Συναντήσαμε τον ελπιδοφόρο ποιητή Χρήστο Γνωμικό που πρόσφατα κέρδισε στον “Παγκόσμιο διαγωνισμό ποίησης Κ.Π.Καβάφης” το βραβείο λυρισμού Πίνδαρος. Ζεστός και οξυδερκής μας εντυπωσίασε με το πολύπλευρο τρόπο σκέψης του.
– Χρήστο, να σε καλωσορίζω στη σελίδα του The Look.Gr. Χαιρόμαστε που έχουμε στη συντροφιά μας έναν φωτεινό άνθρωπο με Λόγο.
– Γεια σας, παιδιά…
Σας ευχαριστώ για την ζεστή σας φιλοξενία σε έναν ιδιαίτερα, όμορφο χώρο όπως είναι αυτός, που δίνεται τον εαυτό σας για κάτι τόσο δημιουργικό.
Εύχομαι, μέσα απ την καρδιά μου, οι κόποι κι ο ιδρώτας σας να μην πάνε χαμένα σ’ αυτό σας το εγχείρημα. Είναι τιμή μου να βρίσκομαι κοντά σας. Όπως επίσης, και να δώσω ένα θραύσμα του εαυτού μου στις χωριστές σας ερωτήσεις. Χαίρομαι που αναδεικνύετε νέα πρόσωπα στον γοητευτικό κόσμο της σκέψης και της γραφής…
1) Χρήστο, θα θελα με 5 λέξεις να μας παρουσιάσεις τον ποιητή Χρήστο Γνωμικό.
Προσηλωμένος, επιλεκτικός, ανεκτικός, (μέχρις σε ένα σημείο, βέβαια) παθιασμένος, έλλογος
2) Η λυρικότητα κατακλύζει τα ποιήματά σου, είναι αποτέλεσμα των επιρροών σου ή μέσο έκφρασης;
Λυρικότητα… σαν το νερό που σου χαϊδεύει και ιχνογραφεί το κορμί σου. Είναι η ανάγκη της αφορμής, η λαχτάρα που ζητιανεύεις στις σκέψεις σου, η διαφορετικότητα. Δεν θα απέκλεια κανένα απ τα δυο…
Επιρροή, απ την αρχή της μήτρας που σε κουβαλάει, μέχρι το χώμα που σε θάβει. Μέσο έκφρασης, αλλά λίγο, γιατί πολύ απλά είναι τόσο εύκολο, αναλόγως της δεδομένης στιγμής να αλλάζεις προσωπεία.
Είναι, αυτό το ερέθισμα που σε παρασύρει να δείξεις κάτι που οι άλλοι θα αγκιστρωθούν απ’ το αλλιώτικο. Είναι μια μετάπλαση του ίδιου σου του εαυτού.
Ακολουθείς εσένα, να αλλάξεις τους άλλους,
όχι τους άλλους για να γίνεις ίδιος…
3) Τις στείρες μέρες πως τις αντιμετωπίζεις;
Με καρποφόρο συλλογισμό για τις επερχόμενες δημιουργίες μου.
4) Ο Γιώργος Σεφέρης είχε πει, διηγούμενος τον γρίφο της Σφίγγας και την απάντηση του Οιδίποδα, ότι: …τούτη η απλή λέξη(άνθρωπος) χάλασε το τέρας. Έχουμε πολλά τέρατα να καταστρέψουμε….και μας προέτρεπε να αναλογιστούμε την απόκριση του Οιδίποδα. Χρήστο, αναλογιζόμενος την σκέψη αυτή του Σεφέρη πως αντιλαμβάνεσαι τα «τέρατα» που πρέπει να καταστρέψουμε;
Τέρατα… κάθε άλλο παρά λέξη, είναι αυτή…
Όλοι μας τέρατα, μέσα μας… στις γνώμες μας, στις πράξεις μας, στους λόγους μας. Άπλωσε το χέρι σου να αρπάξεις τον άλλον που πνίγεται και θα σε τραβήξει στον βυθό του! Ξέρεις, τα τέρατα δεν υπάρχουν… ποτέ δεν υπήρξαν! Διότι, ποτέ δεν έπαψαν να μην υπάρχουν σε τούτον τον Κόσμο.
Είναι σαν την Ειρήνη, που στο όνομά της φονεύονται αρίφνητοι άνθρωποι και δεν θα σταματήσουν ποτέ να ψοφάνε. Είναι το Δώρο του Ανθρώπου προς να τον Άνθρωπο, για να αποδίδει τους λόγους του, στους φόνους του, στα λάθη του, στις άσκοπες ελπίδες του.
Το Τέρας, ζει κι ανασαίνει στο καθένα μας…
Ή το δέχεσαι και πορεύεσαι μαζί του με όλα τα επακόλουθα, ή όλα γίνονται στάχτη. Δεν υπάρχει εναλλακτική σε κάτι που ζει, απ’ την ημέρα που βγαίνεις απ’ την μήτρα, μέσα σου. Τι να καταστρέψεις; Τον εαυτό σου; Όλους;…
Τα λόγια είναι όμορφα και βροντερά, μα όταν το πυρωμένο σίδερο σου κάψει την πέτσα, γίνονται ασθενικά, καχεκτικά… λιγοδύναμα! Αυτή είναι η μόνη αλήθεια! Αυτό δεν είναι αδυναμία, αλλά επίγνωση του κόσμου που πατούν τα πόδια σου. Προχωράς, αλλιώς να μην ερχόσουν ποτέ σε τούτον το Κόσμο…
5) Τελικά οι λέξεις είναι όπλα. Εσύ ως ποιητής, κατά κόρον λυρικός, πως αντιμετωπίζεις την όποια στράτευση της Τέχνης;
Όπλα; Τα απόλυτα, θεωρώ…
Τοποθέτησέ τα στην ορθή σειρά και θα εισπράξεις το ομορφότερο δώρο.
Είναι το εργαλείο να υποτάξεις τις αδυναμίες σου, να εξεγείρεις τις δίψες σου.
Το θέλημα που ποθεί ο καθένας, μα μετρημένοι το αποκτούν…
Είναι η λιγούρα για άγνωστες γεύσεις που χοροπηδούν στις συγκινήσεις
Λέξεις… απλά, υπέροχες…
Όσο αφορά τώρα την «στράτευση», Ανωφέλευτη, άκαρπη … ένα συνονθύλευμα λογιών – λογιών, στερούμενα ουσίας και ιδιαιτερότητας, δημιουργήματα με απώτερο σκοπό το, Τίποτα.
«Γνώθι σ’ αυτόν» Οι περισσότεροι το ξεχνούν, ή το αφήνουν εσκεμμένα να περάσει ξυστά απ το μυαλό τους. Κακώς…
6) Στο έργο σου υπάρχουν παράθυρα ανοιχτά που βλέπουν σε νέους ποιητικούς ορίζοντες. Πως αντιλαμβάνεσαι αυτό το «νέο» σε παραδοσιακά -κατά το πλείστον- μοτίβα της ποιητικής σου έκφρασης; Πως αφήνεις να φανεί αυτός ο συγκερασμός;
Αυτή η ανάμειξη των λόγων μου μεσ’ στης Ποίησης την αγάπη μου, διακρίνεται έντονα, γιατί απλούστατα, μου αρέσει το άμοιαστο, ασχέτως εποχής, ερεθισμάτων και πολλών άλλων παραδοσιακών ψηγμάτων.
Αυτό το ανακάτεμα, ναι μεν, μπορεί να φέρνει στο μυαλό άλλους Ποιητές και δημιουργίες τους, αλλά δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με αυτά που γράφω. Ο καθένας είναι μοναδικός, όπως και το όνομά του. (να γράφει όμως…)
Μου αρέσει να ανασκαλεύω νέα και ηχηρά «πατήματα» στις σκέψεις και στις γραφές μου, είτε στη Ποίηση, είτε στα βιβλία που γράφω…
Καλές οι αποχρώσεις, αλλά είναι μάταιες χωρίς ουσιαστικό χρώμα…
7) «Η ελπίδα είναι τάση να ξεχάσουμε την παγίδα», αυτή η πρωτότυπη σε σύλληψη σκέψη του Νίκου Καρούζου σε βρίσκει σύμφωνο;
Απόλυτα!
Όπως και, «Η αλήθεια, στην εποχή που διανύουμε
δεν είναι παρά ένα ένδοξο, θρασύδειλο ακόμη
ψέμα που δεν έχει ειπωθεί» Αυτή είναι η δική μου σκέψη…
Είναι άλλο πράγμα οι σκόρπιες, ασυνάρτητες δίχως συνοχή και κατάληξη, λέξεις, κι άλλο πράγμα να γράφεις, Ποίηση!
8) Μια εποχή αντιποιητική αλλά με τόση ποιητική παραγωγή. Πως το σχολιάζεις;
Ποιητική παραγωγή; Θα σου πω το εξής, πριν το σχολιάσω…
Σπίτι μας, όλοι μας μαγειρεύουμε στην κουζίνα, αλλά ελάχιστοι έχουν αστέρια στο ενεργητικό τους, στη πορεία τους και δουλεύουν σε μεγάλα εστιατόρια…
Είναι φρόνιμο λοιπόν, όλοι αυτοί που μαγειρεύουν στη κουζίνα, ας μείνουν μόνο εκεί. Όσο και να θες να γίνεις σεφ, όσο και να το σπουδάσεις, όσο και να το κυνηγήσεις, θα «πέφτει πάντα πολύ αλάτι στο φαΐ!» Δεν σε θέλει…
Είναι κρίμα, να προσφέρεις πιάτα που δεν τρώγονται κι έχουν άσχημη και χάλια γεύση, στο κόσμο. Κι αν σου λένε οι φίλοι είναι νόστιμο, και συ το θεωρείς εξίσου νόστιμο, και πάλι δεν είναι… «Γνώθι σ΄αυτόν» κι εδώ.
Είναι άλλο πράγμα οι σκόρπιες, ασυνάρτητες δίχως συνοχή και κατάληξη, λέξεις, κι άλλο πράγμα να γράφεις, Ποίηση! Μην μπερδευόμαστε!
Ποιητική παραγωγή… τεράστια, Ποίηση όμως, απειροστή!…
9) Με αυτόν τον ανεξάντλητο «ποιητικό καμβά» που διαθέτουμε ως χώρα πιστεύεις πως η ελληνική ποίηση έχει σήμερα τα κατάλληλα ποιητικά χείλη;
Αυτός ο «Ποιητικός Καμβάς» έχει πολλές αποχρώσεις,
αλλά δεν έχει το σημαντικότερο… χρώματα να ξεχωρίζουν.
Πιστεύω στο μέλλον κάποια χρώματα να ξεχωρίσουν. Να ξεγλιστρήσουν
απ’ τ’ άλλα, τα άσχημα, που τους κουκουλώνουν την ομορφιά τους.
Καλές οι αποχρώσεις, αλλά είναι μάταιες χωρίς ουσιαστικό χρώμα…
Θεωρώ, πως όχι, δεν υπάρχουν χείλη, αλλά κανείς δεν μπορεί να
προβλέψει το μέλλον. Ένα τόσο, ασαφήνιστο μέλλον…
Και το σπουδαιότερο σ’ αυτόν τον καμβά, είναι, αυτόν τον καμβά, να τον χαρούν όλα τα μάτια, και να μαγέψει, όλα τα μάτια… Οψόμεθα.
10) Ένας άνθρωπος του πνεύματος, και δη ποιητής πως αντιδρά στις νέες παγκόσμιες συνθήκες; Μίλησε μας λίγο για τις θέσεις σου πάνω στα εγκλήματα που συντελούνται σε βάρος αθώων θυμάτων πολέμου.
Πρόσφορο έδαφος, για τρανή κουβέντα…
Τι να πεις, και τι να κρύψεις;… τι να σχολιάσεις, και τι να κριτικάρεις;…
Είναι η απάντηση σε μια ερώτηση δίχως νόημα. Είναι ο απόλυτος ξεπεσμός του Ανθρώπινου Είδους σε έναν υποτιθέμενο δίκαιο και λογικό κόσμο.
Μια ατελεύτητη μάχη απέναντι στο ψέμα της ηθικής και του σωστού.
Μια υποκρισία, απ’ τα στόματα όλων αυτών που καταδικάζουν το άδικο και το απάνθρωπο, και τα ίδια στόματα, αμέσως μετά, τροφοδοτούν τον πόνο, τα δεινά και την δυστυχία σε όλα τα μήκη και πλάτη του Πλανήτη…
Συνεδριάζουν για τα «μάτια του κόσμου» (Αστείο Θέατρο)
Μιλάμε όλοι μας για τα περιβόητα Ανθρώπινα Δικαιώματα, εδώ και 80 χρόνια σχεδόν, για νόμους και συνθήκες ενάντια στη καταπίεση και στη πείνα, και όταν έρχεται η ώρα της Κρίσης, κανείς δε φέρει ευθύνη για τίποτα και κανέναν. Όλοι κρύβονται πίσω απ’ τον μανδύα της άγνωμης αιτίας…
Είναι γελοίο και ντροπή να μιλάμε για Παγκόσμια Ειρήνη, όταν όλα καταπατιόνται απ’ τους ίδιους, που μιλάνε για αυτήν, την υποτιθέμενη Παγκόσμια Ειρήνη κι Ευημερία! Όταν γνωρίζουμε εκ των πραγμάτων πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατον να συμβεί… σχεδόν ανέφικτο! Μωρόπιστος, είναι το λιγότερο που μπορεί να είναι κάποιος, για να πιστεύει σε αυτό το Παραμυθάκι. Όνειδος, και υποτίμηση της νοημοσύνης των ανθρώπων που βλέπουν με τα μάτια της λογικής, κι όχι με τα μάτια της καθοδηγούμενης οικουμένης. Αλλά πάντα, θα έχουν κάτι να πουν…
Εν κατακλείδι, το μόνο που εύχομαι είναι υγεία και τα μυαλά μες στο τσερβέλο. Λογική σε αρμονία και ηρεμία στις σκέψεις μας, όταν πέφτουμε να κοιμηθούμε…
11) Ένα όνειρο και μια επιδίωξη που θα θελες να συμβεί μέσα στο 2018 σε προσωπικό επίπεδο.
Όνειρο; Όχι μόνο ένα, πολλά… αλλά άπιαστα. Υγεία πρωτίστως, και η γραφή μου να ψαύει μυαλά και σκέψεις που διψούν για νόημα και ομορφιά. Μακάρι, όχι να φτάσω, αλλά να κατακτήσω τον στόχο μου.
Δεν θα σου πω ποιος είναι, ή τι είναι, αλλά θα σου πω ετούτο:
«Τα Όνειρα και οι Στόχοι δεν είναι για να πιάνονται και να καταρρίπτονται, αλλά να γίνονται κομμάτι του εαυτού σου. Να παλεύεις και να γίνεσαι καλύτερος» Έτσι λοιπόν, ο στόχος μου / επιδίωξη / όνειρο, είναι εν κινήσει…
– Σε ευχαριστώ Χρήστο για την όμορφη κουβέντα που είχαμε κι εύχομαι σύντομα να συντελεστεί εκείνο που διακαώς ποθείς περισσότερο.
– Ήταν τιμή μου η κουβέντα μαζί σας, παιδιά…
Ειλικρινά ένιωσα όμορφα… μια αύρα ηρεμίας, με κατέλυε καθ’όλη τη διάρκεια της κουβέντας μας. Ο τρόπος, ο λόγος, ακόμη κι η αίσθηση, έδωσε ένα άλλο νόημα στην όλη συζήτηση. Πέρα απ τις κλασικές, στημένες συζητήσεις. Είναι άβρετο να νιώθεις αυτήν την αίσθηση όταν έχεις απέναντι σου, όχι μόνο τις ερωτήσεις, αλλά και τον εαυτό σου μέσα σε όλη αυτήν την διαδικασία που ξεγυμνώνει πτυχές του, και σε οδηγεί, σε μέρη, που ίσως ούτε ο ίδιος γνώριζες για σένα. Πραγματικά την χάρηκα! Εύχομαι κάθε επιτυχία στις ζωές σας, υγειά, να χαμογελάτε και να «σκίζετε» την κάθε στιγμή της ημέρας σας… ελπίζω – και θα χαρώ – να τα ξαναπούμε!
