Είδαμε κι εμείς τον πιανίστα που έπαιζε τη μουσική «του Ωκεανού» στο συναρπαστικό «Lemon»!

«Μπράβο παιδιά υπάρχει ελπίδα το θέατρο είναι ακόμα εδώ σας ευχαριστώ». Με αυτό το σχόλιο ενός θεατή για το «Lemon» ήθελα να αρχίσω, ένα από τα χιλιάδες εγκωμιαστικά σχόλια που ειπώθηκαν και γράφτηκαν από απλούς θεατές, κριτικούς και ανθρώπους της τέχνης. Και είναι από τις φορές που δεν θα διαφωνούσα σε κανένα.

Κριτική – Παρουσίαση: Γιάννης Ζαμπατής

Photo credits: stream festival – advertrise

Το «Lemon» είναι η απίθανη ιστορία του ανθρώπου που γεννήθηκε και κατέληξε σε ένα πλοίο περνώντας εκεί όλη του τη ζωή χωρίς να έχει κατέβει ποτέ στη στεριά.

Ενός ανθρώπου που γεννήθηκε με το χάρισμα να μαγεύει με τις νότες από το πιάνο του, διασκεδάζοντας τους πλούσιους επιβάτες του ατμόπλοιου «Βιρτζίνια» που έκανε το δρομολόγιο Ευρώπη – Αμερική στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

Μια μουσική που μόνο «μια χούφτα άνθρωποι» είχαν το προνόμιο να ακούσουν όπως μας λέει στην εξιστόρηση του ο Τιμ Τούνι o τρομπετίστας και πιστός του φίλος.

Η ιστορία του Ντάνι Μπούντμαν Τι Ντι Λέμον «Χίλια Εννιακόσια» που πήρε το όνομα του από τον καλοκάγαθο εργάτη στο μηχανοστάσιο του «Βιρτζίνια» και το κουτί από λεμόνια που τον βρήκε παρατημένο στο πιάνο του σαλονιού της Α’ θέσης από κάποιους μετανάστες που ήλπιζαν σε κάποια καλύτερη τύχη του μωρού.

Το «Lemon» βασίζεται στον ποιητικό μονόλογο του Αλεσσάντρο Μπαρίκκο «Χιλιαεννιακόσια» του 1994, που μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο το 1998 με ονειρικό τρόπο από τον Τζουζέπε Τορνατόρε, με τίτλο «Ο Θρύλος του Χιλιαεννιακόσια» και την υπέροχη μουσική του Έννιο Μορικκόνε.

Αυτήν η τρελή ιστορία του δεξιοτέχνη πιανίστα που έπαιζε τη μουσική «του Ωκεανού» υπήρξε το δέλεαρ για τον ηθοποιό και μουσικό Μελαχρινό Βελέντζα να μεταφέρει στο θέατρο, ξεκινώντας το 2018 ένα ταξίδι που συνεχίζει τη ρότα του ανάμεσα σε στεριές και θάλασσες.

Η Γεωργία Τσαγκαράκη φέρνει σε πέρας μια δύσκολη δουλειά αναλαμβάνοντας την σκηνοθεσία, αλλά διασκευάζει και το κείμενο του Αλεσσάντρο Μπαρίκκο που ήταν το πρώτο σε μορφή ποιητικού μονόλογου και τον διασπά σε δύο χαρακτήρες, αυτόν του πιανίστα και του τρομπετίστα Τομ Τούνι, που σαν αντικατοπτρισμός, έβλεπε μέσα από τα μάτια του.

Ήταν o άνθρωπος που μπορούσε και προσπάθησε να καταλάβει την ψυχοσύνθεση του μοναδικού αυτού ανθρώπου και τους λόγους που τον έκαναν να μην κατέβει ποτέ στην στεριά.

Μια επιτυχημένη μέθοδος που ακολούθησαν και άλλοι στη συνέχεια, όπως στον μονόλογο της Χρύσας Κοντογεωργοπούλου «Alma de la rosa» από την Ειρήνη Καπελώνη.

Οι δύο αυτοί χαρακτήρες έξοχα ερμηνευμένοι από τον έμπειρο Μελαχρινό Βελέντζα στο ρόλο του 1900 και τον Γιώργο Δρίβα στον ρόλο του τρομπετίστα.

Ένα εξαιρετικό ντουέτο με απίστευτη κίνηση και συγχρονισμό, σαν να ήταν ένας, αυτός ο χαρακτήρας του μονόλογου πριν κοπεί στα δυο.

Δυο σώματα χορεύουν, τραγουδάνε, στοχάζονται, φιλοσοφούν, με μια αστείρευτη ενέργεια που μεταδίδεται αβίαστα στον θεατή και του μεταφέρουν με αμεσότητα τους προβληματισμούς τους και ακόμα περισσότερο τροφή για σκέψη που ο καθένας επεξεργάζεται με τον δικό του τρόπο.

Όλοι όμως προερχόμενοι από έναν ακούσιο εγκλεισμό, δραττόμεθα της ευκαιρίας να αναλογιστούμε τι είναι αυτό που οδήγησε τον ήρωα σε έναν εκούσιο εγκλεισμό, στο καράβι που γεννήθηκε και εκεί ήθελε να καταλήξει.

Ο καθένας το διαχειρίζεται διαφορετικά σύμφωνα με τα δικά του βιώματα. Ο πιανίστας μας αφήνει να εννοηθεί ότι είναι προσωπική του επιλογή το να παραμείνει στο καράβι που γεννήθηκε και ανδρώθηκε, χωρίς να περιφρονεί αυτά που του δόθηκαν απλόχερα, όπως το ανυπέρβλητο μουσικό του ταλέντο αλλά και η σιγουριά του γνώριμου ταξιδιού του στα 88 πλήκτρα του πιάνου του.

Τα πλήκτρα αρχίζουν… τα πλήκτρα τελειώνουν

Ξέρεις πως είναι 88 κανείς δεν θα πει τίποτα διαφορετικό

Δεν είναι άπειρα

Εσύ είσαι το άπειρο

Και με αυτά τα πλήκτρα η μουσική που μπορείς να κάνεις είναι άπειρη

Μου αρέσει αυτό… μπορώ να ζήσω με αυτό

Με βγάζεις στη σκάλα και απλώνεις μπροστά μου ένα κλαβιέ με δισεκατομμύρια πλήκτρα. Δεν τελειώνουν ποτέ

Αυτό το κλαβιέ είναι άπειρο

Κι αν το κλαβιέ είναι άπειρο δεν μπορείς να παίξεις μουσική

Κάθεσαι σε λάθος σκαμνί

Αυτά αναλογίστηκε στη μέση της σκάλας, όταν για κάποια στιγμή τον έπεισε ο φίλος του να κατέβει στη στεριά για να χαρίσει και εκεί το ταλέντο του… και προτίμησε να επιστρέψει στη σιγουριά αυτού που γνωρίζει, στο δικό του καράβι, παρά να αντιμετωπίσει μια γη που δεν βλέπει το τέλος της.

Απλά και λιτά μα στο σημείο που πρέπει, τα σκηνικά από την Νατάσα Τσιντικίδη, που προσαρμόζονται ανάλογα με το που θα παιχτεί η παράσταση, σε θέατρα, καρνάγια, ακόμα και μέσα σε πλοία, όπως προσαρμόζονται και οι δύο πρωταγωνιστές και δίνουν κάθε φορά μια άλλη δυναμική.

Και μαζί με το πιάνο που κατασκευάστηκε ειδικά για την παράσταση από τον Θωμά Μαριά, το πιάνο που αποτελεί το σημείο αναφοράς, το λίκνο της γέννησης και της άνδρωσης του, τον λόγο της ύπαρξης του, τον κόσμο του, που ξέρει και εμπιστεύεται, τον κόσμο που θα αφήσει την τελευταία του πνοή… από δική του επιλογή.

Ποτέ δεν έχεις ξοφλήσει πραγματικά όσο έχεις μια καλή ιστορία και κάποιον να την πεις.

Μα πόσο αλήθεια… Γιατί εδώ έχουμε μια πάρα πολύ καλή και δυνατή ιστορία και πολύ κόσμο πρόθυμο να την ακούσει, με άπειρο ενδιαφέρον, γιατί οι δύο αυτοί άνθρωποι, ζωντανεύουν με το πάθος τους, την κίνηση, το τραγούδι, το χορό τους την υπέροχη σωματικότητα, μια εποχή, έναν μικρόκοσμο, αυτόν του Βιρτζίνια και σκηνές που είναι σαν να βρίσκεσαι εκεί.

Συναρπαστική η στιγμή που ο Ντάνυ Μπούντμαν βρίσκει το μωρό, ειδικά όταν έχεις δει την ταινία, όταν δυο μόνο άνθρωποι καταφέρνουν να ζωντανέψουν με αξιοθαύμαστο τρόπο μια κινηματογραφική σκηνή με 10 ηθοποιούς…

Όλο αυτό, δεν είναι μόνο αποτέλεσμα ταλέντου, αλλά και πάθους και αγάπης γι’ αυτό που κάνουν, μα και σκληρής δουλειάς.
Ο Μελαχρινός Βελέντζας πέραν ότι συναρπάζει και με το παίξιμο του στο πιάνο, κυριαρχεί στην σκηνή, όποια και να είναι αυτή, με την άνεση και την φυσικότητα που κινείται, τον καθαρό λόγο και την εκφραστικότητα του.

Δίπλα του δεν θα μπορούσε να τύχει καταλληλότερος από τον Γιώργο Δρίβα, αποτυπώνοντας με συναρπαστικό τρόπο το alter ego του στο ρόλο του τρομπετίστα.

Μια πραγματικά ευχάριστη έκπληξη, γιατί στο πρόσωπο του βλέπει κανείς ένα αναδυόμενο υποκριτικό ταλέντο, που θεωρώ, όπως και σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, απαράδεκτο το να μην είναι ευρύτερα γνωστό το όνομα του.

Η αλήθεια είναι ότι σε άλλα μέρη, τέτοια ταλέντα σαν αυτούς τους δυο ηθοποιούς, τους ψάχνουν, τους ανακαλύπτουν και τους κυνηγάνε.

Και ενώ στις μικρές σκηνές που συχνάζω, και πολλές από αυτές αποδεικνύονται φυτώρια νέων ταλέντων, πρέπει να έχει παίξει στην τηλεόραση κάποιος για να γίνει γνωστό το όνομα του.

Τελικά το «Lemon», ήταν μια περίτρανη απόδειξη, ότι και μια μικρή παραγωγή «εκ των ενόντων» που θα έλεγε και ο πατέρας μου, μπορεί να δώσει αληθινό και καθηλωτικό θέατρο, γιατί έχουμε το δυναμικό και το μόνο που χρειάζεται είναι μια καλή ιστορία…

Μια θεατρική εμπειρία που θα θυμόμαστε για πολύ και αυτό που είδαμε στη «στεριά» στο Θέατρο Ρεματιάς Χαλανδρίου και θα ξαναβλέπαμε πάλι κάπου και σε ένα πλοίο, σε ένα καρνάγιο, στη «θάλασσα»…

Μια θεατρική δουλειά και ο τρόπος που την αντιμετωπίζουν, μα και ο σεβασμός στο κοινό, παράδειγμα προς μίμηση, ειδικά για κάποιες ελιτίστικες ομάδες…!!

Δικαίως ήρθε και η βράβευση στα 10α Βραβεία Θεσαλλονίκης με το σημαντικό βραβείο που είχε κερδίσει το «Lemon» έπειτα από μυστική ψηφοφορία 40 προσωπικοτήτων του πολιτισμού, που ήταν το «Καλύτερης Πρωτοεμφανιζόμενης Ομάδας της Χρονιάς 2020».