Ο Άγης Πετάλας στη βραχεία λίστα του Βραβείου Λογοτεχνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL)

Την Τρίτη 21 Μαΐου, ώρα 18.00, στο Polis Art Café (Στοά Πεσματζόγλου) θα γίνει η παρουσίαση συγγραφέων βραχείας λίστας για Βραβείο Λογοτεχνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL)

 

 

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΒΡΑΧΕΙΑΣ ΛΙΣΤΑΣ

ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 2019 (ΕUPL)

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡΑΨΑΣ, ΑΓΗΣ ΠΕΤΑΛΑΣ, ΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ

 

Τρίτη 21 Μαΐου, ώρα 18.00,

Polis Art Café (Στοά Πεσματζόγλου)

 

Τι είναι το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Πως γίνεται η επιλογή των συγγραφέων που βραβεύονται σε κάθε χώρα, ποιοι είναι οι τρεις συγγραφείς που έχουν επιλεγεί στη φετινή βραχεία λίστα και ποιο το έργο τους, ποιοι οι στόχοι αυτού του ευρωπαϊκού θεσμού που παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστος στη χώρα μας;

Ερωτήσεις σε αυτά και άλλα ερωτήματα γύρω από το ευρωπαϊκό βραβείο λογοτεχνίας θα επιχειρήσουν να δώσουν τα μέλη της ελληνικής επιτροπής, καθώς και οι ίδιοι οι συγγραφείς (Δημήτρης Γράψας, Άγης Πετάλας, Νίκος Χρυσός) που έχουν επιλεγεί φέτος για τη βραχεία λίστα, σε μια συζήτηση γενικότερου λογοτεχνικού ενδιαφέροντος που θα πραγματοποιηθεί, υπό την αιγίδα της Εταιρείας Συγγραφέων την Τρίτη 21 Μαΐου στο Polis Art Café.

 

Να υπενθυμίσουμε ότι στη φετινή βραχεία λίστα περιλαμβάνονται τα μυθιστορήματα «Η γυναίκα του πρωινού τρένου» (εκδόσεις Καστανιώτη, 2018) του Δημήτρη Γράψα, το «Εις την ψυχήν ελπίδα» (εκδόσεις Εστία, 2018) του Άγη Πετάλα και η «Καινούργια μέρα» (εκδόσεις Καστανιώτη, 2018) του Νίκου Χρυσού. Το όνομα του Έλληνα συγγραφέα που θα επιλεγεί τελικά μεταξύ των τριών θα ανακοινωθεί στο τέλος Μαΐου, ενώ η βράβευση θα γίνει σε ειδική τελετή, τον Σεπτέμβριο του 2019, στις Βρυξέλλες. Η Ελλάδα περιλαμβάνεται μεταξύ των εκ περιτροπής χωρών σε συγγραφείς των οποίων θα δοθεί το βραβείο του 2019.

 

Σημειώνεται ότι το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ε.Ε. αναδεικνύει τη δημιουργικότητα και την ποικιλομορφία της Ευρώπης, καλλιεργώντας τον διαπολιτισμικό διάλογο στον χώρο της πεζογραφίας, και προωθεί τη λογοτεχνία πέρα από εθνικά και γλωσσικά σύνορα, με μεταφράσεις των βραβευμένων έργων σε άλλες γλώσσες. Οι υποψήφιοι για το Βραβείο πρέπει να είναι Ελληνίδες ή Έλληνες πολίτες που έχουν αρχίσει να αναδεικνύονται στον χώρο της πεζογραφίας, των οποίων δηλαδή να έχουν ήδη εκδοθεί 2 έως 4 μυθιστορήματα ή συλλογές διηγημάτων, ενώ οι μεταφράσεις των έργων τους να μην υπερβαίνουν τις 4. Το βραβευόμενο έργο (μυθιστόρημα ή συλλογή διηγημάτων που δεν ανήκουν στο είδος της παιδικής ή εφηβικής λογοτεχνίας) πρέπει, μεταξύ άλλων, να είναι το πιο πρόσφατο έργο τους, και να είναι διαθέσιμο στα βιβλιοπωλεία.

Η διοργάνωση των διαδικασιών του Βραβείου Λογοτεχνίας της ΕΕ. στην Ελλάδα έχει τα τελευταία χρόνια ανατεθεί στην Εταιρεία Συγγραφέων από τη σύμπραξη Συμβουλίου Ευρωπαίων Συγγραφέων (EWC), Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Εκδοτών (FEP) και   Ευρωπαϊκής και Διεθνούς Ομοσπονδίας Βιβλιοπωλών (EIBF), στην οποία το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει αναθέσει τη διοργάνωση των διαδικασιών πανευρωπαϊκά. Όπως συμβαίνει και στις άλλες δώδεκα ή δεκατρείς χώρες στις οποίες εκ περιτροπής απονέμεται αντίστοιχο βραβείο για νέο πεζογράφο κάθε χρόνο, η Εταιρεία Συγγραφέων ορίζει τα μέλη της Κριτικής Επιτροπής, στην οποία μετέχει και εκπρόσωπος του εκδοτικού κόσμου στην Ελλάδα που προτείνεται από την Ομοσπονδία. Η Κριτική Επιτροπή αποφασίζει αυτόνομα σχετικά με τις διαδικασίες που θα ακολουθήσει και την απονομή του βραβείου σύμφωνα με κριτήρια που έχουν τεθεί πανευρωπαϊκά.

 

Μέλη της Επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το 2019 είναι η φιλόλογος και εκδότρια του ομώνυμου εκδοτικού οίκου Αθηνά Σοκόλη, η Ομότιμη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΕΚΠΑ και συνδιευθύντρια του περιοδικού Θέματα Λογοτεχνίας Ερασμία-Λουίζα Σταυροπούλου, ο συγγραφέας και βραβευμένος με το Ευρωπαϊκό Βραβείο του 2014 και διευθυντής του Diastixo.gr Μάκης Τσίτας, ενώ Πρόεδρος της Επιτροπής είναι η ποιήτρια, καθηγήτρια Αμερικανικής Φιλολογίας και Δημιουργικής Γραφής στο ΤΑΓΦ του ΕΚΠΑ και μέλος Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων Λιάνα Σακελλίου.

 

 

* * *

 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΒΡΑΧΕΙΑΣ ΛΙΣΤΑΣ 2019

 

Ο Δημήτρης Γράψας γεννήθηκε τον Δεκέμβρη του 1984 στην Αθήνα. Είναι φυσικός. Έχει γράψει τα μυθιστορήματα Η λευκή κουρτίνα (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2016) και Η γυναίκα του πρωινού τρένου (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2018). Με το μυθιστόρημα Η λευκή κουρτίνα βρέθηκε στη βραχεία λίστα υποψηφίων για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου πεζογράφου «Μένης Κουμανταρέας» της Εταιρείας Συγγραφέων.

 

Ο Άγης Πετάλας γεννήθηκε το 1978 στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά και εργάζεται ως δικηγόρος. Πρώτο του βιβλίο η συλλογή διηγημάτων Η Δύναμη του κυρίου Δ* (εκδ. Αντίποδες, 2015), και ακολούθησε το μυθιστόρημα Εις την ψυχήν ελπίδα (εκδόσεις Εστία, 2018). Διηγήματα και άλλα κείμενά του έχουν κατά καιρούς δημοσιευθεί στα περιοδικά Νέα Εστία, Λεύγα, Unfollow, Kaboom.

 

Ο Νίκος Χρυσός γεννήθηκε το 1972 στην Αθήνα. Έχει γράψει τα μυθιστορήματα Το μυστικό της τελευταίας σελίδας (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2009) και Καινούργια μέρα (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2018). Το 2014 επιμελήθηκε τη σχολιασμένη επανέκδοση του βιβλίου Αξέχαστοι καιροί του Λευτέρη Αλεξίου και τον συλλογικό τόμο Ιστορίες βιβλίων (και τα δύο από τις Εκδόσεις Καστανιώτη). Υπό έκδοση βρίσκεται ο συλλογικός τόμος Ο Νίκος Καζαντζάκης και η πολιτική, τον οποίο επιμελήθηκε με την Ιωάννα Σπηλιοπούλου (θα κυκλοφορήσει τον Μάιο του 2019, επίσης από τις Εκδόσεις Καστανιώτη). Διηγήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικούς τόμους. Από τον Σεπτέμβριο του 2018 είναι Αντιπρόεδρος Β΄ του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (ΔΕΦΝΚ).

 

 

ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

 

ΕΛΛΗΝΕΣ ΒΡΑΒΕΥΘΕΝΤΕΣ ΠΕΡΑΣΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ

 

Το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας, ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL), το οποίο θέσπισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2009, αφορά έργα μυθοπλασίας (μυθιστορήματα ή διηγήματα) και επιβραβεύει το λογοτεχνικό ταλέντο νέων και ανερχόμενων Ευρωπαίων συγγραφέων.

 

Από ελληνικής πλευράς, το βραβείο έλαβε το 2011 ο Κώστας Χατζηαντωνίου με το μυθιστόρημά του «Aγκριτζέντο», το 2014 ο Μάκης Τσίτας με το «Μάρτυς μου ο Θεός» και το 2017 η Κάλλια Παπαδάκη με τους «Δενδρίτες».

 

Μέχρι και το 2017, το βραβείο είχε απονεμηθεί σε 106 συγγραφείς από 37 συνολικά ευρωπαϊκές χώρες, που όλοι γράφουν στη γλώσσα τους. Οι βραβευμένοι συγγραφείς και βιβλία, καθώς και η ευρωπαϊκή λογοτεχνία εν γένει, τιμήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2018 και σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Βασικό στοιχείο του εορτασμού της 10ης επετείου του βραβείου ήταν ένας γραπτός διαγωνισμός για δημιουργούς που είχαν κερδίσει το βραβείο μέχρι πέρσι και οι οποίοι κλήθηκαν να γράψουν ένα διήγημα με τίτλο «Μια ευρωπαϊκή ιστορία». Πέντε νικητές και νικήτριες αναδείχτηκαν τον Νοέμβριο του 2018 απ’ αυτόν τον διαγωνισμό. Καθώς το 2018 ήταν το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς, διηγήματα στα οποία η ευρωπαϊκή κληρονομιά διαδραματίζει σημαντικό ρόλο τιμήθηκαν επίσης με το «Ειδικό Βραβείο / την Ειδική Διάκριση της κριτικής επιτροπής».

 

Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά στον ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (https://ec.europa.eu/greece/events/eu_prize_literature%28eupl%29_el), η μετάφραση είναι το κλειδί για την ευρύτερη κυκλοφορία της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας και το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υποστηρίζει τη μετάφραση, την έκδοση και την προώθηση ευρωπαϊκών λογοτεχνικών έργων.

 

 

ΚΑΛΛΙΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ

ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 2017

 

Η Κάλλια Παπαδάκη γεννήθηκε στο Διδυμότειχο το 1978 και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε οικονομικά στις ΗΠΑ, στο Bard College και το Πανεπιστήμιο Brandeis και σκηνοθεσία στη Σχολή Λυκούργου Σταυράκου. Η συλλογή διηγημάτων της Ο ήχος του ακάλυπτου (2009, Πόλις) απέσπασε το 2010 το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του περιοδικού Διαβάζω. Το 2011, το διήγημά της Άγης και Μαίρη εκπροσώπησε την Ελλάδα στο πλαίσιο του Scritture Giovanni στα λογοτεχνικά φεστιβάλ του Βερολίνου, της Μάντοβα και του Hay. Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί, επίσης, η ποιητική της συλλογή με τίτλο λεβάντα στο Δεκέμβρη. Διηγήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε διάφορες συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά Νέα Εστία και Ποιητική. Ασχολείται επαγγελματικά με τη συγγραφή σεναρίων ταινιών μεγάλου μήκους. Το πρώτο της σενάριο ήταν για την ταινία της Πέννυς Παναγιωτοπούλου September και απέσπασε το 2010 το βραβείο σχεδίου ανάπτυξης του Balkan Fund και το 2011 έλαβε την υποτροφία του προγράμματος Nipkow στο Βερολίνο. Η ταινία έκανε την πρεμιέρα της στο διαγωνιστικό τμήμα του 48ου Διεθνούς  Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι. Το δεύτερο σενάριό της, 40 Μέρες, σε Ελληνογαλλογερμανική συμπαραγωγή, βρίσκεται στο στάδιο της προπαραγωγής.   

Το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο Δενδρίτες (Πόλις, 2015) έλαβε υποτροφία ενίσχυσης του ελληνογαλλικού προγράμματος ενίσχυσης συγγραφέων και τιμήθηκε το 2016 με το βραβείο Νέου Λογοτέχνη του περιοδικού Κλεψύδρα και το 2017 με το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Union Prize for Literature). Οι Δενδρίτες μεταφράζονται σε 9 γλώσσες.

 

Μέλη της Επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το 2017 ήταν ο συγγραφέας και μεταφραστής Αχιλλέας Κυριακίδης, ο εκδότης και εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Εκδοτών Γεώργιος Νίκας, ο κριτικός λογοτεχνίας Αριστοτέλης Σαϊνης και ο συγγραφέας και βραβευμένος με Ευρωπαϊκό Βραβείο το 2014 Μάκης Τσίτας, ενώ Πρόεδρος της Επιτροπής ήταν ο συγγραφέας και Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων Γιώργος Χουλιάρας.

 

 

ΜΑΚΗΣ ΤΣΙΤΑΣ

ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 2014

 

Ο Μάκης Τσίτας γεννήθηκε το 1971 στα Γιαννιτσά. Πήρε πτυχίο δημοσιογραφίας και συνεργάστηκε με ραδιοφωνικούς σταθμούς στη Θεσσαλονίκη. Από το 1994 ζει μόνιμα στην Αθήνα και εργάζεται στον χώρο των εκδόσεων. Ήταν αρχισυντάκτης του λογοτεχνικού περιοδικού Περίπλους (1994-2005) και συνεκδότης και διευθυντής του περιοδικού για το βιβλίο Index (2006-2011). Από το 2012 διευθύνει το ενημερωτικό site για το βιβλίο και τον πολιτισμό Diastixo.gr. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Λογοτεχνικά κείμενά του έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες, έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες κι έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα αγγλικά, τα εβραϊκά, τα αλβανικά, τα βουλγαρικά, τα πολωνικά, τα σουηδικά, τα φινλανδικά και τα ιταλικά.

Έργα του σκηνοθέτησαν η Έρση Βασιλικιώτη («Θέατρο των Καιρών»), η Σοφία Καραγιάννη (Θέατρο «Vault»), η Taru Makela (Christine and Goran Schildt Foundation, Φινλανδία), ο Alexandru Mazgareanu (Θέατρο «Nottara», Ρουμανία).

Στίχους του μελοποίησαν ο Γιώργος Σταυριανός, ο Τάκης Σούκας και η Τατιάνα Ζωγράφου.  Έχει εκδώσει εικοσιένα βιβλία για παιδιά και τρία για ενήλικες.

 

Για το μυθιστόρημά του Μάρτυς μου ο Θεός (Κίχλη, 2013) έλαβε το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2014 (European Union Prize for Literature) και τιμήθηκε από τον Δήμο Αθηναίων, τον Δήμο Πέλλας, τον Δήμο Έδεσσας, τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Έδεσσας και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Το Μάρτυς μου ο Θεός κυκλοφορεί ήδη σε 10 ευρωπαϊκές γλώσσες και πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα σε άλλες 2.

 

Μέλη της Επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το 2014 ήταν ο συγγραφέας και μεταφραστής Αχιλλέας Κυριακίδης, η εκδότης Αναστασία Λαμπρία, ο δοκιμιογράφος Διονύσης Μαγκλιβέρας, ο βραβευμένος με το ευρωπαϊκό βραβείο πεζογράφος Κώστας Χατζηαντωνίου και πρόεδρος της επιτροπής ήταν ο συγγραφέας και μέλος του ΔΣ της Εταιρείας Συγγραφέων Γιώργος Χουλιάρας.

 

 

 

ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 2011

 

Ο Κώστας Χατζηαντωνίου γεννήθηκε το 1965 στη Ρόδο. Ιστορικός, δοκιμιογράφος και πεζογράφος, έχει εκδώσει αφηγήματα, συλλογές δοκιμίων (μία εκ των οποίων, με τίτλο Εναντίον του χρόνου έλαβε το 2008 το βραβείο δοκιμίου του PEN Club), ιστορικές και κριτικές μελέτες καθώς και δύο μυθιστορήματα, το Αγκριτζέντο (Ιδεόγραμμα 2009, εκδόσεις Λιβάνη 2011) και Ο κύκλος του χώματος (Καστανιώτης, 2017). Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος Κωστή Παλαμά ενώ διευθύνει το λογοτεχνικό περιοδικό Το Κοράλλι.

Το Αγκριτζέντο, το οποίο έλαβε το 2011 το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Union Prize for Literature), είναι ένα βιβλίο- ύμνος για τη Σικελία πέρα από στερεότυπα και προκαταλήψεις αλλά και ένα βιβλίο- ύμνος στην πραγματική ζωή που χάνουμε, όταν παραδιδόμαστε στις ιδεοληψίες. Ένα κλασικό, ρεαλιστικό μυθιστόρημα, με στέρεα αρχιτεκτονική και με μια μαγική ατμόσφαιρα που ελκύει και αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη που ζητά μια λογοτεχνία αξιώσεων. Ένα βιβλίο που ψυχαγωγεί, καλλιεργεί, προβληματίζει και υπερασπίζεται την ελπίδα για μια ζωή αληθινή, μέσα στο πάντα ζωντανό τοπίο του ευρωπαϊκού πνεύματος. Μια λογοτεχνική απάντηση στην αιώνια σύγκρουση «Νείκους» και «Φιλότητος» που ένα τέκνο του αρχαίου Ακράγαντα, ο φιλόσοφος Εμπεδοκλής περιέγραψε.

 

Μέλη της Επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το 2011 ήταν ο πεζογράφος και μεταφραστής Κώστας Ασημακόπουλος, ο δοκιμιογράφος Διονύσης Μαγκλιβέρας, ο συγγραφέας και εκδότης Άρης Μαραγκόπουλος και πρόεδρος της επιτροπής ήταν ο κριτικός λογοτεχνίας και πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων Αλέξης Ζήρας.