Την Τρίτη το βράδυ, βρέθηκα για τρίτη φορά στο οικείο πλέον και φιλόξενο κήπο του θεάτρου Χυτήριο για να παρακολουθήσω την επίσημη πρεμιέρα της παράστασης «Το δάνειο» του Τζόρντι Γκαλθεράν, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυλωνά.
Ήταν όλοι εκεί, συνεργάτες, συνάδελφοι, καλλιτέχνες και ανταποκριτές. Κατάμεστο, όπως ήταν αναμενόμενο και το μόνο που μας χώριζε ήταν τα τραπεζάκια, για να κρατάμε και τις κοινωνικές αποστάσεις, αφού ακόμα επιβάλλεται από τον Υγειονομικό Κανονισμό.
Το Δάνειο, γράφτηκε σαν συμμετοχή του Τζόρντι Γκαλθεράν για το «Τουρνουά Σύγχρονου Καταλανικού Θεάτρου» της Τζιρόνα, το οποίο και κέρδισε.
Είναι εμπνευσμένο από τις αδιέξοδες καταστάσεις που προκάλεσε η σύγχρονη χρηματοπιστωτική κρίση αλλά και η υπαρξιακή.
Ο Αντόνιο (Δημήτρης Μυλωνάς), ένας καθημερινός άνθρωπος πνιγμένος στα χρέη, πηγαίνει από τράπεζα σε τράπεζα για να ζητήσει ένα μικρό δάνειο 3.000 Ευρώ.
Τελικά, εμείς τον βλέπουμε να καταλήγει στο γραφείο ενός τραπεζίτη του Γκρεγκόριο (Σωτήρης Χατζάκης), όπου με διστακτικότητα, αλλά εκφράζοντας την επιτακτική ανάγκη του, ζητάει να του υπογράψει το πολυπόθητο δάνειο.
Ο Αντόνιο όμως, όπως και οι περισσότεροι άνθρωποι, δεν πληροί τις προϋποθέσεις, ούτε τις εγγυήσεις που απαιτεί η τράπεζα. Ο Γκρεγκόριο του απαντά με σκληρό και αποφασιστικό τρόπο, ότι δεν υπάρχει περίπτωση να του δώσει το δάνειο, διότι η τράπεζα δεν είναι φιλανθρωπικό ίδρυμα και δεν φτάνει ο «λόγος» του Αντόνιο, ο οποίος είναι το μόνο εχέγγυο που έχει να προσφέρει.
Στην απελπισία του ο Αντόνιο, βλέποντας μια οικογενειακή φωτογραφία στο γραφείο του Γκρεγκόριο, αποφασίζει να ρισκάρει με έναν εκβιασμό, εκμεταλλευόμενος την γοητεία του στις γυναίκες και ορθώνοντας το ανάστημα του λέει στον τραπεζίτη:
«Αν δεν μου δώσετε το δάνειο, θα πηδήξω τη γυναίκα σας»
Έτσι, ξεκινάει μια σειρά κωμικοτραγικών καταστάσεων και παρεξηγήσεων, που συνθέτουν μια έξοχη κωμωδία, σχεδόν στα όρια του μπουρλέσκ. Μια κωμωδία αριστοτεχνικά πλεγμένη γύρω από την ανάγκη επιβίωσης του καθημερινού ανθρώπου και το ανελέητο απανταχού, τραπεζικό σύστημα.
Μπορεί ο συγγραφέας να εμπνέεται από το αμοραλιστικό και κυνικό τραπεζικό σύστημα, που προέτρεπε τον κόσμο να πάρει κάθε είδους δάνεια και στη συνέχεια να βλέπει τον ασφυκτικό κλοιό που προκαλεί στην κοινωνία, όμως εδώ αυτό το αφήνει κάπως υπόγεια.
Στην επιφάνεια αναδυκνύει τις ανατροπές και τις περίεργες και αναπάντεχες καταστάσεις που θα προκληθούν και αυτό είναι που μας περιγράφουν με γλαφυρό και χαριτωμένο τρόπο οι χαρακτήρες του έργου.
Ενώ αρχικά αυτός ο αυθόρμητος εκβιασμός μπορεί να φαίνεται αστείος και ο τεχνοκράτης τραπεζίτης να μην το παίρνει στα σοβαρά. Όμως όταν αρνείται με πείσμα να του υπογράψει το δάνειο, δεν μπορούσε ούτε κατά διάνοια να φανταστεί, τι θα επακολουθούσε και πόσο θα άλλαζε η ζωή του με την αλαζονική του στάση.
Από θύτης γίνεται θύμα κατά κάποιον τρόπο, όταν αλλάζουν τα δεδομένα, διαλύεται η τεχνοκρατική του θωράκιση και οδηγείται στην δυστυχία, πράγμα που ήταν μαθηματικά δεδομένο.
Οι δύο πρωταγωνιστές, Σωτήρης Χατζάκης και Δημήτρης Μυλωνάς, χτίζουν με μαεστρία τη σχέση τους μέσα από τις ανατροπές και εναλλαγές ρόλων, με μια εκπληκτική χημεία, που συμπληρώνοντας ο ένας τον άλλον, κάποια στιγμή γίνονται ένα μοναδικό tango for two.
Η σύγχρονη σκηνοθετική ματιά του Δημήτρη Μυλωνά, αλλά και η άψογη μετάφραση από τα καταλανικά της μεταφραστικής Ομάδας Els de Paros, μεταφέρει χωρίς καμία υπερβολή στην σημερινή πραγματικότητα τα προβλήματα και τις καταστάσεις που περιγράφει ο συγγραφέας.
Με εύστοχες ατάκες και αντιπαραθέσεις, δίνουν απίστευτη ζωντάνια και χάρη στο υπέροχο αυτό ντουέτο, οπότε εύλογα σκορπούν το γέλιο αβίαστα.
Άλλωστε ο Τζόρντι Γκαλθεράν, μετά την τεράστια, παγκόσμια επιτυχία του με την «Μέθοδο Γκρόνχολμ», δεν επαναπαύτηκε και έγραψε το δάνειο, που και αυτό μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες στον κόσμο.
Είναι από μόνος του μια ξεχωριστή περίπτωση και στην ερώτηση ποια είναι η μέθοδος Γκαλθεράν, απαντά «να μην γράφεις αν δεν έχεις μια καλή ιδέα»
Δικαίως τον αποκαλούν «El rey del mambo» και είναι αυτό που όλοι οι ισπανοί συγγραφείς ονειρεύονται να γίνουν.
Τα σκηνικά της Έρσης Δρίνη, αρκετά λιτά, όσο επέτρεπε μια open air σκηνή, και οι εναλλασσόμενοι φωτισμοί του Αντώνη Παναγιωτόπουλου, εξυπηρετούσαν απόλυτα την ατμόσφαιρα του γραφείου του τραπεζίτη, που πολλές φορές τα ξεχνούσες, απορροφημένος από το man to man συναρπαστικό παιχνίδι του πρωταγωνιστικού ντουέτου.
Αν και μια δυο φορές μπέρδεψαν τα λόγια τους, ήταν τόσο χαριτωμένο, που δεν μπορούσες καν να το θυμάσαι την επόμενη στιγμή. Και οι δύο ανώτεροι των προσδοκιών μας, χάρισαν απλόχερα το γέλιο με μια πανέξυπνη και απόλυτα επίκαιρη κωμωδία.
Η μουσική του Παύλου Κατσιβέλη έδινε τις εντάσεις και τις εναλλαγές όποτε χρειαζόντουσαν και αν και σε κάποια σημεία ανέβαινε η έντασή της δεν παρεμπόδιζε την δραματουργία. Το αντίθετο, κάλυπτε κατά κάποιον τρόπο τους εξωτερικούς θορύβους και μουσικές.
Δεν ξέρω αν φταίει του ότι είμαι λάτρης του Ισπανικού θεάτρου και κινηματογράφου, αλλά θεωρώ ότι το «Δάνειο» του Τζόρντι Γκαλθεράν με τον Σωτήρη Χατζάκη και τον Δημήτρη Μυλωνά, είναι ένα must see…!
