“Ο συγγραφέας δημιουργεί και ο ηθοποιός μεταφράζει τη δημιουργία σε ζωή”, λέει ο Πασκάλ. Δημιουργία και ζωή, δύο έννοιες τόσο αλληλένδετες, που καθορίζουν το πέρασμα μας από αυτόν τον κόσμο. Δημιουργούμε όταν υποτάσσουμε τη ζωή μας σε έναν ευγενή, καθ’ ημάς, σκοπό και τον υπηρετούμε με κάθε κόστος προσωπικό, άλλοτε δρέποντας τα οφέλη και άλλοτε υποβαστάζοντας τις ζημίες. Και η πορεία ενός ηθοποιού είναι πέρα για πέρα ένας ανήφορος δημιουργίας.
Έχοντας διανύσει μια 45 χρονη πορεία η Ασπασία Κράλλη με σημαντικότατες παρουσίες τόσο στο θεατρικό σανίδι όσο και στον κινηματογραφικό αλλά και τηλεοπτικό φακό, κάνει μαζί μας μέσα από το The Look.Gr μια αποτίμηση της πορείας της ως ηθοποιού. Ένα πλούσιο ατομικό φωτογραφικό λεύκωμα, πλαισιώνει τη συζήτηση μας ως μια απεικόνιση των πεπραγμένων της. Ίσως γιατί “από όλα τα μέσα έκφρασης, η φωτογραφία είναι το μόνο που ακινητοποιεί μια συγκεκριμένη στιγμή στο χρόνο”, όπως έλεγε και μεγάλος Γάλλος φωτογράφος Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν.
Λόγια και εικόνες και κάπου εκεί ενδιάμεσα εισχωρούν οι σιωπές, τόσο πολύτιμη και αυτών η παρουσία! Φέτος στο Από Μηχανής θέατρο η Ασπασία Κράλλη ενσαρκώνει τη Μαρία, όπως την εμπνεύστηκε ο Colm Toibin. Ένας εξομολογητικός μονόλογος, μια προσπάθεια να πάρει χρόνο στην ιστορία και η ανθρώπινη πλευρά της Παναγίας που τόσο αγνοήθηκε, πάντα βέβαια μέσα από την οπτική ενός συγγραφέα.
“Όλος ο κόσμος είναι μια σκηνή θεάτρου”, λέει ο Σαίξπηρ ίσως γιατί το θέατρο είναι η αποκάλυψη μύχιων πλευρών της ζωής. Μια συνέντευξη πάλι είναι μια κατάθεση ιδεών, αλλά κυρίως ψυχής… κι είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που υποδέχομαι ένα πρόσωπο, όπως η Ασπασία Κράλλη, αληθινά ταγμένο στην Τέχνη που υπηρετεί.
1 «Η Διαθήκη της Μαρίας» του ColmToibin για 1η φορά στην Ελλάδα στο Από Μηχανής Θέατρο, κάτω από ποιες «προσταγές» της ψυχής επιλέξατε το συγκεκριμένο κείμενο;
Η Διαθήκη της Μαρίας είναι ένα κείμενο ποιητικό και ανατρεπτικό! Κι εγώ λατρεύω την ποίηση και είμαι ένα ανατρεπτικό άτομο. Αυτοί είναι οι λόγοι που επέλεξα την νουβέλα αυτή του Toibin που μέσω της μετάφρασης, μετατράπηκε σε θεατρικό μονόλογο και παίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
2 Μιλήστε μας για τους συντελεστές της παράστασης
Οι συντελεστές της παράστασης είναι στην μετάφραση κειμένου η Κατερίνα Βαλαβανίδη, στην σκηνοθεσία ο Δημήτρης Μυλωνάς, την μουσική έχει επιμεληθεί ο Πύλος Κατσίβελης, ενώ τα σκηνικά η Λήδα Σπερελάκη. Την κατασκευή των κουστουμιών η Δέσποινα Μακαρούνη και τον φωτισμό ο Γιώργος Αγιανίτης. Τέλος οι πέντε ηθοποιοί που συντελούν στην παράσταση είναι οι: Γιώργος Ημέρης, Αντώνης Καραστεργίου, Γιάννης Ντάσιος, Νάνσυ Ρηγοπούλου και Χριστίνα Σκλαβάκη
3 Πλάι στον Βαγγέλη Καζάν και τον Κώστα Καζάκο συμμετείχατε στο «Κελλί Μηδέν» του Γιάννη Σμαραγδή, τι θυμάστε από εκείνη την ταινία; Τι απώλεσε ο χρόνος και τι κράτησε εσαεί στη μνήμη σας;
Από εκείνη την ταινία που έκανα πριν από 40 περίπου χρόνια, δεν έχω και τις καλύτερες αναμνήσεις και θα προτιμούσα να μην απαντήσω.
4 Απόλυτα σεβαστό, αλλά θα σταθώ μόνο στο καθεστώς ανελευθερίας που περιγράφεται στην εν λόγω ταινία, τι αισθήματα σας δημιουργεί η άνοδος του εθνικού σοσιαλισμού ανά την υφήλιο; Η απειλή του φασισμού φαντάζει δυνατή;
Το καθεστώς της ανελευθερίας που περιγράφεται στην ταινία είχε απλωθεί τότε κι επάνω μου, εκτός γυρισμάτων, με συνέπειες στην μετέπειτα καριέρα μου που ήταν τότε στο πολύ ξεκίνημα της και φυσικά δεν είναι βέβαια αυτός ο λόγος που μισώ τον εθνικό σοσιαλισμό. Η εξάπλωση του φασισμού δυστυχώς δεν φαντάζει μόνο δυνατή, αλλά πραγματώνεται ήδη παντού ανά τον κόσμο. Ο παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος που αποδυναμώνει τους ανθρώπους με κάθε τρόπο, ενισχύει την ενδυνάμωση του φασισμού. Αυτό είναι πια γεγονός.
5 Επίσης συμμετείχατε σε μια διεθνή παραγωγή στην ταινία «Το μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι». Μιλήστε μας για τις διαφορές με τις ελληνικές παραγωγές. Υπάρχει κάποιο περιστατικό που να σας προξένησε κάποια έκπληξη;
Για να απαντήσω σ’ αυτή σας την ερώτηση θα έπρεπε να γράψω ένα μικρό βιβλίο…..
Η αντιμετώπιση κατ’ αρχήν του ηθοποιού , είναι τόσο διαφορετική που δεν μπορεί να την διανοηθεί ένα Έλληνας καλλιτέχνης. Τιμούν αφάνταστα τον ηθοποιό που έχουν επιλέξει, τιμώντας έτσι και την δική τους επιλογή. Σου φέρονται τόσο ευγενικά και σε τιμούν τόσο που δεν το πιστεύεις. Απλώνουν ένα δίχτυ προστασίας γύρω σου και νιώθοντας έτσι μια τέτοια ασφάλεια και αποδοχή, αποδίδεις τα μέγιστα.
Το γεγονός που όχι μόνο μου προκάλεσε έκπληξη, αλλά με συντάραξε κυριολεκτικά είναι ότι σε ένα από τα γυρίσματα που είχα με τον Τζον Χέρτ, έτυχε να έχει γίνει ένα λογιστικό λάθος, σε σχέση με την αμοιβή μου εκείνης της εβδομάδας. Το λάθος αυτό το διαπίστωσα λίγο πριν από το γύρισμα και ο Τζόν Χέρτ κατάλαβε, όπως είπε από την έκφραση του προσώπου μου, ότι κάτι μου συμβαίνει. Εγώ δεν θέλησα να του πώ τι συμβαίνει, αλλά εκείνος επέμενε και όταν έμαθε τι έγινε, μου είπε να τηλεφωνήσω στον ατζέντη μου. Εγώ φυσικά έβαλα τα γέλια και του εξήγησα ότι στην Ελλάδα, οι ηθοποιοί δεν έχουν ατζέντη. Αυτός τότε φώναξε τους παραγωγούς που ήταν εκεί και δήλωσε ορθά κοφτά ότι αν δεν λυθεί άμεσα το θέμα μου, δεν θα γινόταν γύρισμα. Αυτά, για να καταλάβετε για τι διαφορές με τα ελληνικά δεδομένα, μιλάμε.
6 Στην μέχρι τώρα πορεία σας υπήρξε κάποιο περιστατικό που να σας λιγοψύχησε;
Πολλές φορές λιγοψύχησα, αλλά πάντα συνέχιζα και συνέχιζα. Κυρίως με στεναχωρούσε και με στεναχωρεί ακόμα το ότι η καινοτομία του θεάτρου της Σιωπής, που εισήγαγα στην Ελλάδα (και που στην πραγματικότητα δεν είναι καινοτομία, αλλά προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό θέατρο με το λεγόμενο είδος της παντομίμας….μιμούμαι τα πάντα….) δεν έγινε κατανοητή από το κράτος, ώστε να βοηθηθώ για την συνέχεια του. Ενώ στο εξωτερικό καλεσμένη στην Κίνα και στην Αγγλία που πήγα με την παράστασή μου “Αναζητώντας τον Οιδίποδα” αποθεώθηκε το είδος αυτό του θεάτρου.
7 Αν θα διορθώνατε κάποιο σημείο στο κείμενο του ColmToibin, ποιο θα ήταν;
Δεν θα διόρθωνα τίποτα κυρίως γιατί δεν διορθώνουμε τίποτα στην δημιουργία κάποιου δημιουργού. Ή την αποδεχόμαστε ή όχι.
8 Αν με έναν υπερβατικό τρόπο μπορούσατε να πείτε έναν παρηγορητικό λόγο στη Μαρία, τι θα της λέγατε;
Θα της έλεγα ότι, δεν είναι η μόνη μητέρα σ αυτόν τον κόσμο που έχει ένα παράτολμο και ανυπάκουο παιδί.
9 Από τις υποθέσεις στην πραγματικότητα. 45 χρόνια κοινή πορεία στη ζωή. Πως κρατιέται ζωντανός ένας γάμος; Τι διαστάσεις αποκτά ο ένας στα μάτια του άλλου μετά από τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα;
45 χρόνια κοινή ζωή……το πιο εύκολο δύσκολο πράγμα που υπάρχει…..κρατιέται με κοινή ηθική, κοινή αισθητική, κοινό χιούμορ, καθόλου ανταγωνισμό, σεβασμό, κατάργηση του εγωισμού μέσα στη σχέση , ελευθερία, εμπιστοσύνη και μερικές αποδεκτές ατασθαλίες….. και μ’ αυτό που λέω πάντα: όταν χαλάει κάτι μην το πετάς, διόρθωσε το! Αυτά!
10 «Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει», λέει κάπου ο Νίκος Καζαντζάκης. Σε σας τι προξενεί το μεγαλύτερο φόβο;
Προς το παρόν φοβάμαι να μην ξεχάσω τα λόγια μου, να μην κλείσει η φωνή μου, να μην με πιάσει βήχας πάνω στη σκηνή, να μην με αποδοκιμάσει το κοινό ….αργότερα βλέπουμε τι θα φοβάμαι… και α ναι! φοβάμαι το γέρασμα του κορμιού και της ψυχής.
11 Το Από Μηχανής Θέατρο έχει γίνει συνώνυμο ενός χώρου πολυσυλλεκτικού ρεπερτορίου με παραστάσεις που βάζουν την καλλιτεχνική σφραγίδα στη θεατρική Αθήνα. Μιλήστε μας για την μέχρι τώρα παρουσία του.
Το Από Μηχανής δημιουργήθηκε από την αρχή για να είναι πολυσυλλεκτικό. Δηλαδή από το 1995 μέχρι σήμερα δεν ήταν ποτέ ο σκοπός της δημιουργίας του να εξυπηρετήσει προσωπικές φιλοδοξίες , γι’ αυτό ίσως και αντέχει ακόμα.
12 Επόμενα σχέδια, επόμενες εμμονές που θα δρομολογήσετε το επόμενο διάστημα;
Σ’ αυτή τη χώρα που ζούμε δύσκολο να προγραμματίσει κανείς,εκτός και αν είναι κρατικό θέατρο. Επιθυμία μου είναι να γίνει αποδεκτή μια πρόταση μου για μια παράσταση του “Θεάτρου της Σιωπής”
Γρηγόρης Δανιήλ, για το The Look.Gr
