Μια κριτική ματιά στο πικάντικο «La Ronde» του Άρθουρ Σνίτσλερ σε απόδοση και σκηνοθεσία του Θοδωρή Βουρνά

Το «La Ronde», το αμφιλεγόμενο έργο του Αυστριακού Άρθουρ Σνίτσλερ με προκλητικά σεξουαλικά θέματα, τουλάχιστον για την εποχή του, αφού μετράει πάνω από έναν αιώνα ζωής, σατιρίζει κατά κάποιον τρόπο, ή μάλλον σχολιάζει τις συμπεριφορές ατόμων από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις κατά την αναζήτηση του έρωτα και της σεξουαλικής συνεύρεσης.

Κριτική – παρουσίαση: Γιάννης Ζαμπατής

Μέσα από μια όχι και τόσο συνηθισμένη δραματουργική δομή σε ένα κύκλο με δέκα ιστορίες, δέκα πρόσωπα που ζωντανεύουν έξι ηθοποιοί, τρία αγόρια και τρία κορίτσια, δίνεται έμφαση σε όλες τις συναισθηματικές, ψυχολογικές, οικονομικές διαστάσεις του σεξ.

Και όλα αυτά με μια έξυπνη δομή, όπου ένας χαρακτήρας από τον ένα διάλογο οδηγεί στον επόμενο, αφού ο ένας εκ των δύο συνεχίζει με άλλον χαρακτήρα και ούτω καθεξής, κάτι σαν σκυταλοδρομία, ξεκινώντας με μια νεαρή ιερόδουλη στο πρώτο σκετσάκι και την ερωτική της συνεύρεση με έναν στρατιώτη που θέλει να εκμεταλλευτεί την νυχτερινή του έξοδο στο έπακρο και κλείνει ο κύκλος πάλι με την ιερόδουλη να ξυπνάει στο κρεβάτι της ένας νέος ευγενούς καταγωγής… ίσως τυχαίο, δεν ξέρω…!!

Μέσα από έξυπνους διάλογους με μπόλικο χιούμορ και πολλή ερωτική διάθεση βλέπουμε πως συμπεριφέρονται οι άνθρωποι προκειμένου να βρουν λίγη αγάπη, να ζήσουν μια ερωτική βραδιά, να νιώσουν επιβεβαίωση και πόσα ψέματα μπορούν να πουν προκειμένου να το πετύχουν, πόσο μπορούν να υποκριθούν ή να κρύψουν μέρος της αλήθειας και πόσο περίτεχνα κομπλιμέντα μπορούν να κάνουν γι’ αυτό.

Το έργο γράφτηκε το 1897 και προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων λόγω της έντονης κοινωνικής κριτικής του αφενός, και της διάχυτης σεξουαλικότητάς του από την άλλη.

Το έργο απαγορεύτηκε από τη λογοκρισία που αποκάλεσε τον Σνίτσλερ «Εβραίο πορνογράφο» και αποσύρθηκε από τον ίδιο σε όλες τις γερμανόφωνες χώρες γνώρισε, όμως, μεγάλη επιτυχία στην υπόλοιπη Ευρώπη και μόλις το 1982, 85 χρόνια μετά, ο γιος του συγγραφέα επέτρεψε το ανέβασμά του στις χώρες αυτές.

Έχοντας ξεπεράσει τον ένα αιώνα ζωής, το ερωτικό έργο του Άρθουρ Σνίτσλερ, αφού λογοκρίθηκε, κυνηγήθηκε και απαγορεύτηκε πολλές φορές, ευτύχησε στην πορεία του να ανέβει στο σανίδι άπειρες φορές, να διασκευαστεί με διάφορους τρόπους, ακόμη και σε operatic αλλά και σε gay version και τελικά να κατοχυρωθεί ως έργο κλασικού ρεπερτορίου.

Στην μεγάλη οθόνη μεταφέρθηκε το 1950 από τον Μαξ Οφύλς με αστέρες της εποχής όπως η Σιμόν Σινιορέ, Ζεράρ Φιλίπ, Ίζα Μιράντα και Σερζ Ρετζιανί, ενώ ακολούθησε ένα γαλλικό ριμέικ από τον Ροζέ Βαντίμ με τους Μορίς Ρονέ, Ζαν-Κλωντ Μπριαλύ, Τζέιν Φόντα, Άννα Καρίνα, αλλά και σε πολλές άλλες λιγότερο γνωστές σε εμάς version.

Σκοπός του όπως φαίνεται ήταν να εξετάσει τη σεξουαλική ηθική και την ταξική ιδεολογία της εποχής του μέσω διαδοχικών συναντήσεων μεταξύ διαφόρων ζευγαριών.

Εκτός από τον κυριολεκτικό συμβολισμό του τίτλου του έργου, αυτές οι διαδοχικές ιστορίες σαν ρουλέτα μπορεί να πρόσφεραν κάποιον ενθουσιασμό, αλλά έχουν χάσει μέρος της γοητείας τους στη σημερινή εποχή, όπου οι σεξουαλικές προτιμήσεις και οι διαστροφές δεν είναι πλέον ταμπού όπως στις αρχές του αιώνα.

Αν και βλέποντας τα σήμερα, φαίνεται να μην έχουν αλλάξει και πολλά ως προς τις συμπεριφορές κατά την ερωτική συνεύρεση, απλά τα βλέπουμε με διαφορετικό μάτι και ίσως πιο απενοχοποιημένα.

Σε αυτήν την παράσταση η δράση του έργου μεταφέρεται από την Αυστρία του 1890 στην Ελλάδα του 1985 και οι χαρακτήρες όπως και οι ιστορίες προσαρμόζονται στην ελληνική πραγματικότητα και στην εποχή. Η Αθήνα της δεκαετίας του 80 γίνεται το έδαφος για να συναντηθούν τα ζευγάρια του La Ronde και με μια νοσταλγία στην εποχή αλλά και πολύ ερωτική διάθεση, χιούμορ και αυτοσαρκασμό ξετυλίγεται το γαϊτανάκι σε μια διαφορετική απόδοση του κλασικού αυτού έργου.

Χαριτωμένοι και πιπεράτοι οι διάλογοι σε μια απρόσκοπτη ροή αφήγησης μέσα από την διασκευή του Χρίστου Γεωργίου αλλά και η χαριτωμένη θεατρική χορογραφία των ηθοποιών κάτω από την σκηνοθετική καθοδήγηση του Θοδωρή Βουρνά που εστιάζει σε κάθε λεπτομέρεια, μας χαρίζουν μια ανάλαφρη, ερωτική και σέξι κωμωδία.

Μια παράσταση όπου θα δεις πράγματα που ήδη ξέρεις, θα δεις ότι δεν έχουν αλλάξει και πολύ από αυτά που έχεις διαβάσει, ότι το σεξ είναι κινητήριος δύναμη που σε κάνει να πεις ψέματα, να υποκριθείς, να απιστήσεις και στην τελική θα περάσεις όμορφα.

Το σκηνικό τελείως αφαιρετικό συνίσταται σε μια κρεβατοκάμαρα που χαρίζει χαμόγελο νοσταλγίας για το κιτς της δεκαετίας του ’80 και εστιάζεις περισσότερο στους χαρακτήρες που αλληλοδιαδέχονται ο ένας τον άλλον εκφρασμένοι από έξι ανερχόμενους ηθοποιούς που στην παράσταση εκφράζονται αυθόρμητα με φρεσκάδα και δένουν μεταξύ τους χωρίς να μπορείς να ξεχωρίσεις κάποιον από αυτούς.

Τρία πανέμορφα κορίτσια, η Μαρία Θωμά, η Ζωή Κουσάνα και η Ρουμπίνη Γεωργία Χονδρουδάκη γίνονται όσο πρέπει σέξι στη σκηνή αλλά χωρίς να προκαλούν και τρία αγόρια, ο Γιάννης Αρτεμισιάδης, ο Κωνσταντίνος Βασιλόπουλος και ο Ορέστης Τουλιάτος κάνουν ότι μπορούν για να τις κατακτήσουν.

Και τα έξι παιδιά πανάξια συνθέτουν αυτό το ερωτικό γαϊτανάκι του Άρθουρ Σνίτσλερ στην ελληνική του τελευταία διασκευή και αξίζει να τους απολαύσετε, γιατί πέρα από τα όσα θα δείτε και θα επεξεργαστεί ο καθένας με τον δικό του τρόπο και την αισθητική του θα περάσετε καλά.