Το The Look.Gr προτείνει γι’ αυτό το σαββατοκύριακο το “αυτοβιογραφικό βιβλίο” του Μένη Κουμανταρέα «Ο θησαυρός του χρόνου»
Έμελλε να είναι ένα προφητικό βιβλίο αφού είναι το τελευταίο που κυκλοφόρησε όσο ζούσε. Είναι ένα μυθιστόρημα για την απώλεια. Την απώλεια όχι μόνο ενός ανθρώπου, αλλά και την απουσία που αυτή συνεπάγεται.
«Αν η ίδια λείπει, με τριγυρίζουν τα προσωπικά της αντικείμενα. Μου κάνει συντροφιά η οδοντόβουρτσα της κοντά στη δική μου, δεν την αλλάζω, ούτε την πετώ. Κι ας μη φοράω κοσμήματα όπως αρκετοί νεότεροί μου, μ’ αρέσει να χαϊδεύω τα δικά της, ένα βραχιόλι της το ‘χω πάνω στο γραφείο μου πλάι στα μολύβια, στις γομολάστιχες, όλα τα σύνεργα της δουλειάς μου. Κρατάω επίσης το σημειωματάριό της, το στιλό της, το κινητό της, τις χτένες της. Την κρατώ την ίδια παρούσα μέσα στο σπίτι.»
Το βιβλίο γράφεται για την άρρωστη γυναίκα του και τα στάδια της αρρώστιας της μέχρι το ύστατο χαίρε, αλλά όχι μόνο. Πρωταγωνιστές είναι ο συγγραφέας και αφηγητής, και ο φανταστικός (;) φίλος, ο παλιός των ημερών όπως τον κατανομάζει, που καπνίζει τα ακριβά τσιγάρα του και που θα οδηγήσει τον αφηγητή στον ομόφυλο κόσμο, σε βρώμικα ξενοδοχεία και σε οίκους ανοχής, σε χώρους αγοραίου έρωτα, εκεί όπου νέοι άντρες, πωλούν το σώμα τους για να επιβιώσουν.
«…παραμερίζω τις χάντρες που σαν άλλη κουρτίνα σε αραβικό παραμύθι με οδηγεί στα άδυτα του μπαρ με τα μικρά φώτα και τα μικρά αρσενικά, που αραδιασμένα στην μπάρα πίνοντας και ψευτοπίνοντας περιμένουν την θεότητα του ευρώ στο πρόσωπο κάποιου ώριμου, σπλαχνικού όσο και ματσωμένου κυρίου…»
Κεντρική όμως ηρωίδα η γυναίκα και σύντροφος του συγγραφέα η άρρωστη Λιλή που αργοπεθαίνει και απαρηγόρητος ο ίδιος γράφει για τις ανεξίτηλες στιγμές της κοινής τους πορείας…
«Ό,τι κι αν μεσολάβησε όλα αυτά τα χρόνια, η πρώτη έξοδος με τη Λιλή μένει στη μνήμη μου ανεξίτηλα. Η ίδια η σχέση που αναπτύξαμε μοιάζει με εξιλέωση ή γιατρικό…στα χρόνια στα οποία, εγώ τουλάχιστον, δάνεισα τη νιότη μου ασυλλόγιστα. Ευτυχώς που έμεινε και κάτι καλό απ’ όλα τα χρόνια, της λέω καμιά φορά, κι αυτό είναι που σε γνώρισα»
Η Λιλή που γνωρίζει τα πάντα και τα αποδέχεται, που του χάρισε την ήμερη οικογενειακή ζωή της μέρας και που του προσφέρει αγόγγυστα ένα χάδι ψυχής που τόσο έχει ανάγκη όταν επιστρέφει από τις βραδινές περιπλανήσεις του στα φτηνά μπαρ και σε κακόφημες πανσιόν.
«Μπορείς να βγείς, μου λέει, δεν σε έχω ανάγκη. Θα κοιμηθώ. Ξέρει ότι τα βράδια δύσκολα μένω μέσα. Και μην αργήσεις πολύ. Στο βάθος ανησυχεί…»
Ο τόνος του βιβλίο είναι δραματικός, σκοτεινός θα έλεγα, αλλά έχει το φως της αλήθειας με την απόχρωση του αγώνα «Ο Καλλιτέχνης, είτε δημιουργός είτε εκτελεστής, είναι αυτός που πάντα αγωνίζεται». Και ο συγγραφέας-αφηγητής μετά τον θάνατο της Λιλής μπαίνει σε μια νέα αναζήτηση για την απόκτηση αυτού του θησαυρού που ονομάζεται χρόνος καθώς θα νοσήσει κι ο ίδιος…
«Να, λοιπόν, που ξαναπερνώ τις πύλες της Πολυκατοικίας του Πόνου με το λογότυπο της θεάς να με επιβλέπει αφ’ υψηλού. Από επισκέπτης έγινα ασθενής…»
Ο εξομολογητικός τόνος του συγγραφέα, αυτό το ξετύλιγμα και γύμνωμα του προσωπικότητάς του είναι που δίνουν στο έργο μια μεγαλειώδη αισθητική. Ο Κουμανταρέας άψογος χειριστής της μυθιστορηματικής πλοκής δημιουργεί στο τελευταίο του (επεξεργασμένο) κείμενό του μια ατμόσφαιρα άγριας πραγματικότητας μαζί και παραίσθησης.
Καλό Σαββατοκύριακο!
Το βιβλίο «Ο θησαυρός του χρόνου» του Μένη Κουμανταρέα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.
Λίγα βιογραφικά για τον συγγραφέα
Έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τα έργα του «Το Αρμένισμα» (1967) και για το «Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω» (1997). Με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για τα έργα του Βιοτεχνία υαλικών (1976) και για το «Δύο φορές Έλληνας» (2002). Επίσης έχει τιμηθεί με το βραβείο Blue Book στην Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης το 2001, για το μυθιστόρημά του «Ο ωραίος λοχαγός». Στις 30 Δεκεμβρίου 2008, κατα την ετήσια τελετή της Ακαδημίας Αθηνών για την απονομή των ετήσιων βραβείων, ο Μένης Κουμανταρέας τιμήθηκε για σύνολο του έργου με το βραβείο του Ιδρύματος Κώστας και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών. Σημαντικά του έργα πέρα από τα προαναφερθέντα είναι τα: «Τα μηχανάκια», «Η κυρία Κούλα» «Η φανέλα με το 9», «Ξεχασμένη φρουρά» κ.α. Μήνες μετά την άγρια δολοφονία του κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα «Η σειρήνα της ερήμου» που τα χειρόγραφα βρέθηκαν δίπλα στην γραφομηχανή του, ενώ κάποιες σελίδες του ήταν πεσμένες καταγής και πατημένες από σόλες παπουτσιών.