νέα ανάγνωση του έργου του, ιδίως του ποιητικού –που εκφράζει πληρέστερα την πρόσληψη του κόσμου του– και το οποίο παρουσιάζεται εδώ ανθολογημένο από τον γιό του Μίλτο Φραγκόπουλο.

Ο ΘΔΦ πρωτοεμφανίζεται το 1953 με την ποιητική συλλογή Ποιήματα, που ακολουθείται από άλλες εννέα συλλογές μέχρι το 1994. Με έντονη επιρροή από το έργο του Σεφέρη η ποίησή του φέρει εξ αρχής το σημάδι του «επιγόνου». Ωστόσο, μια διαφορά χαρακτήρα επί το παρορμητικότερο και μια διαφορά στάσης επί το κοινωνικότερο είναι εμφανείς τόσο στη λιγότερο κατεργασμένη και πιο αυθόρμητη μορφή των ποιημάτων του ΘΔΦ, όσο και στην ιδιαίτερα έντονη αίσθηση κοινωνικής ενοχής και του απόλυτου, αμείλικτου τραγικού αδιεξόδου. Αυτό, όπως έχει παρατηρηθεί από ορισμένους κριτικούς, τον φέρνει πιο κοντά προς την πλευρά της πολιτικής ποίησης, μιας ποίησης που ίσως θέτει τελικά το ζήτημα της προσωπικής ευθύνης μέσα σ’ έναν κόσμο ιδιαίτερα αντιφατικό – κάτι μάλλον επίκαιρο στις μέρες μας.

 

 

Ο Θ.Δ. Φραγκόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1923 από γονείς Επτανησίους. Σπούδασε Νομικά. Υπήρξε ένας από τους σημαντικούς εκπροσώπους της λεγόμενης πρώτης μεταπολεμικής ποιητικής γενιάς.  Καταπιάστηκε με ένα ευρύ φάσμα λογοτεχνικών ειδών, δημοσιεύοντας, ανάμεσα στο 1953 και το 1996, δέκα ποιητικές συλλογές, τρία θεατρικά έργα, δύο μυθιστορήματα, τρεις συλλογές διηγημάτων, τρεις συλλογές δοκιμίων, ένα παιδικό βιβλίο και πολυάριθμες μεταφράσεις (πεζογραφία, θέατρο, ποίηση) από τα αγγλικά, τα γερμανικά και τα γαλλικά. Τιμήθηκε με τα κρατικά βραβεία Θεάτρου (1957) και Δοκιμίου (1978), καθώς και με το βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1977). Το 1965 μετέφρασε, μαζί με τον ελληνιστή Rex Warner, τις Δοκιμές του Σεφέρη στα αγγλικά. Συμμετείχε στην έκδοση των συλλογικών τόμων: Για τον Σεφέρη (1960), Δεκαοχτώ Κείμενα (1970) και Νέα Κείμενα 1-2 (1971). Δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στα πανεπιστήμια της Βοστώνης και της Νέας Υόρκης, ενώ υπήρξε υπότροφος του προγράμματος DAAD στο Βερολίνο. Διετέλεσε, μεταξύ των πολλών επαγγελματικών του ενασχολήσεων (όλων άσχετων προς τα νομικά), διευθυντής προβολής και εν συνεχεία αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (1959-1962 και 1964-65) καθώς και σύμβουλος τουριστικής ανάπτυξης του ΟΗΕ στην Τυνησία (1972-73). Επίσης, συνεργάστηκε και ως τακτικός επιφυλλιδογράφος με τις εφημερίδες Καθημερινή και Έθνος, καθώς και ως τακτικός κριτικός βιβλίου και θεάτρου με το περιοδικό Νέα Εστία.

 

 

ΔΟΚΙΜΙΟ-ΜΕΛΕΤΗ

 

ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ, Α΄. ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ (1924-1952)

 

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Χ. Λ. ΚΑΡΑΟΓΛΟΥ – ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΒΕΛΑ

 

«Ο Ηλίας Βενέζης (Αϊβαλί, 4/17 Μαρτίου 1904 ¬- Αθήνα, 3 Αυγούστου 1973), στα πενήντα χρόνια (1924-1973) της πλούσιας συγγραφικής παραγωγής του, εξέδωσε, όσο ζούσε, είκοσι δύο βιβλία: επτά συλλογές διηγημάτων, τέσσερα μυθιστορήματα, ένα θεατρικό έργο, τέσσερα ταξιδιωτικά και έξι ακόμα έργα («αφηγήσεις» και «χρονικά»). […] Μεγάλο, ωστόσο, μέρος του έργου του παραμένει ακόμα διάσπαρτο στον Τύπο (ημερήσιο και περιοδικό), με συνέπεια, πενήντα πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του, να μην έχουμε σχηματίσει ολοκληρωμένη εικόνα της συγγραφικής του προσωπικότητας. […]

Αυτήν ακριβώς την άγνωστη πλευρά του Βενέζη φιλοδοξεί να αναδείξει η ανά χείρας έκδοση. Είναι όμως ευνόητον ότι ο πολύ μεγάλος αριθμός και, κυρίως, η θεματική (και όχι μόνον) ανομοιογένεια των «εφήμερων» κειμένων δεν επέτρεψαν μια συγκεντρωτική έκδοσή τους, αλλά επέβαλαν ως μόνη ενδεδειγμένη λύση την επιλογή τους. Στον παρόντα τόμο, από το σύνολο των επιλεγμένων κειμένων, περιέχονται τα πρώτα 176, τα οποία δημοσιεύτηκαν από το 1924 έως και τον Δεκέμβριο του 1952• είναι χωρισμένα σε δύο μέρη, με χρονολογική κατάταξη στο εσωτερικό κάθε μέρους: άρθρα, επιφυλλίδες κ.ά.π. (156), συνεντεύξεις και επιστολές (20). […]

Το πρώτο κείμενο της έκδοσης είναι μια επαινετική βιβλιοκρισία του Βενέζη για τη Ζωή εν Τάφω του Μυριβήλη, δημοσιευμένη στην Καμπάνα της Μυτιλήνης, τον Απρίλιο του 1924, δηλαδή λίγους μόλις μήνες μετά την επιστροφή του από τη σκληρότατη πολύμηνη αιχμαλωσία του στα τάγματα εργασίας της Ανατολής. Το 1925, αρχίζει να συνεργάζεται τακτικά με την εφημερίδα Ταχυδρόμος της Μυτιλήνης, όπου δίνει χρονογραφήματα αλλά και διάφορα άρθρα και κριτικές από την τοπική, την ελληνική και τη διεθνή πνευματική κίνηση. Με τη μετεγκατάστασή του στην Αθήνα, το 1932, διοχετεύει την αρθρογραφία του σε αθηναϊκά περιοδικά και σε εφημερίδες• το 1942-1943 συνεργάζεται με την Πρωία, όπου δημοσιεύει επιφυλλίδες για σημαντικά θέματα της εποχής: το νεοελληνικό μυθιστόρημα, την κριτική, τον δημοτικισμό κ.ά.

Η παρουσία του Βενέζη στα γράμματά μας πυκνώνει εντυπωσιακά από τον Οκτώβριο του 1946, όταν αρχίζει η τακτική εβδομαδιαία συνεργασία του με το Βήμα – συνεργασία που θα διαρκέσει ώς τον θάνατό του. […]

Ο ανά χείρας τόμος ολοκληρώνεται με τον «κατάλογο» των κειμένων που δεν περιλαμβάνονται στην έκδοσή μας, καθώς και με το (απαραίτητο για τη χρηστικότητά του) ευρετήριο προσώπων, έργων και θεμάτων για τα οποία γίνεται λόγος στα κείμενα του Βενέζη.»

[Από την εισαγωγή του βιβλίου]

 

 

O Ηλίας Βενέζης γεννήθηκε το 1904 στο Aϊβαλί της Mικράς Aσίας και πέθανε το 1973 στην Aθήνα. Kατά τη Μικρασιατική Καταστροφή ο Bενέζης συλλαμβάνεται από τους Tούρκους και στέλνεται στα τάγματα εργασίας (Σεπτέμβριος 1922). H οικογένειά του καταφεύγει στη Mυτιλήνη, που εκείνη την εποχή γνώριζε τη λεγόμενη «Λεσβιακή Άνοιξη». H εφημερίδα Kαμπάνα, που εκδίδει ο Στράτης Mυριβήλης, πρωτοδημοσιεύει σε συνέχειες Tο Nούμερο 31328 (Φεβρουάριος 1924).

Tο 1927 η Nέα Eστία βραβεύει το διήγημα του Bενέζη «O θάνατος». Eίναι η πρώτη του εμφάνιση στα αθηναϊκά γράμματα. Tο 1931 εκδίδεται στη Mυτιλήνη Tο Nούμερο 31328. Tο βιβλίο καθιερώνει τον Bενέζη ως συγγραφέα· είναι μόλις είκοσι έξι ετών. Tο 1932 ο Bενέζης εγκαθίσταται στην Aθήνα και διορίζεται υπάλληλος στην Tράπεζα της Eλλάδος, όπου και παραμένει μέχρι την εκλογή του στην Aκαδημία Aθηνών το 1957.

Γνωρίζεται με όλους τους λογοτέχνες και καλλιτέχνες της Γενιάς του ’30, της οποίας θεωρείται από τους σημαντικότερους εκπροσώπους. Tον Δεκέμβριο του 1939 κυκλοφορεί το μυθιστόρημά του Γαλήνη, που βραβεύεται με το Kρατικό Bραβείο Λογοτεχνίας και με Έπαινο της Aκαδημίας Aθηνών. Στις 14 Δεκεμβρίου του 1943 κυκλοφορεί η Aιολική Γη. H έκδοση εξαντλείται μέσα σε δύο εβδομάδες.

Aμέσως μετά τον πόλεμο, τα βιβλία του Bενέζη μεταφράζονται σε πολλές γλώσσες και είναι τα πρώτα που φέρνουν την άγνωστη ώς τότε ελληνική λογοτεχνία στον έξω κόσμο.

 

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΗΛΙΑΣ ΜΑΡΙΟΛΟΠΟΥΛΟΣ (1900-1991)

Ο «ΠΑΤΕΡΑΣ» ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

 

ΣΥΝΕΚΔΟΣΗ: ΜΑΡΙΟΛΟΠΟΥΛΕΙΟ-ΚΑΝΑΓΚΙΝΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ – ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ «ΕΣΤΙΑΣ»

 

Ο Δημήτρης Γ. Παναγιωτόπουλος είναι ιστορικός, υπεύθυνος του Κέντρου Τεκμηρίωσης της Ιστορίας της Ελληνικής Γεωργίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Διδάσκει επίσης στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ιστορική Έρευνα, Διδακτική και Νέες Τεχνολογίες» του Τμήματος Ιστορίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.

Συγγραφέας των βιβλίων: Γεωργική εκπαίδευση και ανάπτυξη. Η Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή Αθηνών στην ελληνική κοινωνία, 1920-1960, Ελληνικά Γράμματα 2004. Η ελληνική αγροτική κοινωνία και οικονομία κατά τη βενιζελική περίοδο. Πρακτικά συνεδρίου (επιμέλεια), Ελληνικά Γράμματα 2007. Αγροτικό Κόμμα Ελλάδος. Όψεις του αγροτικού κινήματος στην Ελλάδα, Πλέθρον 2010. 

 

 

ΚΡΙΣΤΟΦ ΡΙΜΠΑΤ

ΣΤΟ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΤΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ, ΖΩΓΡΑΦΩΝ, ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΩΝ KAI ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΩΝ

 

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΗΛΙΑΣ ΤΣΙΡΙΓΚΑΚΗΣ

 

Το φαγητό είναι πάντα το ελάχιστο απ’ όλα όσα συμβαίνουν σ’ ένα εστιατόριο. Από την εποχή των πρώτων εστιατορίων στο Παρίσι του 18ου αιώνα, η έξοδος για φαγητό είχε να κάνει με το φαίνεσθαι, με την επίδειξη ενός στυλ, με το μικτό συναίσθημα του να νιώθεις ανοίκεια, ανάμεσα σε ξένους, και οικεία την ίδια στιγμή. Μπορεί οι ανυπόμονοι πελάτες να κρατούν το προσωπικό σε εγρήγορση, αλλά το προσωπικό και οι σεφ είναι αυτοί που ελέγχουν τα γεγονότα. Στην κουζίνα, στο μπαρ, στα τραπέζια, η πολυτέλεια και η σκληρή εργασία, η κομψότητα και η εκμετάλλευση, η πολιτιστική πολυμορφία και ο ρατσισμός συγκρούονται για να δημιουργήσουν τον καθρέφτη της κοινωνίας.

Ο Κρίστοφ Ρίμπατ συλλέγει συναρπαστικές εμπειρίες από εργαζόμενους στην κουζίνα, ιδιοφυείς σεφ, σερβιτόρους, φιλοσόφους, καλοφαγάδες και κοινωνιολόγους, δημιουργώντας μια γέφυρα που συνδέει τα πρώτα γκουρμέ εστιατόρια του Παρισιού με την άνοδο του φαστ-φουντ και τους πιο καινοτόμους σεφ της εποχής μας.

Με αναφορές στον Φεράν Αντριά, τη Σιμόν ντε Μπωβουάρ, τον Τζόρτζ Όργουελ, τον Έλβις Πρίσλεϊ, τον Μαρσέλ Προυστ και πολλούς, πολλούς άλλους, αυτό το βιβλίο αποτελεί μια συναρπαστική περιπλάνηση στη γαστρονομική και κοινωνική ιστορία των εστιατορίων.

 

Ο Κρίστοφ Ρίμπατ είναι καθηγητής Αμερικανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Paderborn, στη Γερμανία. Ασχολείται με την πολιτισμική ιστορία, τις λογοτεχνικές σπουδές και την οπτική κουλτούρα. Είναι συγγραφέας του βιβλίου Flickering Light: A History of Neon (Reaktion, 2013), μιας πολιτισμικής ιστορίας των επιγραφών νέον μέσα από τη λογοτεχνία, τη μουσική και τον κινηματογράφο.

 

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΘΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ ΒΙΒΛΙΟΥ (ΣΑΒΒΑΤΟ 16 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019)

 

 

 

ΜΙΣΕΛ ΦΟΥΚΩ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΩΝ ΖΩΝΤΑΝΩΝ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΤΟ COLLEGE DE FRANCE (1979-1980)

 

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ – ΠΑΡΗΣ ΜΠΟΥΡΛΑΚΗΣ

 

Ο Μισέλ Φουκώ δίδαξε στο Collège de France από τον Δεκέμβριο του 1970 έως τον θάνατό του, τον Ιούνιο του 1984 – με εξαίρεση το έτος 1977, κατά το οποίο είχε εκπαιδευτική άδεια. Ο τίτλος της έδρας του ήταν Ιστορία των συστημάτων σκέψης.

Η έδρα δημιουργήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 1960, μετά από πρόταση του Ζιλ Βιγιεμάν, από τη γενική συνέλευση των καθηγητών του Collège de France, αντικαθιστώντας την έδρα «Ιστορία της φιλοσοφικής σκέψης» της οποίας κάτοχος ήταν μέχρι τον θάνατό του ο Ζαν Ιππολίτ. Η ίδια γενική συνέλευση, στις 12 Απριλίου 1970, εξέλεξε τον Μισέλ Φουκώ κάτοχο της νέας έδρας. Ήταν σαράντα τριών ετών. Ο Φουκώ εκφώνησε το εναρκτήριο μάθημά του στις 2 Δεκεμβρίου 1970.

Η διδασκαλία στο Collège de France υπακούει σε συγκεκριμένους κανόνες. Οι καθηγητές είναι υποχρεωμένοι να παραδίδουν είκοσι οκτώ ώρες διδασκαλίας κατ’ έτος (με τις μισές το πολύ να μπορούν να γίνουν υπό μορφή σεμιναρίων).

Πρέπει να παρουσιάζουν κάθε χρόνο μια πρωτότυπη έρευνα, γεγονός που τους αναγκάζει να ανανεώνουν κάθε φορά το περιεχόμενο της διδασκαλίας τους. Η παρακολούθηση των μαθημάτων και των σεμιναρίων είναι απολύτως ελεύθερη: δεν απαιτεί ούτε εγγραφή ούτε πτυχίο. Και ο καθηγητής, άλλωστε, δεν απονέμει κανέναν τίτλο. Στο ιδίωμα του Collège de France, λέγεται ότι οι καθηγητές δεν έχουν φοιτητές, αλλά ακροατές.

Τα μαθήματα του Φουκώ γίνονταν κάθε Τετάρτη από τις αρχές Ιανουαρίου έως τα τέλη Μαρτίου. Το πολυπληθές ακροατήριο, αποτελούμενο από φοιτητές, διδάσκοντες, ερευνητές, περίεργους, πολλοί εκ των οποίων ξένοι, χρειαζόταν δύο αμφιθέατρα του Collège de France για να χωρέσει. Ο Φουκώ διαμαρτυρόταν συχνά για την απόσταση που τον χώριζε από το «κοινό» του και για το μικρό περιθώριο συζήτησης που άφηνε η μορφή των μαθημάτων. Ονειρευόταν ένα σεμινάριο που θα ήταν τόπος μιας αληθινής συλλογικής εργασίας. Έκανε αρκετές απόπειρες για κάτι τέτοιο. Τα τελευταία χρόνια, μετά το τέλος του μαθήματος, αφιέρωνε αρκετό χρόνο απαντώντας στις ερωτήσεις των ακροατών.[…]

 

Ο Μισέλ Φουκώ γεννήθηκε το 1926 στο Πουατιέ. Σπουδές στην École Normale Superieure (1946-1950) όπου θα ζήσει μερικά από τα πιο δύσκολα χρόνια της ζωης του και θα αποπειραθεί δύο φορές (1948, 1950) να αυτοκτονήσει. Ξεκινάει την ακαδημαϊκή σταδιοδρομία του από το Πανεπιστήμιο της Λίλλης (1953-1954), την οποία όμως θα διακόψει για να εργαστεί ως σύμβουλος μορφωτικών υποθέσεων του Γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών στη Σουηδία και την Πολωνία.

Επιστρέφει στη Γαλλία το 1960 και υποστηρίζει τον επόμενο χρόνο (1961) στη Σορβόννη τη διατριβή του Folie et Déraison. Histoire de la folie à l’âge classique. Από το 1965 ζει ουσιαστικά στην Τύνιδα, ώς το φθινόπωρο του 1968, οπότε επιστρέφει στο Παρίσι -ο Φουκώ έζησε το μεγαλύτερο μέρος του Μάη του ’68 από μακριά- για να αναλάβει τη διεύθυνση του τμήματος Φιλοσοφίας του νεοϊδρυθέντος Πανεπιστημίου στη Βενσέν. Το 1970 εκλέγεται καθηγητής στο περιώνυμο Κολλέγιο της Γαλλίας, στην έδρα που ο ίδιος θα ονοματοδοτήσει «Ιστορία των συστημάτων σκέψης».

Μέλος του Κομμουνιστικου Κόμματος από το 1950 ώς το 1953. Το 1971 ιδρύει την GIP (Groupe d’informations sur les prisons/Ομάδα πληροφόρησης για τις φυλακές), η οποία θα διαλυθεί την επόμενη χρονιά. Στα τέλη του 1978 μεταβαίνει στην Τεχεράνη και θα δημοσιεύει σειρά άρθρων υποστήριξης της ιρανικής επανάστασης. Πεθαίνει στις 25 Ιουνίου 1984, από τον ιο HIV. Aπό το τεράστιο έργο του, σημειώνουμε ορισμένα από τα μεταφρασμένα στα ελληνικά έργα του:

Ιστορία της σεξουαλικότητας: Η δίψα της γνώσης, μτφρ. Γκλόρυ Ροζάκη, Κέδρος/Ράππας 1978.

Οι λέξεις και τα πράγματα: Μιά αρχαιολογία των επιστημών του ανθρώπου, μτφρ. Κωστής Παπαγιώργης, επιμ. Παναγιώτης Κονδύλης, Γνώση 1986

Η αρχαιολογία της γνώσης, μτφρ. Κωστής Παπαγιώργης, Εξάντας 1987.

Ιστορία της σεξουαλικότητας: Η χρήση των απολαύσεων, μτφρ. Γιώργος Κωνσταντινίδης, Κέδρος/Ράππας 1989.

Επιτήρηση και τιμωρία: Η γέννηση της φυλακής, μτφρ. Καίτη Χατζηδήμου, Ιουλιέττα Ράλλη, Κέδρος/Ράππας 1989.

Ιστορία της σεξουαλικότητας: Η μέριμνα για τον εαυτό μας, μτφρ. Γιάννης Κρητικός, Κέδρος/Ράππας 1993.

Εγώ, ο Πιέρ Ριβιέρ, που έσφαξα τη μητέρα μου, την αδελφή μου, και τον αδελφό μου: Μιά περίπτωση μητροκτονίας-αδελφοκτονίας το 19ο αιώνα, μτφρ. Γιάννης Οικονόμου, Κέδρος 2002.

Για την υπεράσπιση της κοινωνίας, μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, Ψυχογιός 2002.

Ιστορία της τρέλας στην κλασική εποχή, μτφρ. Πάρης Μπουρλάκης, Καλέντης 2007.

Η τάξη του λόγου: Εναρκτήριο μάθημα στο Collège de France 1970, μτφρ. Μηνάς Χρηστίδης, Ηριδανός χ.χ.

 

 

ΙΣΤΟΡΙΑ/ΠΟΛΙΤΙΚΗ

 

ΠΕΤΡΟΣ ΣΤ. ΜΑΚΡΗΣ-ΣΤΑΪΚΟΣ

ΚΙΤΣΟΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ

Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

 

ΝΕΑ, ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ

 

Τρίτη 1η Φεβρουαρίου 1944. Στις 9.30 το πρωί, δολοφονείται στο κέντρο της Αθήνας, μπροστά στο άγαλμα του Βύρωνα, ο Κίτσος Μαλτέζος, ο τελευταίος απόγονος του Στρατηγού Μακρυγιάννη, το χαρισματικό παιδί της γενιάς του ’40. Τη δολοφονία, που θυμίζει δράση τρομοκρατικής οργάνωσης, έχει αναλάβει ο ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας.

Έκτοτε το γεγονός θα μυθοποιηθεί και θα μεταμορφωθεί σε ένα από τα ισχυρότερα ταμπού της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας. Η «αριστερά» θα αρνείται επίμονα την οποιαδήποτε αναφορά σε μιαν από τις πιο σκοτεινές σελίδες της δράσης της, ενώ η σκληρή μετεμφυλιακή «δεξιά» θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει πολιτικά τον θάνατο ενός ανθρώπου που στην πραγματικότητα δεν της ανήκε.

Ο Μαλτέζος θα πρωταγωνιστήσει στην υπόθεση δύο μυθιστορημάτων, στην «Τειχομαχία» του Θεόφιλου Φραγκόπουλου και στο «Χρονικό μιας σταυροφορίας» του Ρόδη Ρούφου.

Η βιογραφία που έγραψε ο Πέτρος Στ. Μακρής-Στάικος μπορεί να διαθέτει την αφηγηματική χάρη ενός μυθιστορήματος, όμως είναι και η πρώτη απόπειρα σοβαρής ιστορικής προσέγγισης της υπόθεσης, προσφέροντας συγχρόνως στον αναγνώστη μια συνθετική τοιχογραφία της χαμένης γενιάς του ’40.

Ένα βιβλίο, όπως είχε τονίσει από την πρώτη έκδοση το ιστορικό στέλεχος του ΚΚΕ Γρηγόρης Φαράκος, με εμφανή διάθεση αναστοχασμού των γεγονότων της εποχής, που «αποπνέει αξιοπρέπεια και σεβασμό», αναγνωρίζοντας την «προσπάθεια του συγγραφέα να σταθεί στο πλαίσιο της αντικειμενικότητας».

 

 

Ο Πέτρος Στ. Μακρής-Στάικος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1949. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία. Είναι Δικηγόρος από το 1975. Έργα του: Κίτσος Μαλτέζος. Ο αγαπημένος των Θεών. Πρώτη έκδοση, Ωκεανίδα, Αθήνα 2000. Βρετανική πολιτική και αντιστασιακά κινήματα στην Ελλάδα. Η απόρρητη έκθεση του ταγματάρχη David J. Wallace. Πρώτη έκδοση, Ωκεανίδα, Αθήνα 2009. «Ο Άγγλος Πρόξενος». Ο υποπλοίαρχος Noël C. Rees και οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. Ελλάδα-Μέση Ανατολή (1939-1944). Πρώτη έκδοση, Ωκεανίδα, Αθήνα 2011. Ο «Δεκέμβρης» του 1944. Τέσσερα άγνωστα κείμενα. Πρώτη έκδοση, Ίκαρος, Αθήνα 2014. Άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά.

 

 

ΦΩΤΗΣ ΜΠΑΡΟΥΤΣΟΣ

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΕΝΝΟΙΑΣ

 

Τι είναι η Αναγέννηση; Είναι η αναβίωση του πνεύματος της κλασικής αρχαιότητας ή η απαγκίστρωση από τον Μεσαίωνα;

Από τον 18ο αιώνα έως σήμερα έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες για τους όρους εμφάνισης και χαρακτήρα της Αναγέννησης. Κεντρική παραμένει η θεώρηση του Ελβετού ιστορικού Γιάκομπ Μπούρκχαρτ, ο οποίος ανέδειξε την Αναγέννηση σε διακριτή ιστορική περίοδο, κατά την οποία έκαναν την εμφάνισή τους η ατομικότητα και η νεωτερικότητα. Το έργο του επαινέθηκε και αμφισβητήθηκε, αλλά γεγονός είναι ότι η έννοια της Αναγέννησης εδραιώθηκε στην παγκόσμια συλλογική μνήμη.

Είχε δίκιο ο Μπούρκχαρτ ή μήπως η Αναγέννηση δεν είναι ο μοναδικός τρόπος να κατανοήσουμε το ιστορικό συνεχές από τον 11ο έως και τον 16ο αιώνα;

 

Ο Φώτης Μπαρούτσος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1962, διδάσκει Κοινωνική και Οικονομική Ιστορία της Ευρώπης στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και ανακηρύχθηκε διδάκτορας Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Διετέλεσε υπότροφος-ερευνητής στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας και επισκέπτης-ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Princeton.

Στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η εξέλιξη των δημοσιονομικών θεσμών, η ιστορία των ιδεών και η διαμόρφωση της πολιτικής συμπεριφοράς των κυβερνώμενων (15^ος-17^ος αιώνας).

 

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ

Ο ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1977-2012)

 

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΣΤΟΝ 20^ό ΑΙΩΝΑ (1909-2001)

 

Ένα βιβλίο δεν μπορεί να τα πει όλα, πόσο μάλλον όταν είναι μια εισαγωγική μελέτη, με δοκιμιακό χαρακτήρα, που πραγματεύεται την ιστορία ενός κράτους στη διάρκεια ενός αιώνα. Οφείλει, κυρίως, να αναδείξει τα μεγάλα σχήματα και να περιγράψει τις κυρίαρχες τάσεις αλλά και τις μεγάλες αντιφάσεις μέσα από τις οποίες εξελίχθηκε η διαδικασία του εκσυγχρονισμού και των οπισθοδρομήσεων, όπως άλλωστε και κάθε ιστορική τροχιά κράτους στην περίοδο της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας.

Πρωτίστως, να δοκιμάσει ερμηνείες και να ξανασκεφτεί πάνω στα μεγάλα ερωτήματα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, καλύπτοντας την περίοδο από το 1909, τη χρονιά όπου με το κίνημα στο Γουδί και τις αλυσιδωτές αντιδράσεις που προκαλεί στο πολιτικό και κοινωνικό πεδίο, η χώρα εισέρχεται σε μια εντελώς νέα ιστορική φάση· μέχρι το 2001 που αυτή εγκαταλείπει το εθνικό της νόμισμα για να υιοθετήσει από τις αρχές του 2002 το κοινό ευρωπαϊκό αλλά και ξεκινά μια εποχή άρνησης του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας για προσαρμογή στη νέα, σκληρή, αλλά και γεμάτη ευκαιρίες πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης.

Τα ερωτήματα που τίθενται προέρχονται αφενός από τις διάφορες ανάγκες της της σύγχρονης ιστοριογραφικής έρευνας αλλά και από την ίδια την παρούσα συγκυρία, από τις δικές της προτεραιότητες και ανατροπές. Έτσι κι αλλιώς, είναι μάλλον υποκριτικό να υποστηρίζουμε ότι αγνοούμε την εποχή μας και δεν είμαστε παιδιά της. Είναι τουλάχιστον πιο έντιμο πνευματικά, αφότου αφουγκραστούμε τις αγωνίες της και σεβαστούμε τις ευαισθησίες της, να θέσουμε τα ερωτήματά της στη βάσανο της επιστήμης μας.[…]

Δ. Σ. (Από τον πρόλογο του βιβλίου)

 

Ο Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1972. Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας, τού Τμήματος ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών, τού Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Πελοποννήσου, στο οποίο έχει διατελέσει και πρόεδρος, ενώ είναι και ∆ιευθυντής του Μεταπτυχιακού, ”Δημόσια Διοίκηση & Τοπική Αυτοδιοίκηση”. Στο παρελθόν έχει επίσης διδάξει για 8 χρόνια στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο/Τμήμα Ιστορίας, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, αλλά και στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης καθώς και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Είναι μέλος των Επιστημονικών Επιτροπών της επιθεώρησης Φιλοσοφείν και του περιοδικού Foreign Affairs, The Hellenic Edition, καθώς και της επιστημονικής επιτροπής ενός Κύκλου Συναντήσεων Προβληματισμού υπό την αιγίδα της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Επίσης, είναι γραμματέας σύνταξης της Νέας Εστίας, και τακτικός αρθρογράφος της εφημερίδας Η Καθημερινή.

 

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε. ΦΙΛΙΠΠΗΣ

Ο ΙΣΠΑΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ (1936-1939)

ΔΙΑΙΡΕΣΗ-ΔΙΧΟΝΟΙΑ-ΔΙΧΑΣΜΟΣ

 

Σ’ έναν αιώνα εμφύλιων σπαραγμών (1833-1936), ο Ισπανικός Εμφύλιος (1936-39) αναδείκνυε κατά το πλέον τραγικό τρόπο τον  Διχασμό της «πληθυντικής Ισπανίας». Άλλος πόλεμος κι άλλοι εμφύλιοι έγιναν στην «αναρχοαυτόνομη Καταλονία», άλλος-οι στην παραδοσιακά συντηρητική και καθολική Βασκική, άλλος-οι στις «δεξιές περιφέρειες» Ναβάρα, Καστίλλη-Λεόν, Γαλικία, άλλος-οι «στους χώρους της κολεκτίβας και της επανάστασης» στην Καταλανοαραγονία και την Ανδαλουσία, άλλος-οι στις τρεις πρωτεύουσες της Δημοκρατίας (Μαδρίτη, Βαλένθια, Βαρκελώνη).

Επιθετικός ο πόλεμος του αντεπαναστατικού ενιαίου Μπλόκου της Δεξιάς, αμυντικός του επαναστατικού Λαϊκού (πολυ)Μετώπου της Αριστεράς. Προτεινόμενος ορισμός: «ο Ισπανικός Εμφύλιος είναι η σύγκρουση της δεξιάς αντίληψης για την Ισπανία με τις αριστερές αντιλήψεις για τις Ισπανίες και, παράλληλα, η σύγκρουση αυτών των αριστερών αντιλήψεων μεταξύ τους και της κάθε μίας με τον εαυτό της». Η νίκη της Εθνικής Ισπανίας του Φράνκο οδηγούσε στην εξορία «τις ηττημένες Ισπανίες της Δημοκρατίας, της μεταρρύθμισης και της επανάστασης».

Ο Φρανκισμός  μακροημέρευσε χάρη στον «μεγάλο φόβο» («ή Καουντίγιο ή Εμφύλιος»), ενώ η Μεταπολίτευση εδραιώθηκε  χάρη στη «συμφωνία της σιωπής» και en absentia της ιστορικής μνήμης. Σήμερα, με αφορμή το «καταλανικό ζήτημα», επέστρεψαν η Διχόνοια και η απειλή της Διαίρεσης, ενώ ως πρόσφατα «ο εθνικός Διχασμός περιοριζόταν μόνο στα τυπογραφεία». Εξαιτίας του δικού της Διχασμού και της εμπλοκής της στον Ισπανικό Εμφύλιο, η Ελλάδα «παρεμπίπτει» στο παρόν έργο…

 

 

Ο Δημήτρης Ε. Φιλιππής γεννήθηκε στην Ενορία-Κύμης, το 1961. Είναι επίκουρος καθηγητής στο Προπτυχιακό Πρόγραμμα Ισπανικής Γλώσσας και Πολιτισμού του  Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Έχει εκτεταμένο ερευνητικό έργο στο πεδίο της ιστορίας και του πολιτισμού της Ισπανίας, των σχέσεών της με την Ελλάδα και άλλες χώρες. Για τον Μεσοπόλεμο, τον Φασισμό και τον Ισπανικό Εμφύλιο έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και τα βιβλία:

1936: Ελλάδα και Ισπανία (επιμ.), Πρακτικά Επιστημονικής Διημερίδας, Βιβλιόραμα-Ινστιτούτο Θερβάντες-Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα 2007. Προφασισμός, εκφασισμός, ψευδοφασισμός. Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία στον Μεσοπόλεμο, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2010. Historia y Literatura. La Guerra Civil Española en Grecia,  Ediciones del Orto-Universidad de Minnesota, Μαδρίτη 2008. Recuperación documental: La Herencia Histórica Española en Grecia/Ανάκτηση Αρχειακού Υλικού: Η Ισπανική Ιστορική Κληρονομιά στην Ελλάδα. Μέρος Α: Ισπανικός Εμφύλιος (1936-39)-Διπλωματικά έγγραφα από το Αρχείο του υπ. Εξωτερικών της Ελλάδας. Μέρος Β: Β΄ Ισπανική Δημοκρατία (1931-36)- Διπλωματικά έγγραφα από το Αρχείο του υπ. Εξωτερικών της Ελλάδας,  Ηλεκτρονική και έντυπη έκδοση: Ministerio de Cultura de España/Yπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, Ιστορικό και Διπλωματικό Αρχείο (ΑΥΕ)-Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας. Foro de Formación y Ediciones. Μαδρίτη 2010. Pedro Álvarez de Frutos-Dimitris Filippis,  La II República griega, Venizelos y la diplomacia española, Universidad de Granada, Centro de Estudios Bizantinos, Neogriegos y Chipriotas, Γρανάδα 2017.

 

 

ΑΡΧΑΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

 

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

ΤΡΩΑΔΕΣ, ΜΗΔΕΙΑ

 

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ

 

«Μια μετάφραση για να είναι ωραία πρέπει να είναι πιστή. Η ποίηση είναι λόγος αυθαίρετος αλλά οργανωμένος με αυστηρότητα. Η αυστηρότητα αυτή θέτει αδυσώπητους όρους. Ο αγώνας βέβαια έχει το μεγαλείο του. Μέσα από ένα άκαμπτο, δάνειο σχήμα, και με περιορισμένες στο ελάχιστο τις δυνατότητες κινήσεων, ο μεταφραστής διεκδικεί την απόλυτη ελευθερία που εκλύει η πράξη της δημιουργίας.

Ειδικά με την αρχαία ελληνική τραγωδία τα πράγματα παρουσιάζονται ακόμα πιο δυσχερή. Οι ποικίλες παγίδες, έτσι κι αλλιώς δεδομένες, πολλαπλασιάζονται από το γεγονός ότι έχουν χαθεί, οριστικώς, βασικά στοιχεία που θα βόηθαγαν, ώστε, πέρα από την κατανόηση των λεκτικών μονάδων, να αναγνωρίσουμε και το αυθεντικό βιωματικό, συναισθηματικό αλλά και αρμονικό τους φορτίο.

Να τις εντάξουμε δηλαδή στο ακριβές γλωσσικό κλίμα μέσα στο οποίο λειτούργησαν. Ένα από τα στοιχεία αυτά είναι η προσωδία π.χ. Ποτέ δεν θα μάθουμε τον τρόπο προφοράς των λέξεων από τους αρχαίους. Και βέβαια η απώλεια αυτή βρίσκεται σε άμεση σχέση με τη γνώση του ρυθμού των αρχαίων κειμένων. Αναγκαστικά για την υπερκέραση τέτοιων δυσκολιών απομένει το ένστικτο και η διαίσθηση, πράγματα σπουδαία, αμφιλεγόμενης ωστόσο αξιοπιστίας.

Το ζητούμενο φυσικά είναι, πάντα, όχι να  «συμπληρωθεί», να «αντικρουστεί» ή να «διορθωθεί» το πρωτότυπο, κάτι στο οποίο άνετα μπορεί να μας οδηγήσει η διανοητική μας υπεροψία, ούτε βέβαια να γίνει λυρικότερος ο λυρισμός τον οποίον εμπεριέχει, μια ευκολία τελικά που την εκτρέφει επικίνδυνα ο συρμός των ημερών μας. Το ζητούμενο είναι οι ποικίλες αξίες που κουβαλάει ένα κείμενο να μεταφερθούν ισοδύναμα και μέσα από τρόπους και όρους σημερινής ευαισθησίας σε μια καινούργια, λειτουργική και δραστική γλωσσική εκδοχή.

Για να γίνει κατορθωτό αυτό απαραίτητη προϋπόθεση είναι η πίστη. Παρ’ όλ’αυτά: η γλώσσα της ποίησης είναι γλώσσα αυθαίρετη. Κατ’ανάγκην κάθε μεταφραστική απόπειρα δεν μπορεί παρά να είναι μια καινούργια αυθαιρεσία.

Σχετικά με τις Τρωάδες του Ευριπίδη, η μεταφορά ορισμένων σημείων τους στην τωρινή μορφή της γλώσσας μας έγινε μέσα από αντιστοιχίες  του νεώτερου ελληνικού ποιητικού λόγου, ανώνυμου είτε επώνυμου. Ελάχιστα άλλα σημεία τους –όπου αυτό δεν δυσκόλευε τη νοηματική προσέγγιση– έμειναν, εσκεμμένα, αμετάφραστα. Εσκεμμένα επίσης, ορισμένες λέξεις που η σημασία τους σήμερα είναι διαφοροποιημένη, διατηρήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν με το αρχικό εννοιολογικό τους φορτίο.»

Θ. Β.

 

 

ΟΒΙΔΙΟΣ

ΗΡΩΪΔΕΣ 18-19. ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΗΡΩ

ΕΡΩΤΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΙΣ ΟΧΘΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΣΠΟΝΤΟΥ

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΣΧΟΛΙΑ: ΒΑΪΟΣ ΒΑΪΟΠΟΥΛΟΣ

Η πρώτη επαφή που έχει ένας μαθητής του ελληνικού Λυκείου με το όνομα του Οβίδιου αλλά και με τον κόσμο της λατινικής γλώσσας γενικότερα (αν η συνάντηση περιλαμβάνει και τη λατινική γραμματεία παραμένει ζητούμενο), αφορά τη δυσάρεστη πληροφορία για την εξορία του ποιητή στους πολύ μακρινούς για ένα Ρωμαίο κοσμοπολίτη Τόμους του Εύξεινου Πόντου.

Δε γεννά με άλλα λόγια και πολλές υποψίες για τον κυρίαρχο στα έργα του ποιητή τόνο ούτε για την ευχαρίστηση που μπορεί να προσέφερε στο αρχαίο κοινό η ποίηση που συνέθετε ο Οβίδιος, πριν τον πλήξει η περιπέτεια μέσα στην οποία τελικά βρήκε το θάνατο μακριά από την αγαπημένη του Ρώμη.

Για την πλειονότητα του ελληνικού κοινού τα πράγματα δεν ξεδιαλύνονται ποτέ ικανοποιητικά, καθώς το βάρος της διδασκαλίας σε όλο το μήκος του σχολικού βίου πέφτει, σε ό, τι αφορά την Αρχαιότητα, στο ελληνικό της σκέλος, και συνοδεύεται από τη, σχεδόν αντανακλαστική σε χαλεπούς καιρούς, αμυντική υπογράμμιση της ανωτερότητας του ημέτερου αρχαιοελληνικού έναντι του δυτικοευρωπαϊκού ρωμαϊκού παρελθόντος, και από την επιπόλαιη αποσιώπηση μιας διάστασης της ελληνικής ιδιοπροσωπίας που οφείλει όχι λίγα στη ρωμαϊκή περίοδο και τη βυζαντινή συνέχειά της.

Το γνήσιας ελληνικότητας εκφραστικό «Ρωμιός», άλλωστε, ως παράλληλο και συναισθηματικά κάποτε εντονότερο του «Έλληνας», δεν παραπέμπει στο κλέος της κλασικής Αθήνας (που συνήθως συμπυκνώνει την παρελθοντολογική, συχνά παρελθοντολαγνική, υπερηφάνεια των νεότερων Ελλήνων) και είναι μάρτυρας αδιάψευστος για το βαθμό που ο ρωμαϊκός κόσμος σφράγισε και την καθ’ ημάς Ανατολή.[…]

Β.Β.[Από τον πρόλογο]

 

Ο Βάιος Κ. Βαϊόπουλος είναι διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, όπου διδάσκει Λατινική γλώσσα και Λογοτεχνία. Έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τη λατινική λογοτεχνία της αυγούστειας περιόδου αλλά και με το ζήτημα της μετάφρασης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στη λατινική κατά τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση, καθώς και με την αρχαία ιατρική γραμματεία και την επιρροή της σε νεότερα ιατρικά και περιηγητικά κείμενα.

Στις κυριότερες μελέτες του συγκαταλέγονται: Η έννοια της ελπίδας στη ρωμαϊκή ελεγειακή ποίηση, Αθήνα, 1999• Ο ελεγειακός ήρωας caelo missus, Αθήνα, Σταμούλης, 2000. Επίσης, άρθρα του έχουν δημοσιευτεί στους συλλογικούς τόμους Η μίμηση στη λατινική λογοτεχνία, Αθήνα, 1996• Μεταφραστική θεωρία και πράξη στη λατινική γραμματεία, Θεσσαλονίκη, 2003• Γλώσσα, λογοτεχνία και πολιτισμός στο Αιγαίου, Αθήνα, 2005• καθώς και σε φιλολογικά περιοδικά.

 

 

ΑΡΧΑΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ-ΜΕΛΕΤΗ

 

ΝΤΑΝΙΕΛ ΖΟΥΑΝΑ

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΟΝ ΚΑΤΩ ΚΟΣΜΟ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΟΝ ΕΠΙΚΟΥΡΟ

 

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΑΓΟΥΛΑΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΕΤΕΒΕΛΗΣ

 

Το βιβλίο της Jouanna καταδύεται στις αντιλήψεις περί θανάτου, ζωής μετά θάνατον και ψυχής σ’ ένα εύρος αρκετών αιώνων αρχαίας ελληνικής ιστορίας και γραμματείας. Η γνώση της εξέλιξης των ιδεών σχετικά με τον θάνατο, όπως αποτυπώνονται σε έργα λογοτεχνίας, ιστορίας, φιλοσοφίας, ρητορικής, δεν αποκαλύπτει μόνο το ανάγλυφο των τελετουργιών και των συνηθειών στο πέρασμα των εποχών, αλλά επίσης και το πλέγμα αξιών και νοημάτων που γεννιούνται, αναπτύσσονται και πεθαίνουν γύρω από αυτό το κορυφαίο γεγονός: ζητήματα κοινωνικής τάξης και καταγωγής, κοινωνικού φαντασιακού, σχέσεων εξουσίας, αντιλήψεων περί δικαιοσύνης, φιλοσοφικών και μεταφυσικών παραδοχών ανακύπτουν καθώς περιδιαβαίνουμε από τα χρόνια του Ομήρου μέχρι τον Πλούταρχο και τους Λατίνους στοχαστές. Στη διαδρομή αυτή συναντάμε συγκλίσεις και σταθερές, καθώς και ισχυρές διαφοροποιήσεις, που αντανακλούν την εξέλιξη του πνεύματος, κοινωνικούς μετασχηματισμούς, πολιτικές αναδιαρθρώσεις και ιστορικές συγκυρίες. […]

Χ. Μ.

 

 

ΕΚΤΟΣ ΣΕΙΡΑΣ

 

 

ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΖΕΝ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: ΣΟΧΑΚΟΥ ΟΚΟΥΜΟΥΡΑ (SHOHAKU OKUMARA). ΣΥΝΕΚΔΟΣΗ ΜΕ ΤΟ ZEN CENTER ATHENS

 

Τα σπουδαία κείμενα που παρουσιάζονται στο μεγαλύτερο μέρος αυτού του βιβλίου, αποτελούν φαινομενικά ένα εγχειρίδιο για τον διαλογισμό στο Ζεν. Ο διαλογισμός στο Ζεν όμως, δεν είναι ούτε μέθοδος, ούτε κάποια τεχνική. Είναι ο δρόμος της καθημερινής ζωής, μέσα στο λεωφορείο ή στην ουρά της τράπεζας. Είναι κάτι που μόνο βιώνεται στο παρόν, εδώ στο μέρος που βρισκόμαστε τώρα. Αν κάποιος ή κάποια βάλει όλη του την καρδιά σε αυτό που κάνει χωρίς φόβους και προσδοκίες, ο Δρόμος αποκαλύπτεται. Είναι η ίδια η καθημερινή ζωή χωρίς διαχωρισμούς σε ευχάριστες και δυσάρεστες ή σημαντικές και ασήμαντες στιγμές.

Το Ζεν δεν βρίσκεται στις λέξεις και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να βρεθεί σ’ ένα βιβλίο. Το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να είναι απλά και μόνο το δάχτυλο που δείχνει το φεγγάρι. Εξάλλου, ακόμα κι αν κάποιες φορές έχει πυκνά σύννεφα ή το κρύβει ο ήλιος της μέρας, το φεγγάρι είναι πάντα εκεί, αρκεί να κοιτάξουμε.

 

 

Ο Σοχάκου Οκουμούρα, που συνέλεξε και μετέφρασε τα κείμενα αυτού του βιβλίου, γεννήθηκε στην Οσάκα της Ιαπωνίας το 1948. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Κομαζάουα όπου σπούδασε βουδιστική φιλοσοφία και έζησε σε διάφορα μοναστήρια της Ιαπωνίας. Μαθήτευσε για πολλά χρόνια δίπλα στον θρυλικό δάσκαλο Κόσσο Ουτσιγιάμα, από τον οποίο έλαβε το 1975 την δικαιοδοσία να συνεχίσει την παράδοση της διδασκαλίας του Ζεν. Αμέσως μετά, ταξίδεψε στις ΗΠΑ όπου υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Ζεν κέντρου της Μασαχουσέτης. Το 1981 επέστρεψε στην Ιαπωνία και δίδαξε στο Σότο Ζεν Κέντρο του Κιότο και παράλληλα άρχισε να μεταφράζει τα έργα των Ντογκέν Ζέντζι, Ουτσιγιάμα Ρόσι και άλλων μεγάλων δασκάλων του Ζεν από τα ιαπωνικά στα αγγλικά. Το 1993 επέστρεψε στις ΗΠΑ με την οικογένειά του και ίδρυσε την Σανσίν κοινότητα του Ζεν στο Μπλούμιγκτον της Ιντιάνα. Δίδαξε για καιρό στο Κέντρο Ζεν Διαλογισμού της Μινεσότα και για δεκατρία χρόνια διηύθυνε το Διεθνές Κέντρο του Σότο Ζεν στο Σαν Φρανσίσκο.

Ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο διδάσκοντας ακούραστα. Είναι ένας από τους λίγους ακόμα εν ζωή δασκάλους που συνδυάζει γνώση με τεράστια εμπειρία από την άσκηση του Ζαζέν. Έχει εκδώσει αρκετά βιβλία, κυρίως μεταφράσεις και σχόλια πάνω σε αρχαία ιαπωνικά κείμενα.

 

 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ

 

ΑΦΙΕΡΩΜΑ, ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΕΥΧΟΣ 1880 (Μάρτιος 2019), επιμέλεια: Φώτης Βασιλείου

 

ΑΦΙΕΡΩMA, ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΥΜΠΑΡΔΗΣ

ΤΕΥΧΟΣ 1881 (Ιούνιος 2019), επιμέλεια: Άννα Αφεντουλίδου